Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

(Baohatinh.vn) - Kìa Bến Thủy đứng đầu dậy trước/ Nọ Thanh Chương tiếp bước đứng lên/ Nam Đàn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên/ Anh Sơn, Hà Tĩnh một phen dậy rồi... Những câu thơ của người chiến sĩ cộng sản Đặng Chánh Kỷ như bức họa về phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh 90 năm trước.

Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

Màn nghệ thuật tái hiện cao trào Xô viết tại Lễ kỷ niệm 90 năm Xô viết Nghệ - Tĩnh (12/9/1930 - 12/9/2020) do huyện Can Lộc tổ chức ngày 10/9 vừa đây.

Làn sóng cách mạng như nước vỡ bờ

Cách đây 9 thập kỷ, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo Nhân dân làm nên cao trào cách mạng 1930-1931 dậy sóng trong cả nước mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh. Đảng Cộng sản Việt Nam do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập và lãnh đạo, dù còn rất non trẻ nhưng đã thể hiện bản lĩnh, uy tín của mình trong việc đoàn kết, tập hợp quần chúng Nhân dân đứng lên chống lại ách nô lệ của thực dân, phong kiến. Nhân dân Nghệ Tĩnh một lòng nồng nàn yêu nước, căm thù giặc sâu sắc, sẵn sàng đứng lên dưới ngọn cờ của Đảng để đòi cơm áo, tự do.

Bắt đầu từ hoạt động kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động (1/5/1930), phong trào bùng nổ với các cuộc mít tinh, tuần hành, biểu dương lực lượng, rải truyền đơn ở nhiều nơi, đặc biệt là của công nhân Vinh - Bến Thủy. Sau đó, lan rộng ra cả 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh.

Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

Khí thế phong trào đấu tranh cách mạng 1930 -1931 được tái hiện lại qua tranh sơn dầu

Từ ngày 1/5 đến tháng 8/1930 đã diễn ra 97 cuộc bãi công và biểu tình của công nhân, nông dân Nghệ Tĩnh. “Tức nước, vỡ bờ”, từ tháng 9 trở đi, sau 2 cuộc biểu tình lớn của nông dân 2 huyện Nam Đàn, Thanh Chương, cao trào cách mạng ở Nghệ Tĩnh chuyển biến vượt ra ngoài dự kiến của tổ chức Đảng.

Bằng những cuộc biểu tình có vũ khí thô sơ và các đội tự vệ đỏ hỗ trợ, nông dân các huyện Nam Đàn, Thanh Chương, Can Lộc, Thạch Hà, Hưng Nguyên... dồn dập tấn công vào chính quyền của thực dân, phong kiến ở Nghệ Tĩnh khiến chính quyền từ huyện đến xã bị rối loạn. Trước bão táp cách mạng, quan lại và viên chức Pháp ngày đêm sống trong tâm trạng lo âu. Quan lại phong kiến Nam triều, số xin nghỉ việc, số xin đổi đi nơi khác, hoặc làm việc rất dè dặt.

Việc giành chính quyền chưa phải là mục tiêu trước mắt của cách mạng. Xứ ủy Trung Kỳ và các cấp ủy Đảng ở 2 tỉnh cũng không có chủ trương khởi nghĩa giành chính quyền. Nhưng khi diễn ra tình huống lực lượng cách mạng áp đảo và làm tan rã bộ máy chính quyền địch, các cấp ủy Đảng ở cơ sở đã kịp thời lãnh đạo Ban Chấp hành Nông hội đỏ ở thôn xã (tức Xã bộ nông) đứng ra đảm nhiệm các chức năng chính quyền cách mạng.

Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

Tượng đài Xô viết Nghệ Tĩnh thị trấn Nghèn - Can Lộc. Ảnh:Huy Tùng

Tại Nghệ An, Nông hội nắm chính quyền ở các làng xã thuộc huyện Thanh Chương, Nam Đàn, một phần huyện Anh Sơn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên và Diễn Châu. Tại Hà Tĩnh, chính quyền Xô viết hình thành ở 172 xã, phần lớn ở các huyện Can Lộc, Thạch Hà và Đức Thọ.

Ngay từ khi ra đời, Nông hội đã thực hiện các quyền lợi về chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội cho nông dân. Những chính sách và biện pháp được các Xã bộ nông - Xô viết thực hiện đã tạo ra một khí sắc mới trong nông thôn. Lòng tin của quần chúng đối với Đảng và cách mạng được thể hiện rõ rệt. Họ sẵn sàng hy sinh tính mạng và tài sản để chống lại chính sách khủng bố của đế quốc Pháp, bảo vệ Xô viết.

Cuối năm 1930, cuộc đấu tranh giữa ta và địch vẫn diễn ra gay go, ác liệt. Trong những tháng đầu năm 1931, phong trào cách mạng gặp nhiều khó khăn và tổn thất nặng vì nhiều cán bộ lãnh đạo của Đảng ở Nghệ Tĩnh bị địch bắt. Phong trào đấu tranh của quần chúng dần dần lắng xuống; các Xô viết lần lượt bị giải tán trong tháng 6/1931.

Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

Bến đò Thượng Trụ tại xã Thiên Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh) - nơi diễn ra hội nghị thành lập Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh (tháng 3-1930). Ảnh: Đạt Võ

Cuối năm 1931, một số cuộc mít tinh và biểu tình nhỏ của quần chúng còn nổ ra ở một số xã; việc rải truyền đơn và treo cờ đỏ còn kéo dài đến năm 1932. Một số cán bộ và đảng viên còn lại vẫn kiên trì hoạt động gây dựng nhân tố mới trong quần chúng.

Dẫu chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn nhưng cao trào cách mạng 1930-1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh đã có tiếng vang trong cả nước và thế giới. Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá: “Phong trào tuy thất bại nhưng nó rèn luyện lực lượng cho cuộc Cách mạng tháng Tám thắng lợi sau này”.

Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

Đình Tứ Mỹ - nơi ghi dấu những cuộc nổi dậy đấu tranh của người dân Hương Sơn trong cao trào Xô viết Nghệ - Tĩnh. Ảnh: Giang Nam

Đất này đất Xô viết...

90 năm qua, ngọn lửa Xô viết được thắp sáng trong các cuộc đấu tranh chống ngoại xâm và xây dựng quê hương ở Nghệ An, Hà Tĩnh. Khí chất “đi đầu, dậy trước”, tiên phong trong mọi cuộc cách mạng đã thôi thúc các thế hệ người dân Nghệ An, Hà Tĩnh xông pha trên các chiến trường. Ở đâu có kẻ thù xâm lược giày xéo, ở đó những chàng trai, cô gái Nghệ Tĩnh kiên trung, bất khuất.

Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

Thị trấn Nghèn - Can Lộc nhìn từ trên cao. Ảnh: Nguyễn Thanh Hải

Là hậu phương lớn của tiền tuyến miền Nam, tiền tuyến của hậu phương miền Bắc, Truông Bồn, Đồng Lộc đã làm sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam thời đại chống Mỹ, minh chứng cho khí chất kiên trung của người dân Xô viết xưa.

“Bom đạn của kẻ thù có thể làm rung chuyển cả núi rừng nhưng không thể làm rung chuyển trái tim của chúng con” - lời thư của liệt sĩ Võ Thị Tần gửi mẹ đã minh chứng cho khí chất anh hùng của những người con Xô viết.

Đất nước lặng im tiếng súng, Nghệ An và Hà Tĩnh cùng cả nước bước vào công cuộc đổi mới. Phát huy tinh thần, khí chất của vùng đất Xô viết, đảng bộ và Nhân dân 2 tỉnh đã vượt lên bao gian khổ, khó khăn, từng bước phát triển, khẳng định vị thế của vùng đất năng động, đổi mới ở khu vực Bắc miền Trung. Hồ Kẻ Gỗ, Thượng Tuy, kênh Vách Bắc, Vách Nam, ba-ra Đô Lương, kênh Nhà Lê... là nơi tuổi trẻ 2 tỉnh đã “vắt đất ra nước, thay trời làm mưa”. Tinh thần “đi đầu dậy trước” đã tạo nên phong trào cách mạng trong xây dựng nông thôn mới, CNH - HĐH ở Nghệ An và Hà Tĩnh.

Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

Cầu Bến Thủy nối đôi bờ sông Lam. Ảnh: Sách Nguyễn

Năm 2019, Nghệ An đạt mức tăng trưởng 9,03%; thu ngân sách đạt 15.500/13.498 tỷ đồng được giao; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4%. Năm 2019, Hà Tĩnh tiếp tục giữ vững đà tăng trưởng (đạt 10,99%); thu ngân sách đạt kế hoạch đề ra (14.567 tỷ đồng); tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4,53%. Khu kinh tế Vũng Áng trở thành khu kinh tế động lực của Hà Tĩnh. Đời sống người dân ngày càng no ấm, hạnh phúc, giàu có, văn minh. Các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể được gìn giữ, phát huy.

Sáng ngời ngọn lửa Xô viết

Diện mạo mới của trung tâm tỉnh lỵ Hà Tĩnh

Kỷ niệm 90 năm Xô viết Nghệ -Tĩnh, thấm sâu những mất mát hy sinh mà cha anh đã từng trải, nhân lên những bài học vô giá từ tinh thần “đi đầu, dậy trước”, hai miền quê bên đôi bờ sông Lam đang vươn dậy với tầm vóc mới, vững chãi như tượng đài Xô viết bên bờ núi Quyết, sông Lam và tượng đài Ngã ba Nghèn lịch sử.

Chủ đề Đất và người Hà Tĩnh

Chủ đề NGÀY XÔ VIẾT NGHỆ - TĨNH

Đọc thêm

Hà Tĩnh phát động ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão số 10

Hà Tĩnh phát động ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão số 10

Phát huy truyền thống đoàn kết, “tương thân tương ái”, thay mặt Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khoá XX, đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh kêu gọi quý vị đại biểu, toàn thể cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang, cộng đồng doanh nghiệp, các cơ quan, đơn vị, tổ chức và các tầng lớp nhân dân chung tay ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão số 10.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX: Kim chỉ nam cho sự phát triển

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX: Kim chỉ nam cho sự phát triển

Sau 2,5 ngày làm việc với tinh thần nghiêm túc, trách nhiệm, dân chủ, Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và biểu quyết thông qua Nghị quyết Đại hội. Đây là kim chỉ nam cho sự phát triển của tỉnh trong giai đoạn mới.
Tin tưởng vào tương lai phát triển tươi sáng của Hà Tĩnh

Tin tưởng vào tương lai phát triển tươi sáng của Hà Tĩnh

Phát biểu bế mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XX nhiệm kỳ 2025 - 2030, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm nhấn mạnh, người đứng đầu các cấp phải sâu sát thực tiễn, gần gũi, biết lắng nghe, khơi dậy tinh thần đổi mới, tạo cảm hứng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên; luôn gương mẫu, cầu thị học hỏi và phát huy trí tuệ tập thể.
Quá trình công tác của đồng chí Võ Trọng Hải - Phó Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh

Quá trình công tác của đồng chí Võ Trọng Hải - Phó Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh

Tại Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh khóa XX nhiệm kỳ 2025-2030, đại biểu đã bầu đồng chí Võ Trọng Hải - Phó Bí thư Tỉnh ủy khóa XIX, Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2021-2026 giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy khóa XX. Báo Hà Tĩnh trân trọng giới thiệu tiểu sử đồng chí Võ Trọng Hải.
Quá trình công tác của đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh - tân Phó Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh

Quá trình công tác của đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh - tân Phó Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh

Tại Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh khóa XX nhiệm kỳ 2025-2030, đại biểu đã bầu đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh - Ủy viên BTV Tỉnh ủy khóa XIX, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhiệm kỳ 2021-2026 giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy khóa XX. Báo Hà Tĩnh trân trọng giới thiệu tiểu sử đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh.
Chân dung 15 Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2025-2030

Chân dung 15 Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2025-2030

Tại Hội nghị lần thứ nhất, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh khóa XX nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã bầu 15 đồng chí vào Ban Thường vụ Tỉnh ủy; các đồng chí Bí thư, Phó Bí thư Tỉnh ủy. Báo Hà Tĩnh trân trọng giới thiệu chân dung các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy và các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Bầu các chức danh chủ chốt của Đảng bộ Hà Tĩnh khóa XX

Bầu các chức danh chủ chốt của Đảng bộ Hà Tĩnh khóa XX

Chiều nay 1/10, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh khóa XX nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã tiến hành Hội nghị lần thứ nhất để bầu Bí thư Tỉnh ủy, Phó Bí thư Tỉnh ủy; Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy.
Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú: Đưa Hà Tĩnh thành cực tăng trưởng mới của vùng Bắc Trung Bộ

Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú: Đưa Hà Tĩnh thành cực tăng trưởng mới của vùng Bắc Trung Bộ

Phát biểu chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2025-2030, đồng chí Trần Cẩm Tú - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh: Hà Tĩnh cần xác định rõ vị trí trong chiến lược phát triển quốc gia và vùng, phấn đấu là một cực tăng trưởng mới của Bắc Trung Bộ.
Danh sách 55 Ủy viên BCH Đảng bộ Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2025 - 2030

Danh sách 55 Ủy viên BCH Đảng bộ Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2025 - 2030

Tại phiên làm việc sáng 1/10, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XX đã bầu 55 đồng chí vào Ban Chấp hành nhiệm kỳ 2025 - 2030. Báo Hà Tĩnh trân trọng giới thiệu danh sách Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ mới (sắp xếp theo thứ tự A, B, C...).
Xây dựng Hà Tĩnh giàu đẹp, văn minh, vững bước cùng cả nước tiến vào kỷ nguyên mới

Xây dựng Hà Tĩnh giàu đẹp, văn minh, vững bước cùng cả nước tiến vào kỷ nguyên mới

Báo cáo chính trị tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh khóa XX do Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm trình bày khẳng định: Với những định hướng chiến lược đột phá, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, đại hội thể hiện ý chí, khát vọng xây dựng tỉnh Hà Tĩnh giàu đẹp, văn minh, vững bước cùng cả nước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển, hội nhập và thịnh vượng của dân tộc Việt Nam.
Khơi dậy khí thế mới, hun đúc động lực mới, xứng đáng với sự kỳ vọng của Nhân dân Hà Tĩnh

Khơi dậy khí thế mới, hun đúc động lực mới, xứng đáng với sự kỳ vọng của Nhân dân Hà Tĩnh

Phát biểu khai mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XX nhiệm kỳ 2025 - 2030, đồng chí Võ Trọng Hải - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Đại hội sẽ khơi dậy khí thế mới, hun đúc động lực mới, đưa Hà Tĩnh tự tin, vững bước tiến vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, xứng đáng với niềm tin của Trung ương và sự kỳ vọng của Nhân dân.