"Mùa chim" - một thế giới cổ tích cho trẻ được viết nên bằng thơ

Nguyễn Ngọc Phú đã là một cái tên quen thuộc với người yêu thơ trong suốt thời gian qua. Tên anh gắn liền với đề tài biển đảo, Tổ quốc, với những giải thưởng lớn về thơ trong những năm gần đây. Có nghĩa là, nói đến Nguyễn Ngọc Phú là ta nhớ một giọng thơ hào sảng, khỏe khoắn, nghe ầm ào gió biển và âm hưởng của tráng ca.

Thế nên, tôi rất bất ngờ khi đọc Mùa Chim- tập thơ viết cho thiếu nhi . không cần vồ vập như khi được tặng một tập truyện tranh, đọc Mùa Chim nên cứ dần dà, dần dà. Một thế giới rộng mở ngay trong ta mà từ lâu ngỡ đã lãng quên: Võng, Cơn mưa mặc áo, Cua càng thổi xôi, biển và mặt trời...phải thừa nhận rằng Nguyễn Ngọc Phú có cái nhìn đa dạng về cuộc sống. Cái nhìn hồn nhiên, thơ trẻ và trí tưởng tượng vô cùng phong phú:‘Cây mặ áo lá/Mẹ mặc áo tơi/Mây mặc áo gió/Choàng xanh da trời./Quả đồi măc cỏ/Cánh đồng mặc rơm/Dòng sông mặt nước/Thuyền trôi mặc buồm.’’( Áo)

Viết thơ cho thiếu nhi không dễ, nhất là khi nhà thơ phải liên tục tạo ra được hiệu ứng nhạc điệu, hình ảnh, màu sắc sinh động, hấp dẫn. Nguyễn Ngọc Phú đã làm được điều ấy khi giọng điệu thơ anh chọn là thể ngũ ngôn, tứ ngôn thích ứng với tâm tính trẻ thơ. Mỗi bài thơ man mác một bài đồng dao dân gian. Mỗi bài thơ gợi nhớ một trò chơi dân gian: ‘Xe là xe lửa/Bánh rít đường tàu/Thở ra toàn khói/Lắc lư, lắc lư...’’( Đi xe lửa)

Giọng điệu linh hoạt, ngôn ngữ gần gũi, trong sáng. Sẽ rất nhiều trẻ em thích thú với Sao, Chạy thi với sông, Qủa, Ngọn đèn đom đóm...những câu thơ dễ đọc, dễ nhớ: ‘Cá Chuồn có cánh đâu/ Bay là là mặt nước/ Cá Dơi xòe hai mang/ Cá Ngựa chẳng có bờm/ Ăn phù du thay cỏ/ Không biết hỏi đâu đâu/ Vẫn là loài cá Chó.’’( Cá)

Và có những lúc, giọng thơ Phú bỗng nên óng ả bởi ngôn từ trau chuốt:

Tóc mây thì gội gió trời.

Tóc suối thì nắng hong phơi giữa rừng

Suối mềm uốn tấm lưng cong

Gặp đá thì rẽ lượn vòng bóng cây...

( Tóc suối)

Cũng từ rất lâu, mới lại có tập thơ dành cho thiếu nhi trọn vẹn thế này. Thế giới tưởng tưởng của các bé được no nê, thỏa sức. Phép ví von, so sánh cho phép các em bay lượn tung tăng. Này nhé:

Biển to hơn cái ao nhà

Không thấy ai ra gánh nước

Dã tràng suốt ngày xe cát

Có bao giờ chịu nghỉ không?

Chơi trò: dung dăng dung dẻ

Bập bênh bên bờ bên bé

Thử xem ai nhẹ hơn nào

(Biển)

Trẻ em luôn hiếu kì, tò mò, thích thú với các trò chơi khám phá. Rất hiểu trẻ em thì nhà thơ Nguyễn Ngọc Phú mới có thể mở ra trước mắt chúng những Sao, Mắt bão, Bữa ăn chiếc xe đạp... từ những vận động thơ trẻ đó, thi nhân muốn các em chơi trò chơi nhận thức về cuộc sống xung quanh: Hạt điện, Cây rơm, Cây gạo...và sau cùng của mỗi bài thơ là mỗi bài học nhân sinh bé nhỏ, giản dị. Thơ Nguyễn Ngọc Phú hiền hậu, dung dị vì thế, khi đã gieo vào tâm hồn, nhận thức trẻ thơ những gì thân thuộc giản đơn nhất mà cũng đẹp đẽ, sáng trong nhất.

Một trong những yếu tố tạo nên tính hấp dần khi viết thơ cho trẻ em là cách kết. Thông thường, chỉ viết truyện , nhà văn mới đầu tư công phu cho những cái kết đẹp. Thế nhưng, đọc Mùa Chim, tôi ngạc nhiên bởi Nhà thơ vờ vô tình nhưng có chủ đích cho những kết thúc nhanh, gọn. Khi đang say sưa với những vần thơ tròn trịa, những khám phá thú vị, các em ngơ ngác, tiếc nuối vì đã hết. Tôi hình dung đôi mắt biết nói của chúng, mỗi câu chuyện chúng kể lại cho mẹ nghe, và lặp lại đến thuộc làu những câu vừa đọc.

Bài thơ cuối Mùa Chim cũng là nhan đề của cả tập thơ đã vẽ ra đủ đầy thế giới sắc màu, sinh động, hiếu kì của con trẻ. Và cùng đó, một cuộc sống êm đềm , giản dị, trong lành hiện ra : Mùa gặt, đồng quê, loài chim...

Gần 30 năm trước, hội VHNT Hà Tĩnh chúng ta đã có một tập truyện dành cho thiếu nhi Giấc mơ bong bóng của nhà văn Phan Trung Hiếu. Và lần này, một thế giới cổ tích cho trẻ lại được viết nên bằng thơ.

(Trường THPT Thành Sen – TP.Hà Tĩnh)

Đọc thêm

Xúc động những vần thơ viết về cơn bão số 3

Xúc động những vần thơ viết về cơn bão số 3

Trong đau thương, mất mát của người dân nhiều tỉnh thành phía Bắc sau bão số 3, nhiều tứ thơ đã được gieo vần. Báo Hà Tĩnh trân trọng giới thiệu một số bài thơ đầy cảm xúc trong cơn hoạn nạn.
Chuyện cây Hà Nội sau bão

Chuyện cây Hà Nội sau bão

Ngay sau cái đêm kinh hoàng bão YAGI đổ bộ vào Hà Nội, tôi lái xe ra đường. Khắp cả thành phố, cây nằm la liệt, nhiều cây bật gốc, gãy đổ tan hoang.
Đền Phúc Hải - chốn tâm linh yên bình

Đền Phúc Hải - chốn tâm linh yên bình

Đền Phúc Hải, xã Thuận Lộc (TX Hồng Lĩnh – Hà Tĩnh) là một trong những di tích đặc trưng cho sinh hoạt tín ngưỡng, chốn trao gửi tâm linh của người dân và du khách thập phương.
Bộ tranh Việt Nam tử tế trong cơn bão Yagi

Bộ tranh Việt Nam tử tế trong cơn bão Yagi

Hình ảnh cảm động các chiến sĩ đưa dân ra ngoài, các xe đi chậm lại để dìu mọi người trên cầu trong lúc gió to… được cô gái TP. Hồ Chí Minh khắc họa lại trong bộ tranh nói về Việt Nam tử tế trong cơn bão Yagi.
Vinh danh 'Sứ giả tiếng Việt' năm 2024

Vinh danh 'Sứ giả tiếng Việt' năm 2024

Tối 8/9, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Lễ tổng kết Ngày Tôn vinh tiếng Việt năm 2024 và Chương trình Gala tiếng Việt thân thương đã diễn ra với sự tham dự của hơn 600 đại biểu. Những “Sứ giả tiếng Việt” năm 2024 đã được vinh danh và trao tặng bằng khen.
Podcast truyện ngắn: Cây nhãn kỷ niệm

Podcast truyện ngắn: Cây nhãn kỷ niệm

Cây nhãn già thách thức mưa nắng, bão bùng, nhìn vào đó, bà luôn tưởng tượng bóng hình Hiếu, vẫn hiển hiện đâu đây trong khu vườn, căn nhà thân thuộc, như chưa từng có cuộc chia ly...
Podcast tản văn: Ơi mùa thu, mùa thu

Podcast tản văn: Ơi mùa thu, mùa thu

Có vẻ như mọi hân hoan, quyến luyến, mọi mỹ cảm, nồng say đều dồn tụ hết vào một chữ thu. Thu xao xuyến, thu bồi hồi, thu bâng khuâng, thu đa cảm...
Khám phá Công viên địa chất toàn cầu Non Nước Cao Bằng

Khám phá Công viên địa chất toàn cầu Non Nước Cao Bằng

Non nước Cao Bằng chính thức được UNESCO công nhận là Công viên Địa chất Toàn cầu vào ngày 12/4/2018, trở thành công viên địa chất toàn cầu thứ hai tại Việt Nam sau Công viên Địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn tại Hà Giang.
Truyện ngắn: Màu áo lính

Truyện ngắn: Màu áo lính

Phía ngoài ô cửa sổ, loa phát thanh đang vang lên tin tức về những hoạt động mừng ngày tết Độc lập. Ông Việt nhìn ra lá cờ đỏ sao vàng tung bay ngoài song cửa rồi mắt ông ầng ậc nước…
Cây muỗm ở Nghi Xuân là cây di sản Việt Nam

Cây muỗm ở Nghi Xuân là cây di sản Việt Nam

Cây muỗm được công nhận cây di sản Việt Nam có tuổi đời hơn 360 năm, nằm trong khuôn viên nhà thờ Phan Tôn Chu và Ngọc Hoa công chúa ở thôn Phú Vinh, xã Cổ Đạm, Nghi Xuân, Hà Tĩnh.