Đầu tháng 2 vừa qua, người dân trên đường Nguyễn Hữu Dật (quận Tân Phú, TP.HCM) bàng hoàng phát hiện thi thể một trẻ sơ sinh trong túi nhựa, bị bỏ lại tại bãi đất trống. Qua điều tra, công an xác định "bố, mẹ" đứa trẻ là hai học sinh lớp 9. Tại cơ quan công an, cặp đôi khai nhận đã sống chung và sinh con tại một căn nhà gần đó. Khi phát hiện đứa trẻ tử vong sau sinh, các em đã mang thi thể ra bãi đất trống vứt bỏ. Vụ việc gây ra sự phẫn nộ trong dư luận, gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng yêu và quan hệ tình dục sớm ở tuổi vị thành niên.
Những kiến thức về giáo dục giới tính, chăm sóc SKSS đã được cán bộ Chi cục Dân số tỉnh truyền đạt tới học sinh Trường THCS Bắc Hồng (TX Hồng Lĩnh).
Giai đoạn vị thành niên (từ 10 đến 18 tuổi) là bước ngoặt quan trọng, chuyển tiếp từ trẻ em sang tuổi trưởng thành. Trong giai đoạn này, các em trải qua những thay đổi lớn về tâm sinh lý, khơi dậy sự tò mò, ham khám phá và mong muốn mở rộng các mối quan hệ. Tuy nhiên, cùng đó là những thách thức không nhỏ về sức khỏe sinh sản (SKSS) và tình dục. Sự tò mò và thiếu hiểu biết có thể dẫn đến quan hệ tình dục sớm, không an toàn, kéo theo đó là nguy cơ mang thai ngoài ý muốn, các bệnh lây truyền qua đường tình dục… Do vậy, việc tuyên truyền, giáo dục, chăm sóc SKSS cho trẻ vị thành niên có vai trò quan trọng, giúp các em được trang bị những kiến thức, kỹ năng sống cần thiết, từ đó, góp phần hình thành các hành vi phù hợp.
Tại Hà Tĩnh, ngày 12/3 vừa qua, Trường THCS Bắc Hồng đã phối hợp với Thị đoàn, Trung tâm Y tế TX Hồng Lĩnh tổ chức chương trình “Giao lưu, đối thoại SKSS vị thành niên”. Tại chương trình, 894 học sinh đã được cán bộ của Chi cục Dân số tỉnh chia sẻ những kiến thức quan trọng như: dấu hiệu của tuổi dậy thì, hậu quả của thiếu hiểu biết về giới tính, quan hệ tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn và những hệ lụy…
Em Trần Thị Kim Oanh - học sinh lớp 7A (Trường THCS Bắc Hồng) chia sẻ: “Chương trình giao lưu, đối thoại rất bổ ích và thiết thực. Trước đây, em còn nhiều thắc mắc và e ngại về các vấn đề liên quan đến SKSS nhưng sau khi tham gia buổi đối thoại, em đã hiểu rõ hơn về những thay đổi của cơ thể cũng như những nguy cơ tiềm ẩn nếu không có kiến thức và kỹ năng bảo vệ bản thân. Em mong nhà trường cùng các đoàn thể sẽ tổ chức thêm nhiều chương trình tương tự để chúng em có thể trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết cho giai đoạn trưởng thành.”
Tại Trường THPT Cẩm Xuyên, diễn đàn “Giáo dục giới tính, SKSS vị thành niên” cũng được nhà trường phối hợp với Chi cục Dân số tỉnh tổ chức vào tháng 2 vừa qua. Tại diễn đàn, các thông điệp về việc chăm sóc SKSS vị thành niên được học sinh thể hiện bằng hình thức sân khấu hóa, xây dựng vở kịch về tác hại của việc thiếu kiến thức giới tính.
Thầy Nguyễn Trọng Bắc - Bí thư Đoàn Trường THPT Cẩm Xuyên cho biết: “Chúng tôi nhận thấy, việc sân khấu hóa các vấn đề về giáo dục giới tính và SKSS mang lại hiệu quả rất lớn. Thay vì những bài giảng khô khan, các em học sinh được tự mình trải nghiệm, hóa thân vào các nhân vật, từ đó hiểu sâu sắc hơn về những hậu quả của việc thiếu kiến thức giới tính. Đây là một hình thức truyền thông rất hiệu quả, đặc biệt phù hợp với lứa tuổi vị thành niên”.
Được biết, trong chương trình hoạt động hằng năm, Chi cục Dân số tỉnh đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tăng cường hoạt động truyền thông nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng về chăm sóc SKSS, sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn cho người dân nói chung, trong đó có lứa tuổi vị thành niên. Chỉ tính từ năm 2024 đến nay, Chi cục Dân số tỉnh đã phối hợp tổ chức gần 50 buổi giao lưu, đối thoại SKSS vị thành niên tại các trường THCS, THPT trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, đơn vị cũng tăng cường truyền thông trên các kênh thông tin đại chúng, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu kiến thức về SKSS nhằm lan tỏa thông tin đến đông đảo người dân, đặc biệt là vị thành niên.
Cùng đó, chi cục cũng chú trọng việc đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ làm công tác dân số, giáo viên, nhân viên y tế… nhằm nâng cao năng lực tư vấn, giáo dục về SKSS. Những nỗ lực này đã góp phần vào việc nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của lứa tuổi vị thành niên và cả cộng đồng về chăm sóc SKSS, giúp các em có những quyết định đúng đắn để bảo vệ sức khỏe, xây dựng tương lai tốt đẹp.
Để nâng cao chất lượng dân số, đặc biệt là chăm sóc SKSS cho vị thành niên, Chi cục Dân số tỉnh tiếp tục đẩy mạnh phối hợp với ngành giáo dục, các ban, ngành, đoàn thể nhằm tăng cường giáo dục giới tính, SKSS cho lứa tuổi vị thành niên thông qua các hoạt động truyền thông trực tiếp, đặc biệt là các buổi ngoại khóa tại các trường THCS và THPT. Ngoài ra, chi cục cũng đa dạng hóa các hình thức truyền thông để phù hợp với từng nhóm đối tượng. Đổi mới cách tiếp cận, nội dung, thông điệp và hình thức tuyên truyền nhằm tạo ra sự gần gũi và hiệu quả hơn. Đồng thời, tận dụng mạng xã hội để đăng tải các bài viết, video tuyên truyền về giáo dục giới tính, chăm sóc SKSS tới giới trẻ nói riêng và cộng đồng nói chung.