Cụ ông 20 năm tạo “ốc đảo xanh” giữa hoang mạc

Khu rừng trên hoang mạc Gobi của ông Baraaduuz Demchig, 82 tuổi, ngày càng mở rộng trong 20 năm qua.

Trên hoang mạc Gobi cằn cỗi của Mông Cổ, chẳng có gì ngoài mặt trời, cát và xương gia súc. Nhưng tại khu rừng của ông Baraaduuz ở vùng phía nam sa mạc, cây du vươn cao lên bầu trời, bên dưới là cây ăn quả xen lẫn cây hắc mai biển, mọc trên lớp đất được cải tạo suốt nhiều năm.

Cách đó vài mét, ở bên kia hàng rào thép, là “vùng đất chết”, nơi không loài thực vật nào mọc được trên đất sa mạc khô cằn, thường xuyên hứng chịu hạn hán.

Cụ ông 20 năm tạo “ốc đảo xanh” giữa hoang mạc

Ông Baraaduuz trong khu rừng mà ông phát triển ở hoang mạc Gobi, Mông Cổ. Ảnh: CNA

Đây là nơi thường xuyên sinh ra những trận bão cát khổng lồ di chuyển khắp khu vực và tấn công nhiều thành phố. Ốc đảo xanh rộng 16 ha của ông Baraaduuz không thể ngăn cản bão cát, nhưng giúp giảm nhẹ phần nào.

“Ở vùng này, không thể chỉ trồng riêng cây ăn quả và rau vì gió rất mạnh. Tôi phải trồng các loại cây khác để che chắn cho vườn rau”, ông Baraaduuz nói.

Ông tới vùng đất này khai hoang từ năm 1992, với khởi đầu đầy gian nan, khi khu vườn thường xuyên hứng chịu gió và bão cát

“Nhưng tới năm thứ hai, cây xung quanh đã đủ cao để che chắn cho rau. Những người khác nhận ra lợi ích của trồng cây và đề nghị tôi cho cây giống. Tôi cũng bắt đầu trồng nhiều cây hơn”, ông kể. “Bây giờ, cây tôi trồng đang phát triển từ Ulaanbaatar đến các tỉnh miền đông Mông Cổ”.

Ông ước tính đã trồng hơn 400.000 cây xanh trong hơn 30 năm. Chính phủ Mông Cổ cũng đang tìm cách tăng cường khả năng ứng phó với tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu bằng cách trồng thêm cây xanh.

Sa mạc hóa, quá trình đất đai thoái hóa, khô cằn và mất đi độ màu mỡ, đang ảnh hưởng tới hơn 76% diện tích đất ở Mông Cổ. Biến đổi khí hậu và hoạt động của con người đều là nguyên nhân gây tình trạng này, tác động nghiêm trọng tới cuộc sống của người chăn nuôi du mục cũng như an ninh lương thực và nước của Mông Cổ.

Hồi đầu năm, Tổng thống Ukhnaa Khurelsukh phát động phong trào trồng một tỷ cây xanh, trong nỗ lực đảo ngược quá trình mở rộng của hoang mạc Gobi. Mông Cổ phấn đấu hoàn thành mục tiêu này trong năm 2030, một phần trong cam kết với chương trình Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc. Chính phủ đề ra nhiều biện pháp khuyến khích người dân trồng cây, cũng như yêu cầu các công ty khai thác mỏ tham gia.

Tỉnh Ömnögovi cam kết trồng 70 triệu cây xanh, đồng thời cung cấp gói hỗ trợ tài chính cho cá nhân trồng mới cây trong khu vực. Các chuyên gia của tỉnh đã quy hoạch 900.000 ha đất để trồng rừng.

Theo các nhà khoa học khí hậu, ý tưởng này có giá trị rất lớn. Trong báo cáo của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) công bố năm 2019, “các loài cây bản địa và loài cây chịu hạn góp phần làm giảm bão cát, ngăn chặn xói mòn do gió, góp phần giữ carbon, đồng thời cải thiện vi khí hậu, thổ nhưỡng và khả năng giữ nước”.

Cụ ông 20 năm tạo “ốc đảo xanh” giữa hoang mạc

Ốc đảo xanh của ông Baraaduuz giữa hoang mạc Gobi nhìn từ trên cao. Ảnh: CNA

Chính phủ Mông Cổ nhận định ngoài yếu tố môi trường, dự án cũng đóng góp tiềm năng kinh tế lớn.

“Người dân có thêm thu nhập. Người làm nghề chăn nuôi gia súc có thể trồng cây ở quê hương và nhận thêm trợ cấp từ trồng cây”, Bộ trưởng Môi trường và Du lịch Mông Cổ Bat-erdene Bat-Ulzii nói.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, trên thế giới, nhiều chương trình trồng cây xanh cấp quốc gia và quốc tế vấp phải nhiều vấn đề do không đưa ra quy trình phù hợp.

Tại Trung Quốc, khu vực giáp phía nam biên giới Mông Cổ, chương trình Vạn Lý Trường Thành đưa ra năm 1978 nhằm mục tiêu ngăn chặn quá trình sa mạc hóa các khu vực xung quanh hoang mạc Gobi thuộc vùng lãnh thổ Trung Quốc. Tuy nhiên, sự thiếu hiểu biết về trồng cây nào, trồng ở đâu đã khiến sâu bệnh bùng phát.

Trồng cây độc canh giúp tạo độ che phủ cho rừng, nhưng không đem lại lợi ích như trồng rừng hỗn hợp, đặc biệt là các loài có khả năng loại carbon khỏi bầu khí quyển.

Năm nay, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cam kết trồng thêm 70 tỷ cây xanh để “phủ xanh hành tinh, chống biến đổi khí hậu và tăng lượng rừng lưu trữ carbon”.

Với Mông Cổ, các dự án như thế này không phải trả giá bằng nền kinh tế carbon thấp, theo các chuyên gia. Họ cũng cho rằng Mông Cổ cần tránh vấp phải sai lầm trong quá khứ gây ảnh hưởng xấu tới sinh thái.

“Trồng cây là vấn đề quan trọng, nhưng cần suy xét thấu đáo trước khi trồng”, Ganchudur Tsetsegmaa, chuyên gia hàng đầu về hoang mạc hóa tại Viện Hàn lâm Khoa học Mông Cổ, nói.

“Chúng tôi cần trồng cây chịu hạn, cây bản địa ở Gobi, để chúng có thể lớn lên mà không cần nhiều công chăm bón. Chúng tôi cũng cần ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt. Nếu không áp dụng những giải pháp này, chúng tôi sẽ lãng phí nguồn nước”, ông giải thích.

“Khu vực này ít sông suối, 80% lượng nước đến từ nước ngầm. Nếu họ đào giếng sâu 100 mét để lấy nước ngầm tưới cây, đó sẽ là thảm họa sinh thái”, Tsetsegmaa cảnh báo.

Cụ ông 20 năm tạo “ốc đảo xanh” giữa hoang mạc

Cháu nội ông Baraaduuz (phải), người quản lý khu rừng. Ảnh: CNA

Ông Baraaduuz tuổi đã cao, sức đã yếu, khó đi lại tới ốc đảo của mình để chăm sóc cây cối. Cháu nội ông hiện phụ trách khu rừng, nơi trở thành nguồn thu nhập chính cho gia đình.

“Để tránh mắc sai lầm khi trồng cây, hãy lắng nghe người có chuyên môn. Người Mông Cổ có câu:”Thay vì nghe nhà sư đọc kinh, hãy nghe người thông thái đã vượt qua nghịch cảnh“”, anh nói.

“Nhiệt độ ở đây vào mùa đông xuống tới -30 độ C, còn mùa hè lên tới 30 độ C. Đây là hai thái cực trái ngược, một rất lạnh, một rất nóng. Nếu cây nào sinh trưởng tốt ở nơi như vậy, chứng tỏ cây ấy sống được ở bất kỳ chỗ nào”, anh nói thêm. “Cách duy nhất để bảo vệ đất đai khỏi hoang mạc hóa là trồng cây. Vì vậy, nên khuyến khích mọi người trồng cây vì lợi ích bản thân họ”.

Theo Hồng Hạnh (VNE)

Đọc thêm

Thái Lan lo du lịch Việt Nam vượt mặt

Thái Lan lo du lịch Việt Nam vượt mặt

Lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 3 tăng gần 50% so với trước đại dịch, trong khi Thái Lan tăng trưởng chậm khiến các doanh nghiệp lữ hành lo lắng.
Podcast truyện ngắn: Mùa cau trở lại

Podcast truyện ngắn: Mùa cau trở lại

"Mùa cau trở lại" của tác giả Sơn Trần. Với giọng kể chân thành, mộc mạc, câu chuyện không chỉ nói về mùa cau – mùa vụ gắn bó với đời sống người dân quê – mà còn thấm đẫm những tình cảm gia đình, nỗi nhớ quê hương, và tình yêu âm thầm mà sâu sắc.
Podcast tản văn: Nhớ nhung mít ta ở làng

Podcast tản văn: Nhớ nhung mít ta ở làng

Có những hương vị tuổi thơ chỉ cần nhắc tới thôi đã khiến lòng ta thổn thức. Trong ký ức của nhiều người, trái mít quê – mộc mạc, thơm nồng – không chỉ là món quà ngọt ngào của đất trời mà còn là biểu tượng của tình làng nghĩa xóm, đầy ắp yêu thương.
Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Sáng 6/5, Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025 đã khai mạc trọng thể tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững".
Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Trên tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh có nhiều đoạn tuyến băng qua đồng ruộng, đồi núi, sông suối tạo nên những cảnh đẹp hữu tình. Tuyến cao tốc được kỳ vọng tạo động lực quan trọng trong việc mở ra không gian phát triển mới về kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư cho Hà Tĩnh.
Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Thời tiết khá tốt, nhiều sản phẩm mới hấp dẫn, giao thông thuận tiện... là những yếu tố quan trọng giúp các khu, điểm du lịch Hà Tĩnh thu hút hơn 734 nghìn lượt khách trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Hà Tĩnh được thiên nhiên ban tặng cảnh quan sơn thủy hữu tình với những bãi biển cát mịn, nước trong, nhiều làng chài cổ có tuổi đời hàng ngàn năm. Về Hà Tĩnh, du khách không chỉ được đắm mình trong làn nước biển xanh trong, ngắm cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn được nghe những huyền tích thú vị.
Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Danh họa Nguyễn Phan Chánh có mối tình lớn với người vợ đầu tiên, người đã sinh cho ông 6 người con và dâng hiến cả cuộc đời cho gia đình. Dù là vợ của một danh họa nổi tiếng, nhưng bà có một cuộc đời vất vả, lo toan và nhiều hy sinh.
Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Võ Hồng Huy là người có nhiều đóng góp cho kho tàng văn hoá dân gian xứ Nghệ với danh xưng: “kẻ sĩ Ngàn Hống”.
Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Duyên nợ với thi ca đã giúp thầy giáo dạy Sử sinh ra từ miền quê mặn mòi ven biển Đỉnh Bàn (TP Hà Tĩnh) đến với những vần thơ thấm đẫm phù sa quê hương. Trương Ngọc Ánh làm nhiều thơ, đủ các thể loại nhưng nhiều nhất, đặc sắc nhất vẫn là những bài thơ lục bát.
Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, các thế hệ văn nghệ sỹ Hà Tĩnh đã góp phần xây dựng được một nền VHNT dày dặn. Với hàng ngàn tác phẩm trên các lĩnh vực,  phản ảnh sinh động về sự phát triển kinh tế, văn hoá xã hội của Hà Tĩnh qua các giai đoạn lịch sử.
Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc đã 50 năm nhưng âm hưởng hào hùng của những ngày tháng khói lửa vẫn vẹn nguyên bởi những ca khúc đi cùng năm tháng. Lời ca tiếng hát đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hun đúc tâm thế của cả dân tộc cùng ra trận và làm nên chiến thắng 30/4/1975.
Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Hai người bạn già ngồi bên nhau, nhấp từng ngụm trà cảm nhận vị đắng chát tan ra trong khoang miệng. Rồi chỉ còn lại vị ngọt cứ mênh mang nơi cuống họng. Ánh mắt họ hướng về phía lá cờ đỏ sao vàng treo trước cổng nhà đang tung bay trong gió…
Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tối 29/4 - rạng sáng 30/4, hàng nghìn người dân tập trung trên các tuyến đường trung tâm TP.HCM để chờ xem Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Tối 28/4, 10.500 drone lần lượt thắp sáng bầu trời TP.HCM trong khoảng 7 phút, chào mừng 50 năm thống nhất đất nước với hàng loạt hình ảnh biểu tượng như Bác Hồ, Dinh Độc Lập...
Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Đây là sự kiện khởi động cho mùa du lịch biển sôi động năm 2025, góp phần quảng bá vẻ đẹp nguyên sơ, hấp dẫn của vùng biển Thạch Hải (TP Hà Tĩnh) đến với du khách gần xa.
Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Bước đi trong lòng địa đạo, cô thấy tim mình rung lên trong lồng ngực. Còn người cựu chiến binh già, có biết bao hồi ức đẹp ùa về, hồi ức về một thời binh lửa...
Podcast tản văn" Về đâu tháng Tư

Podcast tản văn: Về đâu tháng Tư?

Rồi mùa hạ sẽ bước những bước chân dập dồn mạnh mẽ, cái nắng non nớt run rẩy tháng Tư sẽ thay bằng những trận nắng trập trùng tháng Năm, tháng Sáu...
Những bài ca bất tử…

Những bài ca bất tử…

Chiến tranh đã lùi xa, mảnh đất bom cày đạn xới năm xưa nay đã trở thành những địa chỉ đỏ. Bài ca bất tử về những người đã sống, chiến đấu trên quê hương Hà Tĩnh vẫn còn vang vọng mãi...