Chuyển đổi HTX: Đừng để “bình mới, rượu cũ”!

Tính đến ngày 30/6/2016, Hà Tĩnh có 388/414 HTX chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 (chiếm tỷ lệ 93,72%). Tuy nhiên, để sau chuyển đổi, các HTX có thể “lột xác” thực sự, cần những giải pháp mang tính đột phá nếu không sẽ rơi vào tình trạng “bình mới, rượu cũ”.

HTX Trung Toàn (Thạch Kênh - Thạch Hà) là một trong số không nhiều HTX hoạt động thực sự hiệu quả.

Theo quy định, từ ngày 1/7/2016, những HTX không chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012, những HTX không hoạt động trong 12 tháng liên tục, hoặc không bảo đảm đủ số lượng thành viên tối thiểu theo quy định của luật trong 12 tháng liên tục, hoặc không tổ chức được đại hội thành viên thường niên trong 18 tháng liên tục mà không có lý do phải giải thể. Theo chỉ đạo, Hà Tĩnh đã tập trung cho công tác chuyển đổi với tỷ lệ khá cao, song thực tế từ trước đến nay cho thấy, không phải HTX nào sau chuyển đổi cũng khá hơn.

HTX Nông nghiệp Quỳnh Lương (phường Trung Lương) là điểm sáng về chuyển đổi ở TX Hồng Lĩnh. Hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp nhiều khó khăn, HTX đã nhạy bén, đa dạng ngành nghề kinh doanh nhằm nâng cao thu nhập cho người lao động. Thiên về dịch vụ nông nghiệp, HTX tập trung cung ứng các dịch vụ thủy nông, bảo vệ thực vật, vật tư, phân bón, đồng thời, chú trọng lĩnh vực vệ sinh môi trường, dịch vụ tang lễ... Nhờ phương án SXKD khả thi, cách quản lý, điều hành chặt chẽ nên doanh thu của đơn vị đạt từ 2,5 tỷ đồng đến trên 3 tỷ đồng/năm. Ông Nguyễn Ngọc Dung - Giám đốc HTX Quỳnh Lương phấn khởi: “Việc chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX 2012 đã thổi luồng gió mới, tạo cú hích để HTX “lột xác” thực sự. Sau chuyển đổi, tổ chức bộ máy tinh gọn, số lượng thành viên hợp lý, tăng lượng vốn huy động. Đặc biệt, dựa trên nền tảng phương án SXKD để HTX có hướng đi hiệu quả nhất”.

Trên thực tế, tỷ lệ sau chuyển đổi phát triển như HTX Nông nghiệp Quỳnh Lương không nhiều. Theo Trưởng phòng Kế hoạch - Hỗ trợ Liên minh HTX tỉnh Hoàng Thị Hoa: “Nhiều HTX hoạt động theo luật cũ đã yếu kém và nay sau một thời gian chuyển đổi vẫn chưa thể khá hơn, nhất là các HTX hoạt động ở lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, vẫn còn tình trạng chuyển đổi theo hình thức, chưa có sự phát triển thực chất”. HTX Đồng Tiến (Thạch Thắng - Thạch Hà) là một trong số đó. Chuyển đổi từ tháng 4/2015 với ngành nghề chăn nuôi và trồng trọt, song tình hình SXKD của đơn vị vẫn ì ạch. Giám đốc HTX Nguyễn Tất Trường cho hay: “Tuy đã chuyển đổi, song HTX vẫn chưa thể phát triển tương xứng tiềm năng do nhiều nguyên nhân như: nguồn vốn ít, quy mô sản xuất nhỏ, trình độ nguồn nhân lực hạn chế, chưa tiếp cận được vốn vay ngân hàng với hình thức tín chấp…”.

Để phát triển theo chiều sâu, nội tại HTX cần nghiêm túc nhìn nhận yếu kém, chủ động xây dựng phương án SXKD khoa học, tích cực huy động vốn từ thành viên, chú trọng nâng cao trình độ quản lý và tay nghề người lao động, tăng cường áp dụng KHKT vào sản xuất. Với những HTX còn nhiều khó khăn như môi trường, cần chủ động mở mang ngành nghề thích hợp để tăng nguồn thu. Tuy nhiên, để kinh tế tập thể có bước chuyển mình thực sự, cần sự đồng hành của các cơ quan quản lý nhà nước.

Ông Nguyễn Ngọc Hùng - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho rằng: “Ngoài sự nỗ lực của HTX, cần sự quan tâm, hỗ trợ của cả hệ thống chính trị. Là cơ quan cấp đăng ký kinh doanh và quản lý trực tiếp, các huyện, thị, thành cần tăng cường quản lý, tạo điều kiện để HTX hấp thụ được nhiều hơn các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện về thủ tục đất đai gồm đất sản xuất và trụ sở hoạt động… để HTX yên tâm SXKD; các sở, ngành với chức năng của mình cần tích cực tham mưu tỉnh trong việc tháo gỡ khó khăn cho HTX về đất đai, tiếp cận vốn sản xuất, giới thiệu - xúc tiến thương mại…”.

“Với vai trò bà đỡ, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục tư vấn thành lập HTX kiểu mới theo hướng liên doanh, liên kết, nhân rộng các mô hình điển hình; tư vấn, hướng dẫn đào tạo nâng cao nguồn nhân lực… Sắp tới, chúng tôi sẽ xây dựng trung tâm hỗ trợ thương mại và giới thiệu sản phẩm HTX, đưa các sản phẩm chủ lực của tỉnh như: lợn, hươu, dê, bò, cam, bưởi, rau - củ - quả, gạo, lạc, các giống cây - con… chất lượng cao vươn ra thị trường bền vững. Riêng khối HTX thủy sản, tình hình SXKD có chững lại sau sự cố môi trường biển nên chúng tôi sẽ phối hợp nghiên cứu, tư vấn mở thêm các ngành nghề phù hợp khác, chỉ đạo thành lập hiệp hội quỹ tín dụng nhân dân…” - ông Hùng nhấn mạnh.

Thu Phương