Sau khi Trung ương và tỉnh Hà Tĩnh tổ chức các hội nghị triển khai quán triệt văn bản hướng dẫn công tác tổ chức bầu cử ĐBQH khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, đồng thời giao nhiệm vụ cho các thành viên Ban Chỉ đạo Bầu cử tỉnh, Ủy ban Bầu cử tỉnh, các xã, phường trên địa bàn đã phổ biến tới tổ chức bầu cử cùng cấp và dự kiến cơ cấu, số lượng, thành phần ĐBQH, đại biểu HĐND các cấp.
Trong đó, quy trình hiệp thương lựa chọn giới thiệu người ứng cử là nội dung đặc biệt quan trọng nhằm đảm bảo dân chủ, lựa chọn người đủ điều kiện, tiêu chuẩn đại diện cho Nhân dân.
Nhiệm kỳ 2026 - 2031, thời gian hiệp thương được điều chỉnh sớm hơn so với trước để đảm bảo thống nhất, phù hợp với ngày bầu cử - 15/3/2026. Theo đó, hiệp thương lần thứ nhất tại Hà Tĩnh do cấp tỉnh tiến hành được ấn định vào ngày 5/12/2025. Vì vậy, các tổ chức bầu cử, đặc biệt là MTTQ tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với đơn vị liên quan để chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, đảm bảo yêu cầu đặt ra.
Ông Thái Ngọc Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh cho biết: "Theo luật định, chủ trì hội nghị hiệp thương ở Trung ương (đối với người ứng cử ĐBQH) do Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thực hiện; đối với người ứng cử ĐBQH ở địa phương là ban thường trực ủy ban MTTQ cấp tỉnh và đối với đại biểu HĐND ở cấp nào, sẽ do ban thường trực MTTQ cấp đó tiến hành".
Về thành phần đối với hội nghị hiệp thương ở tỉnh, trường hợp ứng cử ĐBQH có đại diện Ban thường trực của MTTQ của tất cả các xã, phường trên địa bàn tỉnh trong khi ứng cử đại biểu HĐND sẽ không có thành phần này.
HIện nay, Ủy ban MTTQ tỉnh đã chuẩn bị chu đáo điều kiện cần thiết về cơ sở vật chất, nhân lực và các nội dung, góp phần đảm bảo tính nghiêm túc, dân chủ của hội nghị hiệp thương lần thứ nhất. Từ đó, tạo nền tảng quan trọng thực hiện các bước tiếp theo của cuộc bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2026 - 2031.
Các quy định của luật và văn bản hướng dẫn thi hành đã được ban chỉ đạo bầu cử, ủy ban bầu cử và MTTQ các cấp nghiên cứu sâu; tạo thuận lợi cho hiệp thương lần thứ nhất. Ngoài hội nghị hiệp thương ở tỉnh sắp sửa diễn ra, từ ngày 1/12 đến ngày 10/12/2025, nhiều xã, phường đã và đang triển khai thực hiện, đảm bảo mốc thời gian quy định.
Ông Hoàng Anh Đức - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND xã Kỳ Khang trao đổi: "Theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp (Luật Bầu cử), trên cơ sở căn cứ điều kiện thực tế, quy mô dân số, xã Kỳ Khang được bầu 20 đại biểu vào HĐND xã nhiệm kỳ 2026 - 2031. Ban Chỉ đạo Bầu cử xã đã giao MTTQ xã tổ chức hiệp thương lần thứ nhất vào sáng ngày 5/12 để dự kiến số lượng, cơ cấu thành phần người ứng cử đại biểu HĐND xã khóa XXI. Chúng tôi đang gấp rút rà soát, kiểm tra kỹ lưỡng các nội dung để góp phần vào thành công của hội nghị".
Trước đó, sáng ngày 3/12, Ủy ban MTTQ xã Cẩm Xuyên đã tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất, thoả thuận về cơ cấu, thành phần và số lượng người được giới thiệu tham gia ứng cử đại biểu HĐND xã nhiệm kỳ 2026 -2031. Tại hội nghị, đại biểu đã nghe dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng người ứng cử đại biểu HĐND xã Cẩm Xuyên khóa II nhiệm kỳ 2026 - 2031. Theo đó, 100% đại biểu đã thống nhất với các nội dung: tổng số đại biểu được bầu là 22 người, số lượng người được giới thiệu ứng cử dự kiến là 39 người.
Bà Nguyễn Thị Mai - Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Cẩm Xuyên đánh giá: "Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất đã diễn ra trong không khí dân chủ, thống nhất, trách nhiệm. Tại hội nghị, cơ cấu danh sách người ứng cử, thành phần đại biểu đã nhận được sự đồng tình cao, từ đó, hướng tới lựa chọn những đại biểu đáp ứng tốt các điều kiện để chọn mặt gửi vàng".
Với tinh thần dân chủ, thẳng thắn, công khai, minh bạch, hội nghị hiệp thương lần thứ nhất đã diễn ra sôi nổi tại các xã, phường trên địa bàn.
Một điểm mới trong công tác bầu cử ĐBQH nhiệm kỳ này là cơ cấu thành phần ban thường trực MTTQ cấp tỉnh, cấp xã đã được sắp xếp, điều chỉnh theo Quy định số 301-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan MTTQ Việt Nam. Trên cơ sở đó, đối với các tổ chức thành viên, ban thường trực MTTQ mỗi cấp phải căn cứ điều lệ để rà soát, xác định lại đúng và đủ danh sách tổ chức thành viên của cấp mình sau sắp xếp, sáp nhập; bảo đảm thành phần tham gia hiệp thương và các hoạt động bầu cử đúng quy định, sát thực tiễn.
Theo quy trình luật định, cả ba hội nghị hiệp thương đều phải bảo đảm cơ cấu, số lượng, tiêu chuẩn và số dư người ứng cử. Đến hội nghị hiệp thương lần thứ ba, danh sách chính thức giới thiệu người ứng cử ĐBQH phải bảo đảm số dư lớn hơn mức tối thiểu theo Luật Bầu cử, tạo cơ sở lựa chọn dân chủ, khách quan, đúng luật.
Ông Thái Ngọc Hải – Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh nhấn mạnh, trong quá trình chuẩn bị hiệp thương, MTTQ các cấp phải nắm chắc các văn bản hướng dẫn, triển khai thống nhất, chặt chẽ từng bước. Công việc trải qua nhiều khâu, nhiều giai đoạn, vì vậy, MTTQ các cấp cần tăng cường phối hợp với các tổ chức phụ trách bầu cử và cơ quan liên quan, bảo đảm các nội dung từ cơ cấu ứng cử, lấy ý kiến cử tri, lập danh sách sơ bộ đến danh sách chính thức đều đúng quy trình, đúng pháp luật, góp phần tổ chức cuộc bầu cử dân chủ, công khai, minh bạch.
Theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp; Nghị quyết số 199 ngày 21/5/2025 về việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, ngày bầu cử ĐBQH khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, quy trình hiệp thương 3 bước được tiến hành theo các mốc thời gian:
- Hiệp thương lần thứ nhất: tổ chức từ ngày 1/12/2025 đến ngày 10/12/2025 (chậm nhất trước 90 ngày bầu cử).
- Hiệp thương lần thứ hai: được tổ chức từ ngày 2/2/2026 đến ngày 3/2/2026 (chậm nhất trước 40 ngày bầu cử).
- Hiệp thương lần thứ ba: được tổ chức từ ngày 9/2/2026 đến ngày 20/2/2026 (chậm nhất trước 23 ngày bầu cử).