Văn Miếu - Quốc Tử Giám với giáo dục, đào tạo nhân tài vùng Tiên Điền - Lai Thạch

(Baohatinh.vn) - Các tham luận được trình bày tại hội thảo đã gợi mở nhiều vấn đề nhằm đề cao vai trò, phát huy giá trị di sản Văn Miếu - Quốc Tử Giám và truyền thống khoa bảng của vùng đất Hà Tĩnh.

Sáng 1/11, tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội), Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phối hợp với Chi hội Văn nghệ Dân gian Hà Tĩnh tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Văn Miếu - Quốc Tử Giám với giáo dục, đào tạo nhân tài vùng Tiên Điền - Lai Thạch (Hà Tĩnh)”.

Hội thảo có sự tham gia của các nhà khoa học đến từ các viện nghiên cứu và các cơ quan chuyên môn như: Viện Sử học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Trần Nhân Tông, Ban Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Trường Lưu...

bqbht_br_z5988769299073-6e2098bc02f7647a00e0941a6e990e19.jpg
Đại biểu tham dự hội thảo.
bqbht_br_z5989407967328-15f738654cd131eb173a77b163b46117.jpg
Các đồng chí chủ trì hội thảo.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Văn Tú - Phó Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám nhấn mạnh: Hội thảo sẽ tập trung nghiên cứu, đánh giá và thảo luận xoay quanh các nội dung: Vị trí, vai trò của Văn Miếu - Quốc Tử Giám trong việc giáo dục và đào tạo nhân tài trong thời quân chủ ở Việt Nam nói chung; bảo tồn và phát huy giá trị của truyền thống giáo dục, đào tạo nhân tài tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám và các vùng quê nói chung, vùng Tiên Điền - Lai Thạch nói riêng.

Các tham luận cũng sẽ làm rõ những thành tựu về giáo dục, đào tạo nhân tài và truyền thống hiếu học của người dân vùng Tiên Điền - Lai Thạch (Hà Tĩnh), nhất là trong thời điểm hiện nay.

a55.jpg
Tiến sĩ Trịnh Thị Hà - Viện Sử học trình bày tham luận “Học quan Quốc Tử Giám và những đóng góp của các học quan người Tiên Điền, Lai Thạch (Nguyễn Uyên Hậu, Nguyễn Nghiễm, Nguyễn Khản, Nguyễn Huy Oánh) với Quốc Tử Giám và nền giáo dục khoa cử Nho học”.

Hội thảo đã nhận được 25 bài tham luận của các nhà khoa học từ Viện Sử học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Trần Nhân Tông và các cơ quan như Chi hội Văn nghệ dân gian tỉnh Hà Tĩnh, Ban Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Trường Lưu, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám...

bqbht_br_a3.jpg
Viện sĩ Nguyễn Huy Mỹ trình bày tham luận "Nguyễn Huy Oánh và dòng họ Nguyễn Huy Trường Lưu với Quốc Tử Giám".

Các tham luận được trình bày tại hội thảo cũng đã gợi mở nhiều vấn đề nhằm đề cao vai trò to lớn, phát huy giá trị di sản Văn Miếu - Quốc Tử giám; phát huy truyền thống hiếu học, khoa bảng của vùng đất Tiên Điền - Lai Thạch nói riêng và Hà Tĩnh hiện nay như: “Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Trung tâm Giáo Dục Quốc gia lớn nhất thời quân chủ” (TS Nguyễn Văn Tú); “Học quan Quốc Tử Giám và những đóng góp của các học quan người Tiên Điền, Lai Thạch (Nguyễn Uyên Hậu, Nguyễn Nghiễm, Nguyễn Khản, Nguyễn Huy Oánh) với Quốc Tử Giám và nền giáo dục khoa cử Nho học” (TS. Trịnh Thị Hà);

“Tư liệu Hán Nôm lưu giữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm liên quan đến các nhà khoa bảng vùng đất Lai Thạch ở Hà Tĩnh” (PGS.TS. Nguyễn Tá Nhí); Nguyễn Huy Oánh và dòng họ Nguyễn Huy Trường Lưu với Quốc Tử Giám (Viện sĩ Nguyễn Huy Mỹ); “Một số đóng góp của họ Nguyễn - Tiên Điền với sự nghiêp giáo dục” (Hồ Bách Khoa); “Bút cấm chỉ, sĩ Thiên Lộc” và truyền thống giáo dục, khoa bảng ở Thiên Lộc - Can Lộc, xưa và nay” (Phan Thư Hiền)...

bqbht_br_z5988537048789-34c8d8450d3d0a3cee19cc59bb18201e.jpg
Nhà văn, nhà báo Phan Trung Hiếu trình bày tham luận “Thám hoa Phan Kính và việc phát huy truyền thống hiếu học ở dòng họ Phan Vĩnh Gia ( Can Lộc)".

Tổng kết hội thảo, PGS.TS Nguyễn Đức Nhuệ - Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Sử học nhấn mạnh: 5 tham luận được trình bày tại hội thảo và 3 ý kiến phát biểu cũng như các tham luận gửi tới đã đề cập đến sự ra đời, vai trò to lớn của Văn Miếu - Quốc Tử Giám với nền khoa cử Nho học; truyền thống giáo dục, khoa bảng của vùng Tiên Điền, Lai Thạch với nền giáo dục nước nhà như: dòng họ Nguyễn Huy - Trường Lưu, dòng họ Phan Đức Thọ, dòng họ Hà Can Lộc, dòng họ Nguyễn Tiên Điền... Hội thảo cũng gợi mở nhiều vấn đề trong việc phát huy truyền thống hiếu học của các dòng họ, di tích lịch sử văn hóa vào việc giáo dục thế hệ trẻ.

Trong gần 9 thế kỷ (1075 - 1919), vùng đất Lai Thạch và Tiên Điền (thuộc Can Lộc, Nghi Xuân ngày nay) có tới 10 người đỗ đại khoa, nổi danh với các dòng họ “trâm anh thế phiệt” có truyền thống hiếu học, khoa bảng như: họ Nguyễn Huy Trường Lưu, họ Nguyễn ở Tiên Điền, họ Phan... Các nhà khoa bảng ở vùng đất này đã có những đóng góp không nhỏ cho quê hương, đất nước, trong đó có các danh sư nổi tiếng: Nguyễn Huy Oánh, Nguyễn Huy Quýnh, Nguyễn Nghiễm, Phan Kính…

Chủ đề Đất và người Hà Tĩnh

Đọc thêm

Hà Tĩnh rộn ràng đón Giáng sinh

Hà Tĩnh rộn ràng đón Giáng sinh

Cùng với không khí hân hoan đón Giáng sinh trên toàn thế giới, người dân Hà Tĩnh đã có một đêm giáng sinh ấm áp, an lành trong niềm hân hoan, phấn khởi.
Podcast truyện ngắn: Phép màu đêm Giáng sinh

Podcast truyện ngắn: Phép màu đêm Giáng sinh

Mỗi mùa Giáng sinh về, ai cũng mong nhận được những món quà xinh xắn. Nhưng có những món quà không gói bằng giấy màu mà được làm nên từ yêu thương và sự sẻ chia...
Bà con giáo dân Hà Tĩnh mừng đón Giáng sinh

Bà con giáo dân Hà Tĩnh mừng đón Giáng sinh

Năm 2025, với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền, Nhân dân địa phương, bà con giáo dân Hà Tĩnh vượt qua bao khó khăn, đón một mùa giáng sinh đầm ấm, an lành, hạnh phúc.
Podcast tản văn: Những trang viết của bố

Podcast tản văn: Những trang viết của bố

Có những mùa đông không bắt đầu từ gió lạnh, mà từ khoảng trống trong lòng người. Tháng Mười Hai này, tôi trở lại với những trang viết của bố, không để đối thoại, mà để lắng nghe.
Đưa thi ca lên đến đỉnh cao bằng tấm lòng rộng lớn

Đưa thi ca lên đến đỉnh cao bằng tấm lòng rộng lớn

Dân tộc Việt Nam và mảnh đất Hà Tĩnh rất đỗi tự hào khi đã sinh ra một danh nhân được UNESCO vinh danh đến 2 lần (1965, 2015) nhờ áng văn chương có sức lay động lòng người ở các quốc gia, các nền văn hóa, thể chế chính trị khác nhau.
Ba thập kỷ – một hành trình bản lĩnh Vietravel

Ba thập kỷ – một hành trình bản lĩnh Vietravel

Ba mươi năm bền bỉ dựng xây và vượt qua thử thách, Vietravel khẳng định bản lĩnh của thương hiệu lữ hành tiên phong. Lễ kỷ niệm thành lập và ra mắt nhận diện thương hiệu mới đánh dấu bước chuyển mình chiến lược, mở ra hành trình phát triển bền vững của đơn vị.
Podcast truyện ngắn: Ngôi nhà của chim non

Podcast truyện ngắn: Ngôi nhà của chim non

Ngôi nhà của chim non là một câu chuyện nhẹ nhàng. Qua câu chuyện, các em sẽ hiểu rằng yêu thương không phải là giam giữ, mà là biết nghĩ cho người khác và dám làm điều tốt...
"40 năm nhớ Xuân Diệu - Trái tim còn ở lại"

"40 năm nhớ Xuân Diệu - Trái tim còn ở lại"

Tọa đàm là dịp ôn lại cuộc đời, sự nghiệp văn chương của Nhà thơ Xuân Diệu, qua đó khẳng định những đóng góp to lớn của người con của quê hương Can Lộc (Hà Tĩnh) đối với nền văn học, văn hóa Việt Nam.
 Podcast tản văn: Mưa cuối mùa

Podcast tản văn: Mưa cuối mùa

Thời tiết năm nay trái chứng. Gió mùa đã hun hút lùa về. Cái rét ngòn ngọt cứa vào những đêm khuya, những sớm mai buôn buốt...
Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du

Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du

Hai thế kỷ trôi qua, tên tuổi và di sản Đại thi hào Nguyễn Du vẫn sống động trong đời sống văn hóa dân tộc, lan tỏa những giá trị tư tưởng, nhân văn sâu sắc, bền bỉ cùng thời gian.
Làng trống Bắc Thai sôi động dịp cuối năm

Làng trống Bắc Thai sôi động dịp cuối năm

Những ngày này, tại thôn Bắc Thai (xã Đồng Tiến, Hà Tĩnh) luôn rộn ràng những âm thanh đục đẽo, bào gỗ hòa cùng niềm phấn khởi của người thợ, tạo nên khúc ca lao động đặc trưng của một làng nghề truyền thống đang tất bật vào vụ tết.
Xem trước Trưng bày "Đại thi hào Nguyễn Du - ngàn năm nhớ mãi"

Xem trước Trưng bày "Đại thi hào Nguyễn Du - ngàn năm nhớ mãi"

Trong khuôn khổ chương trình kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765 - 2025), trưng bày thể hiện sự tri ân sâu sắc đối với danh nhân và khẳng định vai trò của Di tích quốc gia đặc biệt Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Để mỗi ngày mùa đông thêm ấm áp

Để mỗi ngày mùa đông thêm ấm áp

Cái lạnh khiến mỗi ngày trở nên chậm hơn. Từ hơi thở đầu ngày, ánh nắng hiếm hoi đến những món ăn giản dị, bài viết gợi cách để mỗi ngày của bạn thêm ấm áp.
Phong trào Cần Vương ở Hà Tĩnh, 140 năm nhìn lại

Phong trào Cần Vương ở Hà Tĩnh, 140 năm nhìn lại

Sau 140 năm nhìn lại phong trào Cần Vương trên đất Hà Tĩnh cũng như ở các địa phương khác (1885-2025), tuy thất bại do nhiều nguyên nhân, nhưng chúng ta rất đỗi tự hào về truyền thống bất khuất của các thế hệ tiền bối.
Podcast tản văn: Bếp đất mùa đông

Podcast tản văn: Bếp đất mùa đông

Trở về miền ký ức tuổi thơ, ta chạm lại hơi ấm của những mùa đông xưa: bếp đất đỏ lửa, khói lam chiều và vòng tay ông bà. Đó là những điều bình dị đã lặng lẽ theo ta suốt cuộc đời.