Giai đoạn 2020-2025, tập trung thực hiện định hướng phát triển Khu kinh tế Vũng Áng theo hướng đa ngành nghề, đa lĩnh vực, trở thành trung tâm kinh tế và đô thị phía Nam của tỉnh, Hà Tĩnh tiếp tục ban hành nhiều nghị quyết, với các cơ chế, chính sách rộng mở, tạo đòn bẩy để khu kinh tế trọng điểm mạnh mẽ vươn mình đón thời cơ mới.
TẠO QUỸ ĐẤT SẠCH ĐÓN NHÀ ĐẦU TƯ
Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX nhiệm kỳ 2020-2025 tiếp tục xác định “đầu tư hạ tầng Khu kinh tế (KKT) Vũng Áng là một trong 5 chương trình trọng điểm”; “Huy động tối đa và sử dụng hiệu quả các nguồn lực xây dựng KKT Vũng Áng thực sự trở thành KKT đa chức năng, trung tâm công nghiệp động lực và logistics” là một trong 3 đột phá chiến lược”…
Cụ thể hóa chủ trương này, ngày 22/11/2021, BCH Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU về phát triển KKT Vũng Áng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Thường trực, BTV Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành các thông báo kết luận, chương trình hành động triển khai các nhiệm vụ liên quan. Một trong những bước quan trọng tạo cơ chế, chính sách để phát triển KKT Vũng Áng trong giai đoạn mới là HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 55/NQ-HĐND ngày 16/12/2021 về Đề án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (TĐC), GPMB, tạo quỹ đất phục vụ thu hút đầu tư tại KKT Vũng Áng.
Bà Nguyễn Thị Thúy Nga - Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách (HĐND tỉnh) cho biết: “Thời điểm năm 2021, Tập đoàn Vingroup được cấp phép đầu tư dự án Nhà máy sản xuất Pin VinES (đã đi vào hoạt động) và hiện đang nghiên cứu đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Nhà máy sản xuất ô tô và linh, phụ kiện kết hợp cảng biển; một số nhà đầu tư khác đang đề xuất các dự án khu công nghiệp (KCN), đô thị… Nhằm thu hút các dự án lớn đầu tư vào KKT cần có mặt bằng sạch để bàn giao ngay sau khi dự án được chấp thuận. Vì vậy, việc chủ động triển khai công tác bồi thường, GPMB, tạo quỹ đất sạch được triển khai ngay từ tháng 12/2021. HĐND tỉnh đã bàn bạc, thảo luận kỹ trước khi cho chủ trương, đồng thời thẩm tra kỹ lưỡng các nội dung dự thảo; xem xét, đánh giá tác động của dự thảo trước khi thông qua, ban hành Nghị quyết số 55/NQ-HĐND”.
Nghị quyết số 55/NQ-HĐND xác định mục tiêu hoàn thành di dời các hộ dân lên khu TĐC; xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ di dân, TĐC và chuyển đổi nghề, tạo việc làm cho người dân. Hơn 3 năm thực hiện, đến nay, các dự án đầu tư đang gấp rút triển khai. Trong đó, dự án mở rộng nghĩa trang xã Kỳ Lợi tại phường Hưng Trí đã hoàn thành nghiệm thu; dự án xây dựng khu TĐC cho người dân xã Kỳ Lợi tại phường Hưng Trí, phường Kỳ Trinh và dự án TĐC cho người dân tổ dân phố Cảnh Trường, Trường Phú, Trường Yên (phường Kỳ Thịnh) đang được lập đồ án quy hoạch; dự án nghĩa trang phường Kỳ Thịnh đang được nâng cấp, sửa chữa để phục vụ di dời mộ…
Tiếp tục nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng hợp lý quỹ đất, tạo động lực cho KKT Vũng Áng nói chung, TX Kỳ Anh nói riêng phát triển, ngày 28/1/2022, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 65/NQ-HĐND về Quy hoạch phân khu xây dựng KCN trung tâm lô CN4, CN5, KKT Vũng Áng, tỷ lệ 1/2000. Nghị quyết 55 và Nghị quyết 65 đã góp phần tạo quỹ đất để đón các nhà đầu tư, qua đó tạo động lực lớn cho KKT phát triển. Tháng 7/2024, Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng KCN Vinhomes Vũng Áng có quy mô sử dụng đất 964,84 ha với tổng vốn đầu tư là 13.276,491 tỷ đồng được Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, đã khẳng định tính đúng đắn, kịp thời khi ban hành các nghị quyết.
Ông Nguyễn Hoài Sơn - Bí thư Thị ủy, Chủ tịch HĐND thị xã Kỳ Anh chia sẻ: “Quy hoạch phân khu xây dựng KCN trung tâm lô CN4, CN5 hoàn thành là cơ sở để hình thành KCN chuyên ngành với quy mô lớn, thu hút các loại hình công nghiệp hiện đại, sử dụng công nghệ cao phục vụ ngành công nghiệp ô tô, chủ yếu là ô tô điện như sản xuất, lắp ráp ô tô, sản xuất linh, phụ kiện, nhà máy sản xuất pin điện các loại. Cùng với việc tạo quỹ đất sạch, nghị quyết về quy hoạch đã tạo cơ sở pháp lý cho việc thu hút các dự án đầu tư, đáp ứng nhu cầu về phát triển SXKD”.
Bên cạnh những cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư, giai đoạn 2020-2025, HĐND tỉnh tiếp tục quan tâm ban hành các nghị quyết tháo gỡ khó khăn đối với từng nội dung tồn đọng như: Nghị quyết số 34/NQ-HĐND về di dời, TĐC các hộ dân thôn Hải Phong 1, Hải Phong 2, xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh và Nghị quyết 30/NQ-HĐND về giá thu tiền sử dụng đất TĐC đối với các hộ dân khu TĐC Đông Yên, xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh (cùng ban hành ngày 6/11/2021).
Mới đây, tại Kỳ họp thứ 22 diễn ra vào ngày 31/10/2024, HĐND tỉnh thông qua Nghị quyết về việc quyết định chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương triển khai một số dự án đầu tư công gồm: dự án xây dựng nghĩa trang xã Kỳ Ninh, TX Kỳ Anh (di dời các nghĩa trang nhỏ lẻ hiện tại và nhu cầu chôn cất trên địa bàn để tạo mặt bằng theo quy hoạch - P.V); dự án xây dựng hạ tầng TĐC đáp ứng thực hiện di dời, bồi thường, hỗ trợ, TĐC cho 220 hộ dân thôn Hải Phong 1 và Hải Phong 2, TX Kỳ Anh (giai đoạn 1). Nghị quyết vừa trực tiếp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình di dời, TĐC cho các hộ dân liên quan, vừa góp phần tạo quỹ đất sạch đón các dự án đầu tư.
Ông Võ Văn Hoài - Trưởng thôn Hải Phong 2 (xã Kỳ Lợi) bày tỏ: “Tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai, nước biển dâng đã gây ra sạt lở nghiêm trọng bờ biển và ảnh hưởng đến các hộ dân trong thôn; hơn nữa, toàn bộ khu vực 2 thôn Hải Phong 1, Hải Phong 2 cũng nằm trong Quy hoạch chi tiết khu vực cảng nước sâu Vũng Áng - Sơn Dương đã được Bộ GTVT phê duyệt năm 2012. Vì vậy, những quyết sách di dời, TĐC được HĐND tỉnh ban hành khiến bà con rất vui mừng”.
Chia sẻ thêm về nội dung này, ông Bùi Đức Trình - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Kỳ Lợi cho biết: “2 nghị quyết về di dời, hỗ trợ TĐC cho người dân Hải Phong 1, Hải Phong 2 được ban hành đã tạo động lực, niềm tin và sự đồng thuận cao của cử tri. Cấp ủy, chính quyền và HĐND xã sẽ tổ chức quán triệt nghị quyết đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân; đồng thời sát sao nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của bà con để kịp thời báo cáo, đề xuất cấp trên, tạo thuận lợi cho việc triển khai nghị quyết”.
Trong thời điểm các hoạt động SXKD những năm đầu nhiệm kỳ 2020-2025 gặp nhiều khó khăn, Hà Tĩnh đã xây dựng cơ chế, chính sách kích cầu các doanh nghiệp đầu tư tại KKT. Giữa năm 2021, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 276 và sau đó là Nghị quyết số 19 (sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 276) về chính sách hỗ trợ các hãng tàu biển mở tuyến vận chuyển container và đối tượng có hàng hóa vận chuyển bằng container qua cảng Vũng Áng. Năm 2023, HĐND tỉnh tiếp tục ban hành Nghị quyết 113/2023/NQ-HĐND ngày 8/12/2023 về một số chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ logistics và xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2024-2025.
Ông Đặng Văn Thành - Giám đốc Sở Công thương cho biết: “Mặc dù có tiềm năng nhưng KKT Vũng Áng vẫn còn nhiều hạn chế về nguồn hàng qua cảng, hạ tầng kho bãi và các dịch vụ logistics. Trước bối cảnh đó, HĐND tỉnh đã ban hành các nghị quyết hỗ trợ. Sau 3 năm triển khai, từ năm 2021 đến năm 2023 đã hình thành tuyến tàu container qua cảng Vũng Áng, mỗi tháng có 2,5 chuyến tàu, 100 container hàng qua cảng, tăng 4% so với trung bình tháng của năm trước. Tổng số chuyến đã thực hiện là 71; tổng số tiền đã hỗ trợ là 14 tỷ đồng. Chính sách đã tạo tiền đề cho việc phát triển cảng biển, dịch vụ logistics hậu cảng và đẩy mạnh xuất nhập khẩu, quảng bá hình ảnh, thu hút đầu tư vào KKT Vũng Áng”.
ƯU TIÊN NGUỒN LỰC ĐẦU TƯ CƠ SỞ HẠ TẦNG,
TĂNG CƯỜNG CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ
Không chỉ kịp thời ban hành các chính sách tháo gỡ khó khăn, kích cầu đầu tư, giai đoạn 2020-2025, Hà Tĩnh còn ưu tiên nguồn lực đầu tư công từ ngân sách tỉnh và ưu tiên nguồn ngân sách Trung ương để phát triển cơ sở hạ tầng tại KKT trọng điểm. Theo thống kê của Sở KH&ĐT, giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã bố trí 6.205 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương và địa phương cho KKT trọng điểm.
Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Trần Tú Anh khẳng định: “Xác định KKT Vũng Áng là trung tâm động lực, là đầu kéo cho sự phát triển của Hà Tĩnh, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh luôn chú trọng đề ra các giải pháp căn cơ để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng này. Với vai trò của mình, HĐND tỉnh đã và sẽ bám sát quy hoạch, định hướng phát triển chung của tỉnh, kịp thời ban hành các cơ chế, chính sách, huy động nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, tạo môi trường tốt nhất cho các nhà đầu tư triển khai dự án, vừa tiếp tục thực hiện các chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư, vừa đảm bảo an sinh xã hội và giữ vững ANTT để thúc đẩy sự phát triển của KKT...”.
Thực hiện các nghị quyết của Chính phủ và Quốc hội về Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH, HĐND tỉnh đã kịp thời ban hành các nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư một số dự án liên quan, trong đó ưu tiên nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng tại KKT Vũng Áng. Theo đó, KKT Vũng Áng được ưu tiên bố trí nguồn vốn cho 4 dự án khởi công mới với tổng vốn đầu tư 2.598 tỷ đồng, gồm: đường trục chính trung tâm nối Quốc lộ 1 đoạn tránh thị xã Kỳ Anh đến cụm cảng nước sâu Vũng Áng - Sơn Dương; đường vành đai phía Nam KKT Vũng Áng; đường từ Quốc lộ 12C đi Khu liên hợp Gang thép Formosa; chỉnh trang, hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật KCN Vũng Áng 1. Ngoài ra, hiện nay, KKT Vũng Áng đang được bố trí thêm 260 tỷ đồng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi các năm 2021, 2022 để thực hiện 3 đề án trọng tâm tại KKT Vũng Áng. Tỉnh cũng chỉ đạo tiếp tục đề xuất các dự án đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng quan trọng, có tính chiến lược như: nâng cấp Quốc lộ 12C đoạn Vũng Áng - đường Hồ Chí Minh; xây dựng tuyến đường sắt Vũng Áng - Tân Ấp - Mụ Giạ; kéo dài đê chắn sóng hiện hữu và xây dựng mới đê chắn sóng tại cảng Vũng Áng…
Có thể khẳng định, những chủ trương, chính sách và các giải pháp quyết liệt, đồng bộ của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã mang luồng gió mới cho KKT Vũng Áng trong bối cảnh còn nhiều khó khăn. Từ năm 2021 đến nay, KKT Vũng Áng đã thu hút 22 dự án đầu tư mới với tổng vốn đăng ký đầu tư đạt giá trị quy đổi khoảng 3,336 tỷ USD (cao gấp 8 lần so với tổng vốn đăng ký đầu tư mới của cả giai đoạn 2016-2020); tổng thu ngân sách đến tháng 6/2024 đạt trên 35.200 tỷ đồng (cao hơn 21,1% so với cả giai đoạn 2016-2020); tổng khối lượng hàng hóa qua các cảng Vũng Áng, Sơn Dương đến hết năm 2024 ước đạt 126,462 triệu tấn (cao hơn 41% so với bình quân giai đoạn 2016-2020); tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa qua các cảng Vũng Áng, Sơn Dương đến hết năm 2024 ước đạt 8,81 tỷ USD (cao gấp 2,9 lần giai đoạn 2016-2020, đạt 117,5% kế hoạch 7,5 tỷ USD cho cả giai đoạn 2021-2025); giải quyết việc làm cho 20.065 lao động…
Đón đầu giai đoạn phát triển mới của KKT trọng điểm, Ban Quản lý KKT tỉnh đang hoàn thiện dự thảo “Nghị quyết chính sách về hỗ trợ đầu tư vào các KKT, KCN trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đến năm 2025 và những năm tiếp theo” để chuẩn bị trình kỳ họp HĐND tỉnh cuối năm 2024. Ông Vũ Ngọc Thành - Trưởng phòng Quản lý đầu tư (Ban Quản lý KKT tỉnh) cho biết: “Từ năm 2018, tỉnh đã có chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đối với các KCN theo Nghị quyết số 86/2018/NQ-HĐND, tuy nhiên, sau khi được sửa đổi bởi Nghị quyết số 96/2022/NQ-HĐND, đã bãi bỏ các quy định hỗ trợ đầu tư đối với các KCN. Một số ưu đãi khác chưa thật sự hấp dẫn đối với nhà đầu tư; nhiều văn bản quy phạm pháp luật mới ra đời nên các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư không còn phù hợp. Vì vậy, việc ban hành chính sách mới để khuyến khích, hỗ trợ và tạo động lực cho các nhà đầu tư vào các KKT và KCN tỉnh là điều hết sức cần thiết. Từ thực tiễn và qua tham khảo nhiều địa phương, Ban Quản lý KKT tỉnh đã đề xuất, tham mưu xây dựng dự thảo nghị quyết với các chính sách đặc thù và phù hợp”.
“Theo dự thảo nghị quyết, ngoài xây dựng các nhóm chính sách hỗ trợ chung về đào tạo lao động, phát triển thị trường, quảng bá thông tin, còn có các chính sách hỗ trợ riêng đối với từng KKT cụ thể; trong đó, tập trung hỗ trợ các dự án logistics, hỗ trợ thủ tục và hỗ trợ hoàn thiện đồng bộ hạ tầng thiết yếu cho KKT Vũng Áng. Như vậy, nhà đầu tư khi thực hiện dự án đúng đối tượng của chính sách này, ngoài việc được hưởng chính sách hỗ trợ đầu tư theo quy định của Trung ương, của tỉnh thì còn được hưởng cơ chế, chính sách hỗ trợ đầu tư theo nghị quyết này. Đây sẽ là công cụ pháp lý, tạo sự minh bạch, rõ ràng và hỗ trợ mạnh mẽ cho DN đầu tư vào KKT, KCN” - ông Thành chia sẻ thêm.
Nghị quyết về cơ chế, chính sách mới chuẩn bị được ban hành cùng với các dự án đầu tư tầm cỡ từng bước được hiện thực hóa tại KKT Vũng Áng đang mở ra thời kỳ phát triển sôi động của KKT trọng điểm. Bên cạnh xây dựng chiến lược phát triển giai đoạn mới, Hà Tĩnh tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cả hệ thống chính trị để triển khai hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, đồng thời bám sát thực tiễn, lắng nghe ý kiến của người dân để kịp thời tháo gỡ những “nút thắt”, giúp KKT Vũng Áng hấp thụ nguồn lực mới, phát triển mạnh mẽ và vững chắc, khẳng định vai trò là trung tâm động lực tăng trưởng của tỉnh nhà.
NHÓM P.V - C.T.V
(Còn nữa)
Bài 1: Khơi động lực bứt phá, tạo đồng thuận để phát triển bền vững
