Với cựu binh Nguyễn Đức Minh (xã Thạch Long, Thạch Hà, Hà Tĩnh), ký ức hào hùng về những tháng ngày vào sinh ra tử và khoảnh khắc chứng kiến cờ giải phóng tung bay trên Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975 mãi mãi là bài ca đẹp nhất.
Cách mạng Tháng Tám 1945 đã khắc vào lịch sử dân tộc một dấu mốc vàng son và mỗi mùa thu về luôn gợi lên trong lòng người dân đất Việt những cảm xúc tự hào. Cảm xúc đó càng đậm nét trong tâm trí những người trải qua thời khắc lịch sử đó như cụ Nguyễn Hữu Trát (SN 1934, ở thôn Tiến Bộ - xã Tân Lâm Hương - huyện Thạch Hà - Hà Tĩnh).
Gần 50 năm đã trôi qua nhưng mỗi độ tháng tư về, ký ức hào hùng về một thời máu lửa, về những năm tháng thanh xuân sôi nổi, nhiệt huyết vẫn vẹn nguyên trong tâm khảm của đôi bạn thân cựu chiến binh Nguyễn Hữu Thanh - Phan Quốc Trị (Nghi Xuân - Hà Tĩnh).
Chiến tranh lùi xa, đất nước trải qua 47 mùa xuân thống nhất nhưng cứ đến những ngày tháng Tư lịch sử, những ký ức về những năm tháng hào hùng của dân tộc lại hiện lên trong ký ức Thiếu tướng Hoàng Trọng Tình (SN 1949), một vị tướng ở Hà Tĩnh được chứng kiến thời khắc sụp đổ của chính quyền Sài Gòn.
19 tuổi lên đường đi đánh giặc với hàng chục trận đánh ác liệt, bao lần thoát chết trong gang tấc, người đại tá già Nguyễn Thanh Triết (SN 1947 - trú thôn Thiện Nộ, xã Cẩm Quan, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) luôn lưu giữ vẹn nguyên ký ức về những năm tháng hào hùng của tuổi trẻ ở “đất lửa” Bình Trị Thiên.
Trở về từ cuộc chiến tranh máu lửa, không yên lòng khi bao đồng đội còn nằm lại nơi chiến trường xưa, người cựu binh già Vương Khả Khai (SN 1938, ở xã Thạch Liên, Thạch Hà - Hà Tĩnh) vẫn đau đáu với hành trình tìm kiếm các phần mộ liệt sỹ.
Anh dũng trong chiến đấu, gương mẫu trong thời bình, Trung tá Bùi Hoan (SN 1942, tổ dân phố 4, phường Hà Huy Tập, Hà Tĩnh) cho rằng, thành công của cuộc đời ông là do luôn không ngừng học và làm theo lời Bác Hồ đã dạy.
Tháng 4 như một lời ước hẹn trong trái tim của những người con đất Việt khi cùng gặp nhau ở những chuyến về nguồn. Địa chỉ đỏ Ngã ba Đồng Lộc, cầu Nhe (Can Lộc- Hà Tĩnh) lại đón những người trở về trong niềm rưng rưng tưởng nhớ.
Hằng năm, khi tiết trời bước sang tháng tư là cả nhà tôi nôn nao, lâng lâng cảm xúc. Chúng tôi lại nghĩ về lịch sử, về sự kiện ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, về những anh hùng ngã xuống “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”.
Bà Trần Thị Sâm (SN 1943) sống cùng chồng trong căn nhà lọt thỏm giữa con ngõ nhỏ ở phường Thạch Quý (TP Hà Tĩnh). Ít ai biết rằng bà là nhân chứng lịch sử, là nhân vật chính trong một tác phẩm nổi tiếng về ký ức chiến tranh - bức ảnh “Tấm lòng người Việt Nam”.
Năm nào cũng vậy, những ngày này, các cựu binh tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh ở xã miền biển Kỳ Phú (Kỳ Anh, Hà Tĩnh) lại cùng nhau ôn lại kỷ niệm ngày chiến thắng, nhớ về những đồng đội đã ngã xuống và động viên nhau luôn giữ vững phẩm chất bộ đội Cụ Hồ trong cuộc sống mới.
“Đi đánh Mỹ để đời con ta sung sướng. Anh đi rồi anh sẽ về” - đó là lời hứa của liệt sỹ Huỳnh Công Diệp với vợ - bà Nguyễn Thị Thiệm và con gái Huỳnh Thị Hà (xã Thạch Liên - Thạch Hà - Hà Tĩnh) trước khi lên đường vào chiến trường miền Nam. Nhưng lời hứa đã không thành sự thật...
Hơn 50 năm trôi qua nhưng đến nay, người lính hải quân Nguyễn Xuân Cừ (xã Cẩm Nhượng, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) vẫn lưu giữ nguyên vẹn những ký ức chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam trước đế quốc Mỹ những ngày đầu tháng 8/1964.
Không được vinh dự đứng cùng các thế hệ cha anh trên những trận chiến đối mặt với quân thù nhưng cựu chiến binh Trần Bá Linh ở xã Tân Lộc, huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) lại có những kỷ niệm khó quên bởi những tháng ngày đổ mồ hôi góp công kiến thiết, xây dựng lại tuyến đường Trường Sơn huyền thoại.
48 người chết, hàng chục ngôi nhà đồng loạt cháy, trâu bò chạy hoảng loạn... Khoảnh khắc hủy diệt ấy - 19h ngày 18/6/1968 (âm lịch) còn ám ảnh mãi trong ký ức những người may mắn “sót lại” ở thôn Hưng Giang, xã Việt Xuyên (Thạch Hà - Hà Tĩnh).
Từng có hai tiền án và nhân thân xấu đều về tội trộm cắp tài sản, nhưng với bản chất ưa trộm cắp, Hoàng Thị Nhàn (SN 1983, trú xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh) vẫn tiếp tục trượt dài trên con đường tội lỗi và phải nhận thêm một bản án thích đáng.
