Nhân viên y tế tiêm vaccine phòng COVID-19 cho người dân tại Cienfuegos (Cuba). (Ảnh: AFP/TTXVN)
Trung tâm Kỹ thuật Di truyền và Công nghệ Sinh học (CIGB) của Cuba mới đây cho biết sẽ sớm đề nghị cơ quan y tế quốc gia “trong những tuần tới” cấp phép sử dụng khẩn cấp “như một liều tăng cường” cho vaccine Mambisa , một trong số ít các loại chế phẩm ngừa COVID-19 sử dụng qua đường mũi đang được nghiên cứu và phát triển trên thế giới.
Trên trang Twitter cá nhân, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel cũng chia sẻ thông tin về những tiến bộ trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối của “ứng viên” vaccine Mambisa.
CIGB cho biết đang thực hiện cùng lúc hai thử nghiệm lâm sàng với Mambisa, một trên những bệnh nhân COVID-19 đã khỏi bệnh và chưa từng tiêm bất cứ loại vaccine ngừa virus SARS-CoV-2 nào trước đó, và một trên những người khỏe mạnh đã hoàn thành phác đồ tiêm chủng gồm ba liều vaccine Abdala, cũng do trung tâm này nghiên cứu và phát triển.
Giám đốc Nghiên cứu Y sinh của CIGB, Gerardo Guillén Nieto, cho hay một trong những tiêu chí thành công của thử nghiệm lâm sàng là tăng hiệu giá kháng thể của các tình nguyện viên lên ít nhất bốn lần, tương đương 20% khả năng ức chế virus của các kháng thể này.
Các kết quả phân tích trong phòng thí nghiệm sẽ được công bố tại Đại hội Quốc tế về Công nghệ Sinh học Cuba (BioHabana 2022), dự kiến được tổ chức tại thủ đô La Habana từ 25-29/4.
Ông Guillén Nieto nhấn mạnh Mambisa là ứng cử viên vaccine đường mũi duy nhất trên thế giới được phát triển thông qua kỹ thuật di truyền, sử dụng một loại protein tái tổ hợp với độ tinh khiết hơn 99%, do đó chế phẩm này rất an toàn.
Kháng nguyên của Mambisa chống lại virus SARS-CoV2 cũng giống như kháng nguyên của Abdala, đã được Trung tâm kiểm soát nhà nước về thuốc, thiết bị và vật tư y tế của Cuba (CECMED) cấp phép khẩn cấp và đã được tiêm cho hơn 8 triệu người Cuba.
Theo Chủ tịch Tập đoàn công nghệ sinh học BioCubaFarma của Cuba, Eduardo Martínez, các thử nghiệm lâm sàng đã chứng minh vaccine Mambisa có khả năng phản ứng miễn dịch niêm mạc cao chống lại virus SARS-CoV-2, do đó có thể ngăn ngừa hiệu quả sự lây truyền của virus và cung cấp một mức độ miễn dịch khử trùng nhất định.
Các loại vaccine COVID-19 hiện có trên thế giới, bao gồm cả các chế phẩm của Cuba, đều rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa các bệnh có triệu chứng, các ca COVID-19 dạng nặng và các trường hợp tử vong, nhưng lại chưa đủ hiệu quả để ngăn ngừa virus SARS-CoV-2, do đó những người đã được tiêm chủng đầy đủ vẫn có nguy cơ bị nhiễm bệnh, và kết quả là không thể dập tắt được chuỗi lây nhiễm một cách triệt để.
Điều này lý giải tại sao cộng đồng khoa học quốc tế đang nghiên cứu các phương pháp để chế tạo ra một loại vaccine cho phép miễn dịch khử trùng, một trong số đó là vaccine đường mũi, tức là sử dụng đường niêm mạc để tạo ra phản ứng tức thì ngay khi virus xâm nhập vào cơ thể, nhanh chóng vô hiệu hóa mầm bệnh và triệt tiêu khả năng tái tạo.
Cuba được xem là “điểm sáng” về vaccine của Mỹ Latinh trong bối cảnh khu vực này hiện vẫn đang là tâm điểm của đại dịch COVID-19 trên toàn cầu. Đây là quốc gia Mỹ Latinh duy nhất tự sản xuất vaccine ngừa SARS-CoV-2.
Kể từ khi đại dịch bùng phát tại đảo quốc Caribe này hồi tháng 3/2020, Cuba đã phát triển 5 vaccine tiềm tàng, gồm Soberana 01, Soberana 02 và Soberana Plus của Viện Vaccien Finlay; và Abdala và Mambisa của CIGB.
Cuba đã hoàn thành tiêm chủng ngừa COVID-19 cho gần 90% dân số, bao gồm cả trẻ em từ 2 tuổi trở lên, với các loại vaccine nội địa, đồng thời triển khai tiêm liều thứ tư cho hơn 6,2 triệu người trên tổng số 11,2 triệu dân.
Cuba cũng được đánh giá là rất thành công trong việc chữa trị cho bệnh nhân mắc COVID-19, với tỷ lệ hơn 99% được chữa khỏi bệnh tính tới thời điểm hiện nay.