Toàn cảnh cuộc họp báo. (Ảnh: An Đăng/TTXVN)
Nâng cao khả năng thích ứng và sáng tạo
Thông báo kết quả Hội nghị SOM 2, Chủ tịch SOM APEC 2017, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết các thành viên ủng hộ mạnh mẽ sự cần thiết duy trì vai trò của APEC là động lực của tăng trưởng và liên kết kinh tế khu vực, là cái nôi của các ý tưởng hợp tác, liên kết khu vực, vì thịnh vượng chung của châu Á-Thái Bình Dương.
Hội nghị nhất trí tiếp tục thúc đẩy việc hoàn tất Mục tiêu Bogor về tự do hóa thương mại và đầu tư vào năm 2020; việc tạo cơ hội bình đẳng cho mọi người dân và doanh nghiệp được tham gia đóng góp và thụ hưởng các thành quả của tăng trưởng và liên kết kinh tế khu vực, góp phần vào các nỗ lực toàn cầu về phát triển bền vững đồng thời, APEC cần nâng cao khả năng thích ứng và tính sáng tạo, trong bối cảnh cách mạng công nghệ lần thứ tư phát triển mạnh mẽ.
Hội nghị hoan nghênh Đối thoại chính sách cấp cao về phát triển nguồn nhân lực đã thông qua Khuôn khổ phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số. Đối thoại là sáng kiến của Việt Nam nhằm góp phần vào các nỗ lực của APEC về phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng, chất lượng, đáp ứng các yêu cầu mới về công nghệ số đặt ra đối với thị trường việc làm ở khu vực. Đối thoại cũng góp phần vào việc triển khai các chiến lược của APEC về tăng trưởng chất lượng. Đối với Việt Nam, phát triển nguồn nhân lực để thích ứng với kỷ nguyên số cũng là một ưu tiên trong các chiến lược phát triển.
APEC đã xác định các biện pháp chính sách nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, kỹ năng, đào tạo, tái đào tạo cho người lao động trong kỷ nguyên số. Đây là một trong những kết quả quan trọng đầu tiên ở cấp Bộ trưởng của Năm APEC Việt Nam 2017.
Các quan chức cao cấp đã nghe báo cáo tóm tắt về kết quả Đối thoại nhiều bên về APEC hướng tới 2020 và tương lai, là sáng kiến Việt Nam đồng tổ chức với Ban Thư ký APEC quốc tế và Hội đồng Hợp tác kinh tế Thái Bình Dương, thiết thực góp phần vào việc triển khai chỉ đạo của các nhà Lãnh đạo APEC tại Hội nghị cấp cao Lima năm 2016 về việc tiếp tục thảo luận về tương lai của APEC. Đây cũng là việc làm rất kịp thời góp phần thúc đẩy hoàn tất các Mục tiêu Bogor, chuẩn bị cho Diễn đàn APEC bước vào thập kỷ phát triển thứ tư và củng cố vai trò của APEC trong cục diện đang định hình của khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Kết quả của Đối thoại cùng các khuyến nghị của Hội đồng Hợp tác kinh tế Thái Bình Dương là cơ sở để các quan chức cao cấp thảo luận các bước chuẩn bị cho việc hình thành tầm nhìn APEC hướng tới năm 2020 và những năm sau đó. Vấn đề này sẽ tiếp tục được báo cáo lên các Bộ trưởng Phụ trách Thương mại APEC cho ý kiến vào ngày 20-21/5 tới.
Một nội dung mới được thảo luận tại Hội nghị lần này là đề xuất về thúc đẩy phát triển bao trùm trong các lĩnh vực kinh tế, tài chính và xã hội, nhằm góp phần triển khai Tuyên bố của các Lãnh đạo APEC tại Hội nghị cấp cao Lima, Peru năm 2016 và các kế hoạch dài hạn của APEC về tăng trưởng chất lượng, kết nối, cải cách cơ cấu, tạo thuận lợi cho kinh doanh…
Sáng kiến này của Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của nhiều thành viên do đáp ứng kịp thời quan tâm của nhiều thành viên về bảo đảm mọi người dân và doanh nghiệp được thụ hưởng một cách đồng đều các lợi ích của tăng trưởng và liên kết kinh tế trong bối cảnh bất bình đẳng, khoảng cách phát triển, khoảng cách số có xu hướng gia tăng. Sáng kiến một lần nữa thể hiện tính thiết thực của hợp tác APEC, nguyện vọng chung của các thành viên hướng tới hình thành một cộng đồng APEC phát triển bền vững và bao trùm.
Hội nghị đã nghe các ủy ban, nhóm công tác báo cáo tiến triển trong việc xây dựng một số văn bản hợp tác quan trọng trong các lĩnh vực chuyên ngành (doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa; an ninh lương thực và nông nghiệp bền vững; cải cách cơ cấu; tạo thuận lợi cho thương mại điện tử, kinh tế mạng). Các đại biểu được cập nhật tiến độ triển khai các chương trình, kế hoạch hành động dài hạn của APEC về cải cách cơ cấu, kết nối, nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ, góp phần nâng cao tính năng động và sự gắn kết giữa các nền kinh tế APEC.
Các đại biểu đã dành thời gian thảo luận công tác chuẩn bị về tổ chức và nội dung cho các hoạt động lớn cấp Bộ trưởng của APEC sắp tới gồm: Hội nghị các Bộ trưởng APEC phụ trách Thương mại (19-20/5); Đối thoại chính sách cao cấp về du lịch bền vững (18-19/6 tại Hạ Long); Tuần lễ về An ninh lương thực và Đối thoại chính sách cao cấp về an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu (tháng 8 tại Cần Thơ); Đối thoại chính sách cao cấp về phụ nữ và nền kinh tế (tháng 9 tại Huế).
Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, trong dịp này nhiều sáng kiến và hoạt động nâng cao năng lực đã được các thành viên triển khai trên các lĩnh vực đô thị hóa, phát triển nguồn nhân lực, giáo dục, tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào một số ngành nghề, an toàn thực phẩm… Các kết quả của Hội nghị SOM 2 đã góp phần quan trọng thúc đẩy triển khai chủ đề và các ưu tiên của Năm APEC 2017, tạo những cơ sở ban đầu để định hướng nội dung và văn kiện sẽ được trình lên các Bộ trưởng và các Lãnh đạo APEC vào tháng 11 tới tại Đà Nẵng.
Hài lòng về những đóng góp của Việt Nam
Liên quan đến Chương trình nghị sự của APEC phù hợp với xu hướng suy giảm toàn cầu hóa, ông Allan Bollard, Giám đốc Điều hành Ban Thư ký APEC cho biết, phải hiểu về thế giới một cách tốt hơn, rõ ràng hơn và tập trung vào ảnh hưởng thực tế của toàn cầu hóa. APEC là một tổ chức mang yếu tố tự nguyện và đồng thuận. Đây là một sân chơi dễ dàng hơn cho tất cả các nền kinh tế thành viên, phục vụ mục tiêu chung là hội nhập kinh tế quốc tế. APEC là nơi thử nghiệm các ý tưởng mới, chú trọng đến tầm ảnh hưởng, tác động của các sáng kiến đến các bộ phận của lực lượng lao động. Mặc dù hiện nay, các nền kinh tế thành viên APEC vẫn đang gặp nhiều áp lực trong những hoạt động ở khu vực chế biến; áp lực trong giải quyết các vấn đề thương mại, dịch vụ, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thương mại điện tử và các vấn đề mang tính thế hệ cũ – mới.
“Chúng tôi rất hài lòng về những đóng góp của nước chủ nhà Việt Nam. Năm nay không phải một năm diễn ra dễ dàng và thông suốt đối với APEC; phải đối phó với hiện thực về toàn cầu hóa. Việt Nam đã góp phần rất nhiều để cải thiện các vấn đề trong lĩnh vực này. Trong cuộc họp SOM-1 tại Nha Trang, chúng tôi đã hiểu về những ưu tiên và sáng kiến của Việt Nam. Tại cuộc họp lần này, chúng tôi đã nhận được đóng góp của các nền kinh tế khác. Việt Nam đã hỗ trợ chúng tôi trong việc định hướng các nội dung hoạt động diễn ra trong năm nay,” ông Allan Bollard nói.
Tiếp cận công nghệ, nâng cao năng suất lao động
Tại họp báo, đánh giá về công tác chuẩn bị nguồn lực của các doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có nguồn lực con người để phát triển trước những thách thức, cơ hội mới đặt ra trong thời đại kinh tế số, liên kết kinh tế quốc tế ngày một sâu rộng, ông Hoàng Văn Dũng, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn doanh nghiệp APEC (ABAC) cho rằng, kỹ thuật số là khoa học công nghệ mới giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thế giới, nâng cao năng suất lao động, đặc biệt là với doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (chiếm 97% trong khối doanh nghiệp của Việt Nam).
Doanh nghiệp Việt Nam có khoảng cách rất lớn với các doanh nghiệp trong khu vực. Việc tiếp cận khoa học công nghệ sẽ giúp các doanh nghiệp Việt nâng cao năng suất lao động, tiến kịp các doanh nghiệp trong khu vực. Trên thực tế, trong việc tiếp cận công nghệ thông tin, đặc biệt là công nghệ số, vấn đề xây dựng cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực được coi là then chốt. Tuy nhiên, thời gian qua, các doanh nghiệp Việt đã có bước phát triển rất lớn trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là đối với ngành thương mại điện tử. Hiện còn nhiều vấn đề các doanh nghiệp Việt cần cải tiến để đáp ứng được cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Lợi ích lớn mà toàn cầu hóa mang lại
Ông Eduardo Pedrosa, Tổng Thư ký Hội đồng Hợp tác kinh tế Thái Bình Dương (PECC) chia sẻ, xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đang là vấn đề thách thức trên toàn cầu. Các nền kinh tế thành viên APEC cần hiểu những lợi ích rất lớn mà toàn cầu hóa mang lại. Việt Nam đã rất quyết tâm trong quá trình hội nhập vào kinh tế toàn cầu.
Hiện nay, những hàng rào thuế quan đã giảm rất nhiều và Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương là một kênh để các nhà lãnh đạo định hướng nhiều nội dung quan trọng. Đặc biệt, bối cảnh hiện nay có rất nhiều rào cản sau biên giới, đây là những vấn đề không dễ dàng để thảo luận và đàm phán.
APEC là diễn đàn để chia sẻ kinh nghiệm, trong đó có chia sẻ về những vấn đề ảnh hưởng đến thương mại, những rào cản khiến các nền kinh tế thành viên không đạt được lợi ích về thương mại nhằm thúc đẩy những tiến triển trong khu vực ở lĩnh vực này. APEC cũng là diễn đàn để thảo luận, giải quyết những vấn đề thách thức đang tạo ra hố ngăn cách giữa các nền kinh tế thành viên APEC; tạo điều kiện cho tất cả các nền kinh tế thành viên APEC tham gia vào quá trình thuận lợi hóa thương mại.
Trong khuôn khổ các cuộc họp lần này, các đại diện đến từ các nền kinh tế thành viên đã tham gia thảo luận về vấn đề công nghệ và các kênh thương mại điện tử. Đây là một cơ hội để các nước có thể tham gia vào thị trường và nền kinh tế toàn cầu. Vòng đời công nghệ đang thu hẹp dần.
Các nền kinh tế thành viên cần có sự chuẩn bị để đối mặt với vấn đề này. Đây là yêu cầu tối quan trọng để đảm bảo cho thời đại số diễn ra thông suốt. Bên cạnh đó, cần quan tâm đến giáo dục đào tạo để giúp cho lực lượng lao động thích nghi với hiện thực công nghệ, góp phần giúp các nền kinh tế thành viên APEC đạt được thuận lợi hóa thương mại.
Giúp APEC gần gũi hơn với người dân
Đánh giá về vai trò, đóng góp của các học giả khu vực đối với việc thúc đẩy hợp tác và liên kết kinh tế giữa các thành viên APEC nói riêng và châu Á-Thái Bình Dương nói chung, ông Trần Việt Thái, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu APEC Việt Nam cho rằng, các học giả trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã, đang và sẽ tham gia ngày càng sâu rộng vào các cơ chế hợp tác của APEC.
Hiện nay, trong khuôn khổ 21 nền kinh tế thành viên APEC có hơn 60 trung tâm nghiên cứu APEC tham gia ở mức độ khác nhau. Các học giả ở các trung tâm này đóng góp ý tưởng, tư vấn cho doanh nghiệp, Chính phủ trong quá trình thúc đẩy hợp tác theo khuôn khổ APEC cũng như theo khuôn khổ giữa APEC và các đối tác.
Các trung tâm nghiên cứu APEC đóng vai trò quảng bá APEC. Hầu hết các trung tâm nghiên cứu của APEC đều có sự đóng góp của các giáo sư, nhà khoa học, nhà nghiên cứu. Họ chính là những lực lượng tiên phong trong việc giúp APEC gần gũi hơn với người dân để thấy được tính bao trùm, sự phát triển của APEC đem lại lợi ích trong tiến trình hợp tác, phát triển của khu vực./.