Tòa án nhân dân huyện Nghi Xuân - cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ án.
Năm 2018, vợ chồng anh N.V.C. và chị T.T.H. vay của vợ chồng ông L.V.Đ. (cùng trú huyện Nghi Xuân) 500 triệu đồng, các bên đã ký giấy vay tiền để giao kết. Đầu năm 2020, do cần tiền đầu tư kinh doanh nên hai bên thỏa thuận, vợ chồng anh C. tặng cho vợ chồng ông Đ. thửa đất tại thị trấn Tiên Điền đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) để xóa nợ. Việc tặng cho đất đã được xác lập hợp đồng và công chứng.
Vì muốn để lại thửa đất này cho con trai nên ông Đ. chưa làm thủ tục sang tên GCNQSDĐ. Tuy nhiên, gia đình ông đã sử dụng và thực hiện nghĩa vụ của chủ đất (nộp thuế). Mặc dù vậy, người nộp thuế đất trong hóa đơn thuế vẫn mang tên anh N.V.C.
Mọi việc sẽ chẳng có gì đáng nói nếu như giữa năm 2020, chị T.T.H. không bị… khởi tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Đến năm 2021, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Nghi Xuân ban hành quyết định cưỡng chế kê biên quyền sử dụng đất đối với thửa đất trên để thực hiện nghĩa vụ thanh toán nợ của chị H. theo các bản án, quyết định của tòa án (thi hành phần dân sự). Và cũng từ đây, ông Đ. bắt đầu bước vào hành trình đòi lại thửa đất của chính mình.
Ông L.V.Đ. đã làm đơn khởi kiện yêu cầu tòa án công nhận hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất được công chứng, buộc vợ chồng anh C. phải thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng và làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo quy định.
Cán bộ Tòa án nhân dân huyện Nghi Xuân bàn luận về trình tự, thủ tục giải quyết án dân sự.
Năm 2022, Tòa án nhân dân (TAND) huyện Nghi Xuân xét xử sơ thẩm công khai vụ án dân sự về “Tranh chấp liên quan đến tài sản bị cưỡng chế thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự”. Nguyên đơn trong vụ án là ông L.V.Đ. và bị đơn là vợ chồng anh N.V.C. và chị T.T.H. Do đang chấp hành án nên chị H. có đơn xin xét xử vắng mặt.
Trong các buổi hòa giải, bản tự khai và tại phiên xử, vợ chồng anh C. đều thống nhất, lời trình bày của ông Đ. là hoàn toàn chính xác. Việc tặng cho đất là hoàn toàn tự nguyện, có công chứng hợp pháp. Tuy nhiên, hiện nay do bị đơn chưa thực hiện xong nghĩa vụ trả nợ theo bản án nên cơ quan thi hành án dân sự có quyết định cưỡng chế.
Tại bản tự khai, bị đơn T.T.H. đề nghị TAND huyện Nghi Xuân giải quyết yêu cầu của ông Đ. theo quy định của pháp luật. Riêng bị đơn N.V.C. không đồng ý với yêu cầu của nguyên đơn. Theo lời trình bày của bị đơn C., trong trường hợp hợp đồng chưa đúng quy định, bị đơn xin nhận lại đất để khởi kiện xác định phần tài sản riêng của mình.
Để đưa ra phán quyết khách quan, chính xác, TAND huyện Nghi Xuân đã tiến hành làm việc với tất cả các bên liên quan. Quá trình tìm hiểu thấy, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất giữa các đương sự được thực hiện hoàn toàn phù hợp với quy định của pháp luật. Thửa đất mang tên anh N.V.C. và chị T.T.H. từ trước tới nay không có tranh chấp, chưa thế chấp hay thực hiện nghĩa vụ bảo đảm trong các giao dịch dân sự. Bên cạnh đó, qua xác minh từ Chi cục Thuế huyện Nghi Xuân,thửa đất được nộp thuế đất hằng năm, trên hóa đơn ghi tên người nộp thuế theo chủ sử dụng trên GCNQSDĐ.
Quá trình giải quyết vụ án dân sự được Tòa án nhân dân huyện Nghi Xuân triển khai bài bản, chặt chẽ.
Tại phiên xử sơ thẩm, Hội đồng xét xử đưa ra quan điểm: Đối tượng của hợp đồng tặng cho là quyền sử dụng đất hoàn toàn hợp pháp, các chủ thể đều có quyền tham gia giao dịch và có năng lực hành vi dân sự. Nội dung, hình thức của hợp đồng thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Việc tiến hành tặng cho đảm bảo điều kiện đã có GCNQSDĐ, không có tranh chấp, không bị kê biên và thời điểm tặng cho quyền sử dụng đất trước ngày có đơn khởi kiện đòi nợ bị đơn T.T.H. Do đó, căn cứ thời điểm tặng cho chưa đủ căn cứ kết luận việc tặng cho là hành vi tẩu tán tài sản của các đương sự nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án.
Ngoài ra, căn cứ kết quả xác minh, thẩm định và văn bản trả lời của cơ quan thuế, Hội đồng xét xử chấp nhận lời khai của các đương sự thừa nhận nguyên đơn đã tiến hành sử dụng đất và thực hiện nghĩa vụ thuế hằng năm. Việc các bên đương sự ký hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất là phù hợp với quy định của pháp luậtvề điều kiện, thủ tục chuyển nhượng đất. Từ đó, Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn L.V.Đ.
Liên quan tới vụ án này, đại diện TAND huyện Nghi Xuân cho biết thêm: “Dù thửa đất trên thuộc sở hữu của người phải thi hành án nhưng đã được chuyển nhượng cho người khác đảm bảo trình tự và không có dấu hiệu tẩu tán, việc tòa án công nhận đây là tài sản hợp pháp của nguyên đơn hoàn toàn đúng quy định”.