Thực hư ăn Tết 2 lần vì tương lai sẽ có nhuận 2 tháng Giêng?

Chuyên gia nghiên cứu về lịch cho rằng, mốc thời gian năm Mậu Thân 2148 được cho có nhuận 2 tháng Giêng là quá xa. Việc tính toán trải dài trăm năm khó chính xác do vòng quay Trái Đất không ổn định.

Mới đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin: "Năm 2148 sẽ có nhuận 2 tháng Giêng. Lúc đó, mọi người sẽ được ăn Tết 2 lần".

Điều này khiến cho nhiều người bất ngờ, vì chưa bao giờ chứng kiến tháng Giêng là tháng nhuận. Năm 2148 còn cách hiện tại 123 năm được đánh giá là khoảng thời gian quá dài. Không ai ở thế hệ hiện tại có thể trường thọ để biết cách đón Tết vào thời điểm đó như thế nào?.

Ngoài ra, một số ý kiến bình luận còn khẳng định, tháng Giêng không bao giờ là tháng nhuận. Các quan điểm này đã dấy lên nhiều tranh cãi.

Tài khoản Ngoc Anh viết: "Hơn 100 năm nữa, thế hệ này không ai còn sống. Không biết lúc đó sẽ đón Tết thế nào nếu có 2 tháng Giêng".

"Từ khi tôi sinh ra đã hơn 40 năm chưa bao giờ chứng kiến nhuận 2 tháng Giêng. Chuyện của tương lai cứ để thế hệ sau này trải nghiệm, chúng ta có chờ được đến lúc đó đâu", một người khác bình luận.

Khung cảnh chợ hoa Hàng Lược dịp Tết (Ảnh: Hữu Nghị).
Khung cảnh chợ hoa Hàng Lược dịp Tết (Ảnh: Hữu Nghị).

Ông Trần Tiến Bình, nguyên cán bộ Phòng Nghiên cứu lịch (Trung tâm Thông tin - Tư liệu, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho biết, đã đọc thông tin trên mạng xã hội nói năm 2148 có nhuận 2 tháng Giêng. Tuy nhiên, mốc thời gian này quá xa, chưa có ai nghiên cứu về vấn đề này.

Khi còn công tác ở Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, ông chỉ tính lịch cho thế kỷ 21 theo đề tài của Viện, không tính lịch cho thế kỷ 22.

"Tôi đã kiểm tra từ một số nguồn, có nhuận 2 tháng Giêng vào năm 2148. Tuy nhiên, việc tính toán trải dài nhiều trăm năm sẽ kém chính xác hơn.

Thực tế, vòng quay Trái Đất không ổn định, vì giữa 2 thang thời gian UT - Universal Time (thang thời gian quốc tế đang sử dụng trên thế giới) và DT - Dynamical Time (thời gian sử dụng trong tính toán chuyển động giữa các thiên thể) dùng trong tính toán luôn cần sự hiệu chỉnh nhất định", ông Trần Tiến Bình nhấn mạnh.

Bày tỏ quan điểm về việc đón Tết 2 lần khi có nhuận 2 tháng Giêng, vị chuyên gia cho rằng: "123 năm nữa mới đến ngày đó, không ai có thể rõ được, nhưng có lẽ không ai đón Tết 2 lần cách nhau 1 tháng".

Về thông tin không bao giờ có nhuận 2 tháng Giêng, ông khẳng định, quan điểm này không có cơ sở khoa học.

"Tính toán chuyển động của các thiên thể rất phức tạp nhất là với Mặt Trăng. Lịch Việt Nam thế kỷ 20-21 không có tháng 12 hay tháng Giêng nhuận, nhưng không loại trừ trước đó hoặc thế kỷ 22... sẽ xảy ra", ông nói.

Vì sao cần tháng nhuận trong Âm lịch?

Tháng nhuận đã tồn tại từ lâu đời cùng với cách sử dụng lịch Âm của người Á Đông.

Theo ông Bình, Âm lịch thực ra có tên chính xác là lịch Âm Dương Á Đông. Sở dĩ có tên như vậy, vì lịch vừa tuân theo tuần Trăng lại vừa gắn với chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời.

Chuyên gia Trần Tiến Bình cho rằng, chưa có căn cứ khoa học khi nói không có nhuận 2 tháng Giêng (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Chuyên gia Trần Tiến Bình cho rằng, chưa có căn cứ khoa học khi nói không có nhuận 2 tháng Giêng (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

"Độ dài 12 tháng Âm lịch khoảng hơn 354 ngày (trung bình tháng Âm lịch 29,53 ngày), trong khi đó độ dài năm Dương lịch là hơn 365 ngày. Việc chênh 11 ngày dẫn tới chuyện cứ vài ba năm cần thêm tháng nhuận để cho Âm lịch không quá chênh với năm Dương lịch", ông Bình chia sẻ.

Quy tắc chèn tháng nhuận trong năm Âm lịch?

Quy tắc chèn tháng nhuận trong Âm lịch dựa trên tính chính xác 2 thời điểm Đông Chí của 2 năm kế tiếp nhau. Độ dài giữa 2 điểm Đông Chí tương đương với độ dài năm Dương lịch và chứa 12 Trung khí.

Có 24 vị trí đặc biệt của Trái Đất nằm cách đều nhau 15 độ quanh Mặt Trời được gọi là Tiết khí. Trong 24 tiết khí, người ta dùng 12 điểm gọi là Trung khí để tính toán tháng nhuận.

12 Trung khí gồm Đông Chí (22/12), Đại Hàn (21/1), Vũ Thủy (19/2), Xuân Phân (20/3), Cốc Vũ (20/4), Tiểu Mãn (21/5), Hạ Chí (21/6), Đại Thử (22/7), Xử Thử (24/8), Thu phân (23/9), Sương Giáng (23/10), Tiểu Tuyết (22/11). Các mốc thời gian có thể lệch 1-2 ngày.

"Bình thường giữa 2 Đông Chí có 12 tháng Âm, khi có 13 tháng Âm thì năm đó là năm nhuận. Trong năm nhuận, tháng Âm nào không chứa điểm Trung khí thì tháng đó là tháng nhuận, nếu có 2 tháng Âm cùng không chứa điểm Trung khí thì tháng đầu tiên không chứa Trung khí là tháng nhuận", vị chuyên gia thông tin.

Việc năm nào có tháng nhuận và tháng nhuận (trùng tên với tháng trước đó) rơi vào lúc nào sẽ phụ thuộc vào sự tính toán chính xác các điểm Sóc (Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất cùng nằm trên một đường thẳng) và Tiết khí (24 Tiết khí cách nhau khoảng 15 ngày và 12 Trung khí cách nhau chừng 1 tháng).

dantri.com.vn

Đọc thêm

Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Dành vài ngày đến Tuyên Quang (địa phận tỉnh Hà Giang trước sáp nhập) mỗi tháng, Trần Trung kể lại những gì mình thấy qua những tấm ảnh chụp từ trên cao.
Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Kỷ vật luôn gợi nhớ thật nhiều ký ức. Với nhiều người, đó là động lực, niềm tin để ghi nhớ và phấn đấu nhiều hơn trong cuộc sống, học tập...
Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Từ trái tim người trong cuộc, tác giả Yến Thanh đã viết nên "Cúc ơi" - bài thơ lay động lòng người, khắc họa chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến tranh và tinh thần quả cảm của những con người tại Ngã ba Đồng Lộc.
Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Năm nay, thời tiết với nhiều thay đổi, giăng mắc vào hồn người những nỗi niềm xa vọng, ưu tư. Sự đan xen của đất trời làm cho nhịp sống bớt vội vàng, lòng người lắng lại, hoài niệm về những dấu ấn tháng Bảy xưa, cùng tri ân các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vì Tổ quốc...
Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Càn quét phòng vé Nhật rồi tiếp tục làm dậy sóng rạp Việt chỉ với 2 ngày chiếu đặc biệt, "Dư ảnh của độc nhãn" đang chứng minh sức hút chưa từng thấy với một tác phẩm hoạt hình.
Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Xứ đạo Cự Lâm (xã Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) - vùng quê nghèo đang chuyển mình từng ngày với hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, những tuyến đường, khu vườn rực rỡ sắc hoa.
Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Không chỉ lưu giữ kho tàng trí thức nhân loại, 7 thư viện lâu đời nhất thế giới dưới đây còn là những kiệt tác kiến trúc, nghệ thuật độc đáo, tráng lệ cho các tín đồ sách khám phá.
Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Nhỏ bé, giản dị, những lọ dầu gió đã trở nên quen thuộc ở đâu đó trong ngăn tủ đầu giường hay góc bàn nhỏ. Còn với tác giả Hồ Điệp, mùi hương ấy còn là dư âm của một thời đã xa...
Harry Potter mới lộ diện

Harry Potter mới lộ diện

HBO vừa công bố Hình ảnh đầu tiên về "cậu bé phù thủy" trong series phim truyền hình Harry Potter. Phim dự kiến ra mắt vào năm 2027.
Podcast: Truyện ngắn - Tiếng còi tàu đêm

Podcast: Truyện ngắn - Tiếng còi tàu đêm

Trong những năm tháng chiến tranh, với nhiều mất mát hi sinh những người vợ, người mẹ vẫn chịu đựng trong âm thầm lặng lẽ. Họ là nguồn động viên tinh thần to lớn cho những người lính nơi tiền tuyến.
Podcast tản văn: Nắng xiên khoai

Podcast tản văn: Nắng xiên khoai

Khoai lang không chỉ là món ăn mà là đặc trưng quê hương, gợi nhớ sự tảo tần của mẹ, tình cha, và tuổi thơ lấp lánh không thể quên.