- Thưa ông, đợt không khí lạnh này đã thực sự “mở màn” cho mùa đông năm nay?
- Ông Trần Đức Bá: Không khí lạnh tăng cường với cường độ mạnh hơn và độ ẩm cao nên từ ngày 4 đến 6/11, toàn tỉnh khả năng sẽ có mưa, có nơi còn có mưa vừa đến mưa to, nhưng nền nhiệt độ vẫn khá cao, chỉ rét nhẹ về đêm và sáng sớm.
Dự báo tháng 11 năm nay, không khí lạnh tràn xuống sẽ theo từng đợt ngắn, có thể còn gây ra 2-3 đợt mưa vừa, mưa to nhưng sẽ chưa có các đợt rét sâu. Nền nhiệt độ tháng 11 và tháng 12 năm nay, chúng tôi vẫn tiếp tục dự báo cao hơn trung bình nhiều năm. Các đợt không khí lạnh mạnh hơn và liên tục hơn dự báo sẽ ảnh hưởng từ khoảng giữa tháng 12 (dương lịch) năm nay.
TP. Hà Tĩnh đón đợt không khí lạnh tăng cường
- Vậy có phải năm nay, chúng ta sẽ đón một mùa đông lạnh giá hơn so với những năm trước?
- Ông Trần Đức Bá: Hiện nay, từ các quan trắc, đo đạc các cơ quan dự báo khí hậu có uy tín trên thế giới đã dự báo hiện tượng ENSO (chỉ cả 2 hiện tượng El Nino và La Nina - thể hiện sự nóng lên và lạnh đi của lớp nước biển bề mặt) đang ở trạng thái pha trung tính và có dấu hiệu chuyển dần sang pha La Nina (pha lạnh) vào đầu năm 2018, nhưng nhiều khả năng hiện tượng La Nina sẽ có cường độ yếu và không kéo dài.
Kết quả tính toán, dự báo của chúng tôi cho thấy, ở khu vực Hà Tĩnh, nhiệt độ trung bình của mùa đông xuân 2017-2018 khả năng ở mức xấp xỉ hoặc thấp hơn một ít so với trung bình nhiều năm và thấp hơn đông xuân 2016-2017. Các đợt rét đậm rét hại dự báo nhiều và kéo dài hơn so với đông xuân 2016-2017.
Chưa có nhận định nào về khả năng xảy ra các đợt rét kéo dài bất thường như đầu năm 2016 (có đợt rét kéo dài 20 ngày, nhiệt độ lúc thấp nhất là 5-6oC - lập kỷ lục thấp nhất trong 50 năm qua) nhưng khả năng cũng sẽ có các đợt rét đậm, rét hại kéo dài 6-8 ngày.
Nhiều ý kiến nhận định, thời tiết mùa đông năm nay tiếp tục thể hiện những diễn biến khó lường của biến đổi khí hậu. Ông có thể phân tích và đưa ra những khuyến cáo trước những diễn biến này?
Chúng ta cũng thấy rằng, trong những năm gần đây, tác động của biến đổi khí hậu ngày càng trở nên rõ nét, thiên tai ở Hà Tĩnh ngày càng diễn ra với tần suất cao, mức độ ngày càng khốc liệt, các giá trị cực trị liên tục lập kỷ lục mới.
Nếu như tháng 5 đến tháng 6/2015: Nắng nóng lịch sử kéo dài 40 ngày chưa bao giờ xảy ra trong 50 năm qua, thì đến đến đầu năm 2016, xuất hiện đợt rét hại lịch sử với nhiệt độ thấp nhất 5-6oC, thấp nhất trong chuỗi số liệu hơn 50 năm. Từ tháng 7 đến tháng 10/2017, liên tiếp có 3 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến Hà Tĩnh gây thiệt hại nghiêm trọng cũng là một bất thường của thời tiết.
Như vậy, chúng ta thấy rằng, những bất thường của thời tiết liên tục diễn ra không theo quy luật và hết sức khó lường, gây ra rất nhiều bất lợi cho đời sống và sản xuất của người dân.
Như nhận định ở trên thì mùa đông - xuân năm nay, nhiều khả năng sẽ thuộc pha La Nina. Thông thường các năm thuộc pha La Nina thường có nền nhiệt độ thấp hơn, các đợt rét đậm, rét hại sẽ xảy ra nhiều hơn và thường tập trung vào thời kỳ chính đông. Như vậy, sẽ không ngoại trừ những giá trị đột biến về nhiệt độ rơi vào mùa đông - xuân năm nay.
Để chủ động phòng chống và giảm thiểu thiệt hại do nhiệt độ thấp vào mùa đông, người dân cần thường xuyên theo dõi các bản tin dự báo thời tiết để có kế hoạch sản xuất và sinh hoạt phù hợp. Cần có kế hoạch và các giải pháp sẵn sàng ứng phó với rét đậm, rét hại để bảo vệ sức khỏe và sản xuất. Đặc biệt là bà con nông dân, cần thực hiện các biện pháp phòng, chống rét cho cây trồng, vật nuôi.
Cần chủ động lên lịch thời vụ và có biện pháp che chắn chuồng trại, sử dụng những giống lúa chịu nhiệt tốt hơn, ngắn ngày hơn, tránh gieo cấy mạ vào những thời điểm dự báo có rét đậm, rét hại.
