Di tích Tiên Sơn – điểm văn hoá tâm linh gắn liền với nhiều huyền tích

(Baohatinh.vn) - Cụm di tích lịch sử văn hoá Tiên Sơn ở phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) với các hạng mục cổ kính, linh thiêng gắn liền với nhiều sự tích, truyền thuyết, hội tụ nhiều giá trị lịch sử, văn hóa của vùng đất “địa linh nhân kiệt”.

bqbht_br_dt-dji-0520.jpg
Cụm di tích lịch sử văn hóa Tiên Sơn được xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ XIII, là quần thể di tích độc đáo, bao gồm: đền Tiên, chùa Tiên, đền Thánh Mẫu, đền Bà Chúa Kho và đền thờ Lục vị Thánh Tổ truyền nghề… Toàn bộ cụm di tích được toạ lạc trên diện tích khoảng 2ha của ngọn núi Tiên, với hình ngưu ngọa (trâu nằm).
bqbht_br_dt-dji-0527.jpg
Cổng Tam quan (phía trái) của cụm di tích còn được lưu giữ nguyên vẹn với nét cổ kính.
bqbht_br_dt-dsc0904.jpg
Đền Tiên toạ lạc trên đỉnh ngọn Tiên Sơn. Tương truyền nơi đây xưa kia vốn là chốn thanh bình, tĩnh lặng, những lúc trăng thanh gió mát các già tiên râu tóc bạc phơ, giáng trần để cùng thưởng trà, đánh cờ và đàm đạo. Trong một lần đánh cờ, vô tình người đời nhìn thấy, biết bị lộ nên các tiên ông bay về trời, để lại bàn cờ đá và không còn quay lại nữa. Cũng có truyền thuyết kể rằng, có người con trai lên núi Tiên hái thuốc về chữa bệnh cho cha, nhân gặp và xem tiên đánh cờ, mới chỉ xem một ván mà khi trở về thì cha đã mất và đã mãn tang. Có lẽ từ truyền thuyết mà người dân trong vùng đã xây dựng đền Tiên để thờ phụng.
bqbht_br_dt-dsc0882.jpg
Ngay phía dưới đền Tiên là chùa Tiên. Đây là ngôi chùa cổ có niên đại cùng các hạng mục tại cụm di tích Tiên Sơn. Xưa kia chùa được xây dựng khá bề thế và có đông đảo phật tử thường xuyên hương khói, lễ bái. Sau đó do chiến tranh tàn phá, người dân trong vùng đã công đức xây dựng tạm để làm nơi thờ cúng.
bqbht_br_dt-dsc0945.jpg
bqbht_br_dtt-dsc0923.jpg
Trong cụm di tích Tiên Sơn còn có đền thờ Tam tòa Thánh Mẫu, gồm: hạ điện, trung điện và thượng điện. Trong đền thờ Tam toà Thánh Mẫu được bố trí theo tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.
bqbht_br_dt-dsc0924.jpg
Đặc biệt, hạ điện được xây dựng 3 gian, 2 mái bằng gỗ mít, chạm trổ hoa văn rồng, phượng tinh xảo.
bqbht_br_dt-c01ef62d-b62e-451a-8f01-28b0e23c22da.jpg
Sân phía trước đền thờ Tam toà Thánh Mẫu vẫn còn lưu giữ được 4 linh vật gồm: 2 voi đá và 2 ngựa đá có niên đại hàng trăm năm, được các nghệ nhân tạo tác hết sức công phu.
bqbht_br_dt-dsc0912.jpg
Nằm trong khuôn viên cụm di tích Tiên Sơn còn có đền Bà Chúa Kho. Tương truyền, Bà Chúa Kho là người có nhan sắc tuyệt trần, có công chiêu dân dựng lập làng xóm vùng Đàng Ngoài, giúp Nhân dân khai khẩn đất đai nông nghiệp vùng Hoan Châu Nghệ An thời Lý - Trần. Sau này bà trở thành một vị Hoàng hậu (tương truyền vào thời Lý), giúp nhà vua giữ gìn kho lương. Bà đã bị giặc giết trong lúc phát lương cứu giúp người dân vào ngày 12 tháng Giêng năm Đinh Tỵ (1077). Cảm kích đối với tấm lòng bao dung của bà, nhà vua đã có chiếu phong cho bà là Phúc Thần, Nhân dân nhớ ơn và lập đền thờ ở vị trí kho lương sau chùa Tiên Sơn trước kia.
bqbht_br_dt-dsc0913.jpg
Năm 2012, trong quá trình khảo sát cụm di tích Tiên Sơn, Bảo tàng Hà Tĩnh đã phát hiện vết tích tư liệu tín ngưỡng tâm linh dân gian về ngôi miếu thờ Bà Chúa Kho độc đáo. Miếu thờ Bà Chúa Kho cổ có tuổi đời hàng trăm năm mang đậm dấu ấn kiến trúc thời Lê.
bqbht_br_dt-dsc0921.jpg
Với những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật độc đáo, năm 2012, cụm di tích lịch sử văn hóa Tiên Sơn được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
bqbht_br_dt-t36nc.jpg
Cụm di tích lịch sử văn hoá Tiên Sơn cũng đã được Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam và UNESCO thế giới cấp bằng bảo trợ là địa danh có giá trị lịch sử, văn hóa và giáo dục truyền thống. Ảnh: UBND phường Trung Lương và Nhân dân tổ chức lễ tế Đức Thánh tổ nghề rèn.
VIDEO: Cụm di tích lịch sử văn hoá Tiên Sơn.

Chủ đề Điểm du lịch Hà Tĩnh

Đọc thêm

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Tháng Bảy trở mình trong những cơn mưa mềm như dải lụa. Tháng của hoa trái vào mùa, của những tờ giấy báo điểm run run tay học trò, của tiếng ve như thầm tạm biệt...
Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Nhiều yếu tố bất lợi đang kéo ngành du lịch Thái Lan vào giai đoạn khó khăn, khi niềm tin thị trường giảm sâu, dự báo lượng khách quốc tế thấp hơn năm ngoái.
Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Câu chuyện nhẹ nhàng về tình yêu, sự gắn bó và những khởi đầu mới. Trong vòm trời xanh cao ấy, có ánh mắt lặng thầm, có nhịp tim xao động và một lời khẽ chạm trái tim người ở lại.
Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

"Mẹ đợi" khắc họa sâu sắc sự hy sinh và nghị lực phi thường của người phụ nữ Việt Nam. Đây là tác phẩm mở đầu cho chương trình "Sân khấu truyền hình" của Báo Hà Tĩnh trong năm 2025.
Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Dành vài ngày đến Tuyên Quang (địa phận tỉnh Hà Giang trước sáp nhập) mỗi tháng, Trần Trung kể lại những gì mình thấy qua những tấm ảnh chụp từ trên cao.
Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Kỷ vật luôn gợi nhớ thật nhiều ký ức. Với nhiều người, đó là động lực, niềm tin để ghi nhớ và phấn đấu nhiều hơn trong cuộc sống, học tập...
Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Từ trái tim người trong cuộc, tác giả Yến Thanh đã viết nên "Cúc ơi" - bài thơ lay động lòng người, khắc họa chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến tranh và tinh thần quả cảm của những con người tại Ngã ba Đồng Lộc.
Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Năm nay, thời tiết với nhiều thay đổi, giăng mắc vào hồn người những nỗi niềm xa vọng, ưu tư. Sự đan xen của đất trời làm cho nhịp sống bớt vội vàng, lòng người lắng lại, hoài niệm về những dấu ấn tháng Bảy xưa, cùng tri ân các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vì Tổ quốc...
Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Càn quét phòng vé Nhật rồi tiếp tục làm dậy sóng rạp Việt chỉ với 2 ngày chiếu đặc biệt, "Dư ảnh của độc nhãn" đang chứng minh sức hút chưa từng thấy với một tác phẩm hoạt hình.
Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Xứ đạo Cự Lâm (xã Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) - vùng quê nghèo đang chuyển mình từng ngày với hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, những tuyến đường, khu vườn rực rỡ sắc hoa.
Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Không chỉ lưu giữ kho tàng trí thức nhân loại, 7 thư viện lâu đời nhất thế giới dưới đây còn là những kiệt tác kiến trúc, nghệ thuật độc đáo, tráng lệ cho các tín đồ sách khám phá.
Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Nhỏ bé, giản dị, những lọ dầu gió đã trở nên quen thuộc ở đâu đó trong ngăn tủ đầu giường hay góc bàn nhỏ. Còn với tác giả Hồ Điệp, mùi hương ấy còn là dư âm của một thời đã xa...
Harry Potter mới lộ diện

Harry Potter mới lộ diện

HBO vừa công bố Hình ảnh đầu tiên về "cậu bé phù thủy" trong series phim truyền hình Harry Potter. Phim dự kiến ra mắt vào năm 2027.