Mặc dù vào đầu mùa vụ, ngành chức năng thường tăng cường công tác kiểm tra nhằm phát hiện và xử lý các đơn vị, cá nhân vi phạm trong kinh doanh, buôn bán các mặt hàng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tuy nhiên không vì thế mà người nông dân an tâm. Bởi, các loại phân bón, giống cây trồng, thuốc BVTV kém chất lượng, thậm chí hàng giả vẫn trôi nổi trên thị trường. Tình trạng này mặc dù không phổ biến nhưng không quá khó để nhận diện, nhất là trên địa bàn vùng sâu, vùng xa. Lợi dụng người dân còn ít hiểu biết, lại khó khăn về kinh tế nên họ tìm cách đưa hàng chất lượng kém, không rõ nguồn gốc lẫn lộn vào hàng đã được kiểm định để bán theo hình thức trả chậm.
 |
| Thanh tra, kiểm tra thường xuyên và xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. |
Ông Nguyễn Văn Minh, người dân xã miền núi Thượng Lộc (Can Lộc) nói rằng, đi mua phân bón và thuốc trừ sâu, trừ cỏ, diệt chuột thì rất dễ. Chỉ có điều không phân biệt được đâu là thật, đâu là giả, vì họ đóng bao đóng gói và in nhãn mác giống nhau. Các cơ quan chức năng cũng không dễ gì kiểm soát và phát hiện được hết tất cả các đại lý, điểm bán nhỏ, lẻ khắp các địa phương trong tỉnh. Khi vắng bóng lực lượng chức năng, những trường hợp làm ăn mờ ám không ngần ngại dùng thủ thuật “treo đầu dê bán thịt chó”, tung hàng nhái, hàng rởm hoặc chưa kiểm định chất lượng để đánh lừa người mua. Đó là chưa nói đến tình trạng gian lận thương mại với những thủ đoạn tinh vi trong cân đo đong đếm.
Một vấn đề đáng quan tâm nữa là giá cả không ổn định. Theo dự báo thì do tình hình lạm phát và giá đầu vào của một số nguyên, vật liệu tăng lên nên có khả năng kéo theo giá phân bón cao hơn năm trước từ 10-15%, làm cho bà con nông dân vốn đã khó khăn càng thêm bối rối khi bước vào vụ sản xuất. Ông Đặng Đình Hùng, nông dân ở thôn 4, xã Thạch Đài (Thạch Hà) nói: “Nếu tăng giá phân bón và thuốc BVTV thì không biết kiếm tiền ở đâu để đầu tư cho mùa vụ. Mong nhà nước và các cơ quan chức năng có biện pháp để giúp đỡ bà con”.
Trước những dấu hiệu “không lành mạnh” của thị trường phân bón nói riêng, các loại vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp nói chung thì sự vào cuộc của các cơ quan chức năng lúc này cần thiết hơn lúc nào hết. Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát trên diện rộng vẫn chưa quyết liệt, kịp thời. Thực tế qua các mùa vụ sản xuất trước cho thấy, khi bà con nông dân đã xuống giống và đưa các loại phân bón, thuốc trừ sâu, diệt cỏ vào đồng ruộng, ngành chức năng mới công bố kết quả thanh tra, kiểm tra những mặt hàng không đủ tiêu chuẩn theo qui định và không được phép lưu hành.
Có thể nói, việc quản lý các sản phẩm vật tư nông nghiệp hiện nay tại nhiều nơi chưa chặt chẽ, thậm chí còn mang tính hình thức. Có nơi, việc kiểm tra lấy mẫu xác định chất lượng các sản phẩm “có vấn đề” lại diễn ra trong thời gian quá dài, đến khi có kết quả thì các mặt hàng đó đã được tuồn ra đồng ruộng, vườn đồi. Nguy nhất là không kiểm soát triệt để được các sản phẩm có tính độc hại liên quan đến sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là các loại hóa chất có dư lượng cao, khó phân hủy. Mặc dù không có cơ quan, đơn vị nào tính toán được cụ thể mỗi năm bị thiệt hại bao nhiêu do tàn dư của các loại thuốc BVTV “ngoài danh mục” vẫn được sử dụng để bón cho cây trồng, nhưng hậu quả thì đã thấy rõ.
Nếu năm nào, mùa vụ nào, cứ bước vào sản xuất mà người nông dân cũng bối rối, lo lắng về các loại vật tư sử dụng trong nông nghiệp, đồng ruộng ngày càng tích tụ, gia tăng ô nhiễm thì hậu quả kéo theo nặng nề hơn.
Để đảm bảo vụ sản xuất đông xuân giành thắng lợi cả về diện tích, năng suất và sản lượng, chính quyền và các ngành liên quan cần có giải pháp cung ứng kịp thời nguồn giống tốt và các loại phân bón, thuốc BVTV đảm bảo chất lượng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thường xuyên và xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, bà con nên đến các đơn vị, doanh nghiệp, các đại lý có uy tín, tránh mua phải các loại hàng rởm. Khi phát hiện các đối tượng tàng trữ, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, nhãn mác, bao bì không rõ ràng, trọng lượng không đầy đủ và những dấu hiệu không bình thường của các cơ sở, đại lý kinh doanh buôn bán vật tư nông nghiệp thì sớm báo cho chính quyền và các cơ quan chức năng xử lý.
