Mở đường và khai thác cát sỏi trái phép
“Mở rộng đường nhưng phần lớn cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân trong thôn không vui vì đây là cái cớ để tư nhân lợi dụng khai thác cát sỏi bán trái phép, gây sạt lở bờ sông...”, một cán bộ lão thành trong thôn, phản ánh.
Trong vai người mua cát, lội bộ suốt con đường dài hơn 600m ngập trong bùn đất nối từ đầu thôn chạy ra đến tận bờ sông, chúng tôi đã nhận ra, những phản ánh của người dân là có cơ sở. Những tốp người, xe đang san lấp, đổ đất cát mở đường. Và phía sát bờ sông, xe xúc, xe ben đang hối hả múc, chở cát sỏi liên hồi không dứt, tạo ra những luồng sâu hoắm, đục ngầu. Trên một diện tích khá rộng, dấu tích khai thác cát, sỏi vẫn còn nguyên trạng...
 |
| Khai thác tài nguyên trái phép tại thôn Hương Thượng, xã Lộc Yên. |
Theo phản ánh của nhiều người dân địa phương, lợi dụng việc mở đường, một doanh nghiệp tư nhân trong xã đã đưa 2 máy hút cát và cả chục xe tải khai thác cả ngày lẫn đêm trong nhiều ngày trước đó... “Với quy mô, phạm vi và tốc độ khai thác đó, có thể hàng chục ngàn m3 cát sỏi đã được tư nhân múc lên từ bờ sông, chở đi bán. Khối lượng cát sỏi đổ đắp đường chỉ là một phần nhỏ. Hậu quả sạt lở khi mưa lũ xuống thì người dân chúng tôi phải gánh chịu...”, ông N.V.X, một người dân sống gần bờ sông, bức xúc.
“Chủ trương mở rộng đường theo tiêu chí NTM được nhân dân trong thôn đồng tình, hưởng ứng: chặt cây cối, hiến đất vườn, nắn tuyến... để có đường rộng đẹp. Thế nhưng, lòng tốt của người dân trong thôn đã bị lợi dụng. Cán bộ thôn đã khoán trắng cho tư nhân mặc sức làm. Nhiều người không đồng tình đã góp ý trong các cuộc họp hoặc góp ý trực tiếp cho cán bộ thôn nhưng đâu lại vào đấy. Điều người dân chúng tôi lo nhất trong lúc này là khi đường hoàn thành, tình trạng khai thác cát sỏi lại càng rộ hơn. Và nếu vậy thì chẳng mấy hôm đường lại xuống cấp, người dân lại phải góp tiền sửa chữa...”, một người dân trong thôn, lên tiếng.
Xã, thôn “đồng tình” bán tài nguyên… trái phép!?
Đem những gì mắt thấy tai nghe trao đổi với cán bộ thôn, điều chúng tôi bất ngờ là: việc khai thác cát sỏi trái phép, những người có chức trách trong thôn, thậm chí cán bộ xã không chỉ biết mà còn... đồng tình! “Việc khai thác cát sỏi thôn đã có tờ trình cho xã và xã đã cử cán bộ địa chính xuống... Chúng tôi chỉ lợi dụng tài nguyên trên địa bàn. Khi họp dân cũng đã đồng tình và việc này thôn đã giao hết cho anh Nguyễn Cao Sang làm vì anh có đầy đủ cả xe, máy. Đổi lại, anh Sang được lấy cát, sỏi bán ra ngoài...”, bà Đinh Thị Vỹ - Trưởng thôn Hương Thượng, trả lời.
Ông Nguyễn Quang Hảo - Bí thư chi bộ thôn, phân trần: “Tuyến đường rộng 6m, dài 650m này được dự trù đắp hết khoảng 2.000 m3 sỏi, đá và đất nhưng do thiếu kinh phí nên thôn đồng ý để cho anh Sang khai thác thêm 2.000 m3 cát sỏi nữa đề bán lấy tiền bù lại công làm...”.
Ông Nguyễn Cao Sang, thừa nhận: Trước khi làm đường, tôi đã đưa máy hút vào để hút thử sỏi và đã lấy đi 1.000 m3. Tôi biết khai thác tài nguyên mà không có cấp phép là sai...
Khi được hỏi về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Hưng, thừa nhận, thôn có đề nghị và xã đã đồng ý cho tận dụng tài nguyên là cát sỏi để làm đường. Xã đã lập đoàn kiểm tra và thấy như thế là… không ảnh hưởng gì! Xã vẫn biết như vậy là không đúng, không đủ thẩm quyền nhưng chờ được cấp phép khai thác tài nguyên là rất khó khăn.
Việc ông Sang đã lấy đi mấy ngàn m3 cát sỏi và bỏ túi bao nhiêu tiền, chắc chỉ mình ông biết. Nhưng hành vi cố ý làm trái này cho thấy một điều rõ ràng: lợi dụng việc mở đường, tài nguyên (mà cụ thể ở đây là cát, sỏi) tại thôn Hương Thượng, xã Lộc Yên đã bị khai thác trái phép. Điều quan trọng hơn là những “công bộc” tại địa phương đã “đồng ý” với việc làm trái này... Điều này “có vẻ như thiếu hiểu biết” không chỉ làm thất thoát tài nguyên, gây sạt lở đất mà còn gây điều tiếng trong cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân trên địa bàn.
Sớm ngăn chặn và đưa vào quản lý đúng quy trình, quy định của pháp luật là việc cần làm.
