Tiêu chí 20 và giá trị vững bền trong xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh

Nhắc đến thôn Nam Trà (Hương Trà, Hương Khê) với nhiều người giờ không còn lạ lẫm. Nam Trà được biết đến là khu dân cư kiểu mẫu, điểm đến tham quan, học tập của rất nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh. Về Nam Trà trong những ngày Hương Khê nóng như chảo lửa, chúng tôi cảm nhận rõ hơn giá trị của những hàng rào xanh với hàng cây thẳng tắp, xanh mướt được cắt tỉa gọn gàng. Lướt qua khu vườn của các hộ dân, chúng tôi càng mê mẩn bởi cỏ rác được dọn sạch, cây trồng thẳng lối, giàn rau, quả được quy hoạch theo từng khu vực. Toàn thôn tựa chiếc máy điều hòa khổng lồ, hóa giải cái oi bức, khắc nghiệt của thời tiết.

Dẫn chúng tôi đi thăm các khu vườn mẫu, bác Phạm Huy Tưởng - cán bộ phụ trách nông thôn mới xã Hương Trà nói: “Kể từ khi người dân trong thôn thi đua xây dựng vườn mẫu, hàng rào xanh, cảnh quan môi trường nơi này được cải thiện rõ nét. Không những thế, người dân còn trồng nhiều giống cây, con cho thu nhập từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Bà con ai cũng phấn khởi. Từ sự thành công ở thôn, phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đang lan rộng trong toàn xã. Hiện, cả xã đã có đến 30.000-40.000m hàng rào xanh, 7 vườn mẫu cấp tỉnh, còn vườn mẫu cấp huyện, cấp xã thì nhiều lắm…”.

Vừa mải mê tỉa cành cho thanh long, anh Phan Văn Tý vui mừng chia sẻ: “Đây là năm thứ 2 gia đình thực hiện xây dựng vườn mẫu. Ngoài những giống cây cũ như dó, keo, tràm và 5.000 m2 chè, chúng tôi đã trồng 100 gốc thanh long, 60 gốc cam, làm giàn gấc. Ngoài ra, còn nuôi thêm bò, hươu, lợn, gà… Tổng thu nhập mỗi năm khoảng 540 triệu đồng”.

Rời Hương Khê, chúng tôi ghé thăm Cẩm Xuyên để kiểm chứng thêm tính đúng đắn của phong trào xây dựng vườn mẫu. Thôn Đồng Bàu (Cẩm Thành) không chỉ có dòng sông chảy qua làm hạ nhiệt mùa hè mà còn có cả những vườn cây mát mắt. Đúng ngọ, đứng trong khu vườn rợp bóng, chúng tôi ai cũng tấm tắc khen tài làm vườn của vợ chồng anh Dương Danh Huy. Khu vườn 1.000 m2 được chia từng khoảnh, phân loại thành từng khu vực, trồng 4-5 loại cây.

Anh bảo: “Ngoài giàn mướp phủ tường, chúng tôi trồng các loại mồng tơi, cải, rau thơm, chanh leo, hoa lý. Để lấy bóng mát, chúng tôi vừa đầu tư làm giàn sắt với kinh phí 20 triệu đồng. Đây là mô hình vườn được hình thành từ thói quen làm vườn từ trước”. “Nghề làm vườn có cái vui nhưng mà mệt, phải siêng năng. Không chỉ luôn tay xới xáo, mà mỗi ngày 1, 2 giờ sáng đã phải dậy chở hàng ra thành phố để nhập. Mỗi phiên như thế cũng thu được 400-500 ngàn đồng”, anh Huy cho biết thêm.

Theo các hàng cây dẫn lối, chúng tôi rẽ vào nhà ông Bùi Quang Lợi. Đi giữa giàn mướp trổ hoa, che bóng, chủ khu vườn cho biết: vườn có diện tích 1.500 m2 vừa cho thu hoạch bí, hiện đang thu hoạch mướp, các loại rau và trồng các loại cây ăn quả. Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Đình Long cho biết thêm: “Thôn Đồng Bàu có 5 vườn mẫu, được xây dựng từ cuối năm 2014. Toàn xã có 30 vườn nữa nằm ở 9 thôn. Ngoài 400 cây trồng ở thôn Đồng Bàu vào cuối năm 2014, vừa rồi, xã đã trồng gần 1.400 cây xanh trên các trục đường chính, nhằm tạo bóng mát” - Phó Chủ tịch UBND xã cho biết.

Rời những “lá phổi xanh” để về thành phố, chúng tôi hiểu rõ hơn ý nghĩa của việc thực hiện tiêu chí số 20 (khu dân cư kiểu mẫu ) ở Hà Tĩnh. Khu vườn, những hàng cây xanh mướt không chỉ là kết quả của sự thay đổi tư duy, nhận thức về làm vườn mà còn chứng tỏ giá trị điều hòa tự nhiên, giải nhiệt những ngày nắng hạn.