Nhiều cơ hội mới
Ra đời sau QĐ 24- một quyết định với những chính sách hỗ trợ toàn diện đối với nông nghiệp, nông thôn, QĐ 26 được xem là bước đệm quan trọng tiếp sức cho nông dân phát triển sản xuất.
Tỉnh dành tới 50% nguồn vốn phát triển sản xuất để thực hiện việc HTLS với mức phổ biến là hỗ trợ phần chênh lệch giữa lãi suất thương mại với lãi suất tín dụng ưu đãi.
Phần lớn các đối tượng vay vốn theo QĐ 26 sẽ được tiếp cận nguồn vốn khá rẻ: 7,8%/năm; riêng khách hàng vay vốn mua máy móc giảm tổn thất sau thu hoạch được hỗ trợ 100% lãi suất trong 2 năm đầu và 50% lãi suất cho những năm tiếp theo.
 |
Quyết định 26 đã đến được với các mô hình sản xuất, chăn nuôi |
Điểm nổi bật ở QĐ 26 đó là đối tượng được hỗ trợ bao hàm tất cả các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp ở nông thôn. Người dân tham gia sản xuất ở các lĩnh vực: nông, lâm, ngư với quy mô từ hộ gia đình đến sản xuất tập trung đều có cơ hội được vay vốn được HTLS theo QĐ 26.
Quyết tâm của tỉnh thể hiện rõ không chỉ ở việc ưu tiên nguồn để thực hiện chính sách mà còn ở việc yêu cầu các địa phương không được sử dụng nguồn vốn phân bổ cho HTLS vào mục tiêu khác. Các địa phương sử dụng nguồn vượt chỉ tiêu được thông báo sẽ được bổ sung hoặc tăng chỉ tiêu năm sau.
Ngay sau khi QĐ 26 ra đời, hệ thống ngân hàng, trong đó chủ lực là Ngân hàng Nông nghiệp cùng cấp ủy, chính quyền các cấp đã tích cực vào cuộc. Công tác tuyên truyền, tập huấn được triển khai đến tận thôn, xóm. Nguồn vốn tín dụng đã sẵn sàng và đội ngũ cán bộ ngân hàng đã và đang bám địa bàn, cùng chính quyền địa phương thẩm định đối tượng, tiến hành thủ tục cho vay.
Các huyện đã phân bổ chỉ tiêu nguồn HTLS cho từng địa phương; Ban chỉ đạo chương trình xây dựng nông thôn mới đã tích cực tham gia hướng dẫn, hỗ trợ các xã, thị trấn thực hiện chính sách HTLS. Nhiều cơ hội mới đang mở ra để người dân phát triển kinh tế gia đình, góp sức thực hiện thành công đề án sản xuất, thực hiện mục tiêu cốt lõi trong xây dựng NTM.
Giải ngân chậm
Theo tính toán, số tiền hỗ trợ lãi suất 30 tỷ đồng trong năm 2012 sẽ tương đương với dư nợ cho vay khoảng 600 tỷ đồng. Thế nhưng, sau hơn 3 tháng triển khai, dư nợ cho vay theo QĐ 26 mới chỉ đạt hơn 30 tỷ đồng. Số địa phương triển khai sớm chính sách mới rất hạn chế.
Nhiều địa phương mới chỉ trong giai đoạn tập hợp danh sách, khảo sát, thẩm định đối tượng; cá biệt một số xã chưa phê duyệt được bộ hồ sơ hỗ trợ lãi suất nào. Ngay cả những xã điểm, nguồn vốn này cũng chưa dễ khơi thông.
Những địa phương này được ưu tiên kinh phí cho HTLS lớn, nhưng số mô hình có nhu cầu và đủ điều kiện tiếp cận chính sách 26 không nhiều nên khó có thể sử dụng hết nguồn vốn được phân bổ năm 2012. Điển hình như như xã Thiên Lộc được ưu tiên tới 1,5 tỷ đồng HTLS, tương đương hơn 30 tỷ dư nợ nhưng hiện mới chỉ có 1 tỷ đồng vốn vay theo QĐ 26.
Thời gian triển khai chưa lâu cùng với những điểm vướng mắc nảy sinh ngay từ bản thân những quy định của chính sách cho đến quá trình thực hiện đã làm chậm tiến độ thực hiện chính sách quan trọng này.
Vướng mắc đầu tiên, đó là sự lúng túng của các địa phương khi đồng thời thực hiện QĐ 24 và QĐ 26. QĐ 26 quy định: một đối tượng vay vốn thuộc phạm vi thụ hưởng của nhiều chính sách của tỉnh đang còn hiệu lực thì chỉ được lựa cọn để hưởng một chính sách hỗ trợ.
Quy định này chỉ dùng để giới hạn một khách hàng chỉ được chọn 1 chính sách hỗ trợ tiền vay, nhưng trong quá trình thực hiện, nhiều địa phương hiểu một cách máy móc đã dẫn đến thiệt thòi cho người dân. Một số khách hàng đã được hỗ trợ những nội dung khác ở các chính sách được ban hành trước đó (như hỗ trợ kinh phí quy hoạch, đầu tư ngoài hàng rào, mua con giống…) đã không được tiếp cận quyết định 26. Sau khi tiếp nhận ý kiến phản hồi từ thực tiễn, ngày 11-9, Văn phòng điều phối thực hiện chương trình chương trình NTM tỉnh có công văn hướng dẫn rõ nội dung này.
 |
Khai thác hải sản hiện đang rất khó tiếp cận với chính sách |
Bên cạnh đó là những khó khăn không nhỏ trong việc thẩm định của ngân hàng về các điều kiện (dự án khả thi, tài sản thế chấp…) để cho vay. Cùng với đó vai trò chủ động, tích cực của chính quyền địa phương trong quá trình đồng hành, hỗ trợ người dân thực hiện đúng các quy trình thủ tục để được hưởng lợi từ chính sách ở một số nơi chưa rõ nét.
Đa số người dân vẫn chưa nắm bắt rõ chính sách, thiếu năng động và khát vọng vươn lên xây dựng các mô hình kinh tế hiệu quả khi có được nguồn trợ lực quan trọng từ Nhà nước…
Những khó khăn, vướng mắc này này cần được nhìn nhận, có giải pháp tháo gỡ kịp thời để khơi thông nguồn vốn HTLS, đưa QĐ 26 đi vào cuộc sống.
