Dù TPP có được chấp thuận bởi Quốc hội Mỹ hay không, Việt Nam chắc chắn vẫn tiến về phía trước với các kế hoạch cắt giảm thuế và giảm tải các thủ tục rườm rà cho doanh nghiệp.
Dù Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) - một hiệp định thương mại tự do với 12 nước thành viên trong đó có Mỹ, Việt Nam, Singapore, Nhật Bản... có quy mô kinh tế chiếm đến 40% GDP toàn cầu, có được chấp thuận bởi Quốc hội Mỹ hay không, các nhà chức trách Việt Nam vẫn tiến lên phía trước với các kế hoạch cắt giảm thuế và giảm tải các thủ tục rườm rà cho doanh nghiệp để giúp họ gia tăng khả năng cạnh tranh toàn cầu.
“Có hay không có TPP, mục tiêu của chúng tôi là cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam” - Bloomberg dẫn lời Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết. “Có TPP, khu vực doanh nghiệp Việt Nam sẽ cần phải trở nên cạnh tranh hơn nữa để đảm bảo giữ được thị phần” - Thứ trưởng nói thêm.
Việt Nam đang cưỡi trên con sóng bùng nổ kinh kế được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư nước ngoài. Quốc gia Đông Nam Á chuyển mình từ một nền kinh tế chủ yếu xuất khẩu các mặt hàng nông sản như gạo và cà phê trở thành một trung tâm sản xuất. Đây là lộ trình phát triển không thể bị đảo ngược ngay cả khi TPP không được “cất cánh” do các lập trường đối lập của hai ứng cử viên tranh cử tổng thống Mỹ là Donald Trump và Hillary Clinton.
Việt Nam là một trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Nam Á. (Biểu đồ: Bloomberg)
“Việt Nam rõ ràng hưởng lợi từ TPP, nhưng nhiều quốc gia khác cũng vậy, bao gồm cả Mỹ” - ông Sebastian Eckardt, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, nói với Bloomberg trong một cuộc phỏng vấn tại Hà Nội. Đối với Việt Nam, nếu TPP không được thông qua “nó sẽ là tiềm năng tích cực hơn là rủi ro đi xuống”.
WB ước tính nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6% trong năm nay, giảm xuống từ mức dự báo 6,2% được đưa ra trước đó do các tác động tiêu cực từ đợt hạn hát tồi tệ nhất trong vòng 3 thập kỷ. Cam kết đầu tư nước ngoài trong 4 tháng đầu năm 2016 tăng 85% so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu từ Tổng cục Thống kê.
TPP được cho là sẽ giúp thúc đẩy GDP của Việt Nam lên 8% đến năm 2030, biến Việt Nam trở thành quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định, theo WB.
TPP cũng là trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Barack Obama ở châu Á. TPP được đánh giá là tham vọng hơn bất kỳ một hiệp định thương mại tự do nào khác do không chỉ cắt giảm thuế quan áp trên một loạt sản phẩm mà còn bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
TPP được ký kết hồi tháng 2/2016 tuy nhiên vẫn chưa được phê duyệt bởi một vài thành viên bao gồm Australia, Nhật Bản và Singapore.
Trong cuộc trao đổi với phóng viên Bloomberg hôm 22/7 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết bộ sẽ trình dự thảo các quy định về giảm thuế doanh nghiệp và hỗ trợ các công ty khởi nghiệp lên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vào tháng tới. Trong đó, Bộ Tài chính đề xuất giảm tỷ suất thuế thu nhập cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) xuống còn từ 15% hoặc 17%, thay vì mức 20% như hiện nay.
“Chúng tôi đã rất sẵn sàng để thông qua tất cả các thủ tục nội bộ. TPP sẽ mang lại rất nhiều cơ hội cho nền kinh tế Việt Nam nhưng cũng rất nhiều thách thức cho các doanh nghiệp SME” - ông Trần Xuân Hà cho biết.
Ngành công nghiệp theo định hướng xuất khẩu của Việt Nam hiện đang phụ thuộc quá lớn vào nguồn vốn đầu tư nước ngoài, với tỷ lệ 71% trên quy mô ngành, theo số liệu của WB. Mục tiêu gia tăng sự hiện diện của các đại diện trong nước vào “cuộc chơi” thương mại hiện vẫn còn là một thách thức đối với Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh phải đối mặt với các hiệp định thương mại như TPP - WB cho biết trong một báo cáo ra hồi tuần trước.
Hiện việc TPP được Mỹ thông qua sẽ là khó khăn khi chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ đang bị chi phối bởi tâm lý chống toàn cầu hóa. Nếu Quốc hội Mỹ không sớm phê chuẩn TPP, hiệp định này sẽ đối mặt với số phận thiếu chắc chắn với các nhà lập pháp mới.
Thứ trưởng Trần Xuân Hà từ chối đưa ra bình luận về khả năng Mỹ sẽ thông qua TPP.