(Baohatinh.vn) - Báo Hà Tĩnh mời bạn thử tài kiến thức về ngành y nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2).
Bộ trưởng Bộ Y tế đầu tiên của Việt Nam là ai?
Giải thích
Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch sinh năm 1909 tại Quy Nhơn, Bình Định. Ông là Bộ trưởng Bộ Y tế đầu tiên của Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Ủy viên Ủy ban Nhân dân Nam Bộ, rồi lần lượt sau này là Thứ trưởng Phủ Chủ tịch, Trưởng phái đoàn Chính phủ tại Nam Bộ (1948 - 1950), Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính Đặc khu Sài Gòn - Chợ Lớn, Trưởng ban Y tế của Đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế (1954 - 1958). Từ 1958, ông là Bộ trưởng Bộ Y tế. Là người có công phát triển nền y học Việt Nam hiện đại, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch đã sáng lập và là Viện trưởng đầu tiên của Viện chống Lao - tiền thân của Bệnh viện Phổi Trung ương ngày nay. Ông được xem là 1 trong những chuyên gia lớn về bệnh lao của Việt Nam và thế giới. Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch đã có hơn 80 bài nghiên cứu về bệnh lao được đăng tải trên nhiều tạp chí khoa học ở Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp, Đức, Mỹ... Từ năm 1957, ông cùng đồng nghiệp phát minh nhiều phương pháp phòng chống và điều trị bệnh lao có hiệu quả cao. Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch là người đầu tiên đã dùng kích sinh chất Filatov tiêm vào huyệt phổi để điều trị lao có kết quả; đề xuất nghiên cứu vaccine BCG chết góp phần tích cực trong công tác phòng bệnh lao. Ông hy sinh trên chiến trường miền Nam năm 1968.
Ngày 27/2 chính thức được lấy làm Ngày thầy thuốc Việt Nam từ năm nào?
Giải thích
Nguồn gốc ra đời Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2 xuất phát từ sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư gửi Hội nghị Cán bộ y tế năm 1955. Bức thư Bác viết được đăng ở Báo Nhân Dân số ra ngày 27/2/1955, ngắn gọn chỉ có 368 từ, súc tích, dễ hiểu nhưng đã thể hiện đậm triết lý sâu xa, dặn dò các cán bộ, y bác sĩ đó là: Phải thật thà đoàn kết; Thương yêu người bệnh; Xây dựng nền y học nước nhà. Đến ngày 6/2/1985, Hội đồng Bộ trưởng đã quyết định lấy ngày 27/2 hằng năm làm Ngày Thầy thuốc Việt Nam để tiếp tục làm theo lời dạy của Bác, nâng cao trách nhiệm, tài đức của người cán bộ y tế trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bác sĩ nào đã nghiên cứu thành công cách sản xuất thuốc kháng sinh Penicillin?
Giải thích
Giáo sư, bác sĩ Đặng Văn Ngữ sinh năm 1910 tại làng An Cựu, Huế. Năm 1942, ông là Trưởng phòng thí nghiệm Ký sinh trùng và là giảng viên Sinh học Ban Dược tại Trường Đại học Y khoa Đông Dương. Tại đây, ông đã công bố 19 công trình nghiên cứu, trong đó có những công trình nổi tiếng thế giới và khu vực. Trong thời gian tham gia kháng chiến chống Pháp tại chiến khu Việt Bắc, Giáo sư Đặng Văn Ngữ là người đã nghiên cứu thành công cách sản xuất ra thuốc Penicillin - loại kháng sinh đóng vai trò to lớn trong điều trị chống nhiễm khuẩn cho chiến sĩ, quân nhân thời điểm đó. Năm 1955, Giáo sư Đặng Văn Ngữ sáng lập ra Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Việt Nam. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, ông tập trung nghiên cứu phòng, chống và điều trị căn bệnh sốt rét trên những cánh rừng Trường Sơn. Giáo sư, bác sĩ Đặng Văn Ngữ hy sinh ngày 1/4/1967 trong một trận B52 rải thảm ở Trường Sơn trong khi đang nghiên cứu về vaccine chống sốt rét.
Ca ghép tạng đầu tiên ở Việt Nam được thực hiện trên bộ phận nào?
Giải thích
Ca ghép thận đầu tiên, cũng là ca ghép tạng đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện vào năm 1992 với sự hỗ trợ của chuyên gia nước ngoài. Trong ca ghép đầu tiên này, các giáo sư đầu ngành của các bệnh viện: Bạch Mai, Việt Đức, Y Hà Nội và Bệnh viện Trung ương quân đội 108, Bệnh viện 103 và Học viên Quân y đều tham gia. Đến tháng 7/1993, các giáo sư, bác sỹ trong Học viện Quân y đã thực hiện thành công ca ghép thận đầu tiên do các bác sĩ Việt Nam thực hiện mà không cần sự trợ giúp của các chuyên gia nước ngoài. Từ đó đến nay, từ một quốc gia “đi sau” so với thế giới trong lĩnh vực ghép tạng, Việt Nam lại có tốc độ phát triển vượt bậc, liên tục xác lập những thành tựu mới. Năm 2017, Việt Nam thực hiện thành công ca ghép phổi đầu tiên và ghép tim cho bệnh nhi. Năm 2018, tiến hành thành công ghép phổi và ghép thận từ người cho chết não. Năm 2019 thực hiện đồng thời một loạt ca mổ lấy - ghép đa tạng từ người hiến chết não. Năm 2020, phẫu thuật thành công ca ghép chi thể đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á và cấy ghép ruột từ người cho sống, giúp Việt Nam trở thành 1 trong số 22 nước trên thế giới thực hiện được kỹ thuật ghép ruột. Năm 2023, thực hiện ca ghép đa tạng tim và thận, phối hợp giữa các bệnh viện tại TP Hồ Chí Minh với Hà Nội thực hiện thành công ghép đa tạng xuyên Việt… Tính tới đầu năm 2024, đã có gần 8.000 ca ghép tạng được thực hiện, trong đó có hơn 7.000 ca ghép thận, 500 ca ghép gan… đồng nghĩa với từng đó con người được nối dài, kéo dài sự sống.
Tác giả lời thề Hippocrates mà các mà sinh viên y khoa phải đọc khi ra trường là người nước nào?
Giải thích
Theo Biography, bác sĩ Hippocrates Asclepiades sinh ra trên đảo Aegean, Hy Lạp, khoảng giữa thế kỷ thứ V trước công nguyên. Ông được vinh danh là cha đẻ của y học phương Tây. Đặc biệt là những phát minh đi trước thời đại trong đó có những quan điểm chỉ ra rằng bệnh tật không phải bị gây ra bởi các vị thần mà xuất phát từ những nguyên nhân như: Lối sống, chế độ ăn uống, các yếu tố môi trường. Những điều này tưởng chừng chỉ là kiến thức cơ bản đối với chúng ta ngày nay nhưng ở thời đại niềm tin tôn giáo được tôn thờ tuyệt đối thì quan điểm này vấp phải nhiều rào cản. Hippocrates Asclepiades thành lập trường y, cùng với các môn đồ của mình đưa ra phương pháp khoa học để khám và điều trị cho người bệnh. Thời điểm này nhiều phương pháp y học của Hippocrates được phát triển. Hippocrates còn là tác giả của Lời thề Hippocrates - gồm những tiêu chuẩn đạo đức và luân lý các bác sĩ phải tuân theo. Lời thề Hippocrates đến nay vẫn được vang lên trong những buổi tuyên thệ tốt nghiệp trường y ở nhiều quốc gia.
“Tố Tâm” - một trong những tiểu thuyết quốc ngữ đầu tiên của Việt Nam, tác phẩm đã đưa nhà văn quê Hà Tĩnh trở thành một trong những người mở đầu cho dòng tiểu thuyết lãng mạn hiện đại của văn học nước nhà.
Ông quê ở làng Cải Lương, tổng Phù Lưu, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh (nay là thôn Bắc Kinh, xã Ích Hậu, huyện Lộc Hà), là người kiến tạo, tổ chức và đặt nền móng vững chắc cho ngành Ngân hàng Việt Nam từ những ngày đầu thành lập.
Danh họa Nguyễn Phan Chánh quê ở phường Tân Giang, TP Hà Tĩnh. Ông được coi là người đặt nền tảng cho tranh lụa Việt Nam hiện đại. Lần đầu tiên công chúng Pháp biết đến tranh lụa Việt Nam là qua bút pháp của Nguyễn Phan Chánh.
Ông quê ở huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh. Trong lịch sử Việt Nam, chưa có một nhân vật nào có được huyền thoại, truyền thuyết về địa lý, phong thủy ảnh hưởng sâu sắc tới người dân, sống mãi với thời gian như ông.
Bà quê ở Đức Thọ, Hà Tĩnh; là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên đỗ thủ khoa Tiến sĩ Luật học ở Pháp; được Trung tâm Tiểu sử quốc tế bầu chọn là “Người phụ nữ quốc tế của thiên niên kỷ”…
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Bác Hồ luôn gắn bó với báo chí, coi báo chí là phương tiện quan trọng để thực hiện thành công cuộc cách mạng của Nhân dân ta. Bác cũng chính là người đã sáng lập ra tờ báo đầu tiên của nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Ông quê ở xã Sơn Mỹ (nay là xã Tân Mỹ Hà), huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Ông có công trực tiếp xây dựng Thông tấn xã Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam, là cán bộ thông tấn đầu tiên hy sinh trong kháng chiến chống Pháp.
Ông sinh ra trong một gia đình nhà giáo tại xã Song Lộc (nay là xã Kim Song Trường), huyện Can Lộc, Hà Tĩnh. Ông là Ủy viên Bộ Chính trị khóa VIII, được xem là người đặt nền móng cho ngành Năng lượng nguyên tử Việt Nam.
Năm 26 tuổi, ông được bổ nhiệm là Bộ trưởng Canh nông (nay là Bộ NN&PTNT) trong Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ông là một trong những nhà thơ lớn, nhà hoạt động văn hóa xuất sắc của Việt Nam thế kỷ XX.
Trong trận đánh mở màn chiến dịch Điện Biên Phủ, người anh hùng quê Hà Tĩnh đã chiến đấu kiên cường và dũng cảm lấy thân mình lấp lỗ châu mai, dập tắt hỏa lực của địch, tạo điều kiện cho đơn vị xông lên tiêu diệt cứ điểm Him Lam.
Ông sinh năm 1912 ở Đức Thọ, Hà Tĩnh. Không một ngày qua trận mạc, nhưng ông được Chủ tịch Hồ Chí Minh tin cậy, giao trọng trách Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
Tiến sĩ Toán học đầu tiên của Việt Nam sinh ngày 29/3/1918 tại Trung Lễ (nay là xã Lâm Trung Thủy, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh). Ông là một trong số những nhà khoa học tiêu biểu nhất của Việt Nam thế kỷ XX.
Đại Hội đồng Liên hợp quốc lấy ngày 20/3 hằng năm là Ngày Quốc tế hạnh phúc (International Day of Happiness) nhằm tôn vinh, phát triển và nâng cao giá trị hạnh phúc trên toàn cầu.
Người đoàn viên thanh niên cộng sản này quê ở Việt Xuyên (nay là xã Việt Tiến), huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh. Anh nổi tiếng với câu nói: “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác”.
Vị quý phi này nổi tiếng thông tuệ, lại có dung mạo xinh đẹp. Bà đã soạn thảo 10 kế trị nước, an dân dâng vua Trần Duệ Tông. Sau khi mất, linh cữu quý phi được an táng tại vùng cửa biển TX Kỳ Anh, Hà Tĩnh ngày nay.
Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724-1791) là một đại danh y - nhà văn lớn - nhà văn hóa xuất sắc của dân tộc. Cuộc đời ông chủ yếu gắn bó vùng đất quê ngoại ở Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh - nơi ông không màng đến công danh phú quý, tập trung nghiên cứu y học.
Tổng Bí thư Trần Phú (quê Tùng Ảnh, Đức Thọ, Hà Tĩnh) là học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh - người dự thảo bản Luận cương Chính trị tháng 10/1930 của Đảng, xác định con đường phát triển của Cách mạng Việt Nam.