Trên quê hương “Làng đỏ” anh hùng

“Làng đỏ” anh hùng

Xã Phù Việt cũ (nay sáp nhập thành xã Việt Tiến) được biết đến là nơi có phong trào cách mạng sôi nổi nhất của huyện Thạch Hà thời kỳ 1930-1945. Dù đã trải qua 77 năm kể từ ngày Cách mạng tháng Tám, nhưng những câu chuyện lịch sử, những ký ức về thời kỳ cách mạng sôi nổi ở “Làng đỏ” vẫn được người dân nơi đây truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Theo tư liệu của Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh, tháng 2/1927, tại nhà đồng chí Mai Kính, Tân Việt cách mạng Đảng huyện Thạch Hà ra đời do các trí thức yêu nước trong vùng như: Nguyễn Châu, Nguyễn Tứ Mỹ, Bùi Quang Điềm và Mai Kính đứng ra thành lập.

“Làng đỏ” ngày nay đã “thay áo mới”.

Tháng 1/1930, đồng chí Trần Hữu Thiều (quê ở Anh Sơn, Nghệ An) được Kỳ bộ Trung Kỳ Đông Dương Cộng sản Đảng cử vào Hà Tĩnh xây dựng cơ sở, phát triển đảng viên. Cuối tháng 3/1930, đồng chí Trần Hữu Thiều triệu tập Hội nghị thành lập Tỉnh ủy Lâm thời Hà Tĩnh, đồng chí Mai Kính, Nguyễn Châu được kết nạp vào Đảng Cộng sản. Ít lâu sau, Chi bộ Đảng Cộng sản ở Phù Việt được thành lập.

Tháng 7/1930, được sự giúp đỡ của Tỉnh ủy Hà Tĩnh, dưới sự chỉ đạo của đồng chí Mai Kính - cán bộ Tỉnh ủy, tại ngôi nhà của đồng chí Mai Kính đã diễn ra Hội nghị bàn kế hoạch tổ chức biểu tình kỷ niệm ngày chống chiến tranh đế quốc 1/8/1930. Nằm ở một vị trí thuận lợi cho việc bảo vệ và phát hiện kẻ địch, ngôi nhà của đồng chí Mai Kính đã được Tỉnh ủy Hà Tĩnh chọn làm nơi Đại hội thành lập tỉnh Đảng bộ Hà Tĩnh.

Nhà cụ Mai Kính - nơi thành lập tỉnh Đảng bộ Hà Tĩnh năm 1930 đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia năm 1990.

Tháng 9/1930, Đại hội Đảng bộ Hà Tĩnh được tổ chức, bầu BCH chính thức do đồng chí Nguyễn Châu (tức Nguyễn Thiếp, Kim Đơn) làm Bí thư. Từ đây, Đảng bộ Hà Tĩnh đủ sức mạnh để lãnh đạo phong trào cách mạng phát triển hòa nhịp với cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh đang dâng lên khắp nơi. Nhà đồng chí Mai Kính lúc này trở thành trụ sở chính thức của Tỉnh ủy Hà Tĩnh. Từ ngôi nhà này, các chỉ thị, nghị quyết, truyền đơn của tỉnh được in ấn, truyền đi để chỉ đạo phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân tới đỉnh cao, dẫn đến sự ra đời của làng Xô viết ở nhiều nơi.

Ngày 25 - 31/3/1931, tại làng Thượng Nga (xã Nga Lộc - nay là xã Thường Nga, Can Lộc) đã diễn ra Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh do đồng chí Mai Kính làm Bí thư. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Hà Tĩnh, đứng đầu là đồng chí Mai Kính, phong trào đấu tranh của Nhân dân diễn ra mạnh mẽ ở nhiều nơi trong tỉnh.

Năm 1930, thực dân Pháp phát hiện Phù Việt là căn cứ đầu não của Tỉnh ủy Hà Tĩnh nên tìm mọi cách đàn áp, tiêu diệt. Hơn 270 ngôi nhà đã bị chúng thiêu cháy. Ngôi nhà lớn của đồng chí Mai Kính đã được Nhân dân che giấu, còn mấy gian nhỏ từng nấu cơm nuôi dưỡng cán bộ Đảng thì bị đốt cháy. Nhà cụ Mai Kính - nơi thành lập tỉnh Đảng bộ Hà Tĩnh năm 1930 đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử cách mạng cấp Quốc gia năm 1990(*).

Mùa thu mới trên quê hương cách mạng

Trên những cánh đồng lúa ngát xanh tại xã Việt Tiến.

Tinh thần cách mạng nơi “Làng đỏ” anh hùng tiếp tục được các thế hệ cán bộ, đảng viên và toàn thể Nhân dân phát huy trong xây dựng quê hương đất nước ngày càng giàu đẹp. Ông Nguyễn Văn Thức (thôn Bùi Xá) chia sẻ: “Nhìn thấy quê hương “thay da, đổi thịt” từng ngày, tôi rất mừng bởi truyền thống cách mạng đã thấm sâu vào những người con Việt Tiến. Để giờ đây, ai ai cũng tràn đầy khí thế lao động sản xuất, nhất là trong phong trào xây dựng NTM”.

Người dân thôn Việt Yên hăng hái tham gia xây dựng NTM

Theo ông Nguyễn Văn Hướng - Chủ tịch UBND xã Việt Tiến, trong 6 tháng đầu năm 2022, xã đã tổ chức 348 đợt ra quân, huy động gần 18.400 lượt người tham gia để giữ vững và nâng chất các khu dân cư NTM kiểu mẫu đã đạt, đồng thời cải tạo cảnh quan, chung tay xây dựng các làng quê đáng sống… Đặc biệt, nhờ chú trọng chuyển giao KHKT, không ngừng đưa các bộ cây, con có giá trị vào sản xuất mà đến nay thu nhập bình quân đầu người đạt trên 44 triệu đồng/năm.

Thế hệ trẻ của Việt Tiến ngày nay đang tích cực phát triển kinh tế, làm giàu trên quê hương. (Trong ảnh: Mô hình nuôi ốc bươu đen rộng 2.500m² của anh Phan Duy Tiến ở thôn Bùi Xá).

Ngoài chăm lo phát triển kinh tế, địa phương cũng đang nỗ lực kêu gọi các nguồn lực xã hội để nâng cấp, sửa chữa các di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn như: Di tích nhà cụ Mai Kính, Nhà thờ Lý Tự Trọng; xây dựng Nhà tưởng niệm 16 học sinh, lập hồ sơ nâng cấp Bia tưởng niệm tại Di tích Tội ác chiến tranh Trường cấp III Lý Tự Trọng….

Di tích nhà cụ Mai Kính đang chuẩn bị được trùng tu, tôn tạo.

Ông Nguyễn Công Bằng - công chức văn hóa xã Việt Tiến cho biết: “Các di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn đều được Nhân dân, chính quyền gìn giữ, chăm sóc và trở thành địa chỉ đỏ, nơi diễn ra các hoạt động giao lưu, kết nạp đảng viên, tìm hiểu lịch sử của thế hệ trẻ. Thế nên, khi các địa chỉ đỏ bị xuống cấp, địa phương đã nhanh chóng lên kế hoạch trùng tu, cải tạo để các di tích mãi trường tồn, là nơi để các thế hệ sau biết tới tinh thần cách mạng của ông cha, từ đó tiếp tục gìn giữ, phát huy, xây dựng quê hương ngày càng phát triển”.

“Trên cơ sở những kết quả đã đạt được, thời gian tới, địa phương tiếp tục huy động sức dân để hoàn thiện kết cấu hạ tầng, nâng chất các tiêu chí NTM, nhân rộng các mô hình kinh tế hiệu quả như nuôi ốc bươu đen, làm nón… để cải thiện thu nhập cho người dân. Đặc biệt, chúng tôi sẽ dồn lực hoàn thiện các tiêu chí NTM còn đạt thấp để sớm đưa xã về đích NTM nâng cao vào cuối năm nay” - Chủ tịch UBND xã Việt Tiến cho biết thêm.

(*) Bài viết có sử dụng tư liệu của Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh.