Di tích Tiên Sơn – điểm văn hoá tâm linh gắn liền với nhiều huyền tích

(Baohatinh.vn) - Cụm di tích lịch sử văn hoá Tiên Sơn ở phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) với các hạng mục cổ kính, linh thiêng gắn liền với nhiều sự tích, truyền thuyết, hội tụ nhiều giá trị lịch sử, văn hóa của vùng đất “địa linh nhân kiệt”.

bqbht_br_dt-dji-0520.jpg
Cụm di tích lịch sử văn hóa Tiên Sơn được xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ XIII, là quần thể di tích độc đáo, bao gồm: đền Tiên, chùa Tiên, đền Thánh Mẫu, đền Bà Chúa Kho và đền thờ Lục vị Thánh Tổ truyền nghề… Toàn bộ cụm di tích được toạ lạc trên diện tích khoảng 2ha của ngọn núi Tiên, với hình ngưu ngọa (trâu nằm).
bqbht_br_dt-dji-0527.jpg
Cổng Tam quan (phía trái) của cụm di tích còn được lưu giữ nguyên vẹn với nét cổ kính.
bqbht_br_dt-dsc0904.jpg
Đền Tiên toạ lạc trên đỉnh ngọn Tiên Sơn. Tương truyền nơi đây xưa kia vốn là chốn thanh bình, tĩnh lặng, những lúc trăng thanh gió mát các già tiên râu tóc bạc phơ, giáng trần để cùng thưởng trà, đánh cờ và đàm đạo. Trong một lần đánh cờ, vô tình người đời nhìn thấy, biết bị lộ nên các tiên ông bay về trời, để lại bàn cờ đá và không còn quay lại nữa. Cũng có truyền thuyết kể rằng, có người con trai lên núi Tiên hái thuốc về chữa bệnh cho cha, nhân gặp và xem tiên đánh cờ, mới chỉ xem một ván mà khi trở về thì cha đã mất và đã mãn tang. Có lẽ từ truyền thuyết mà người dân trong vùng đã xây dựng đền Tiên để thờ phụng.
bqbht_br_dt-dsc0882.jpg
Ngay phía dưới đền Tiên là chùa Tiên. Đây là ngôi chùa cổ có niên đại cùng các hạng mục tại cụm di tích Tiên Sơn. Xưa kia chùa được xây dựng khá bề thế và có đông đảo phật tử thường xuyên hương khói, lễ bái. Sau đó do chiến tranh tàn phá, người dân trong vùng đã công đức xây dựng tạm để làm nơi thờ cúng.
bqbht_br_dt-dsc0945.jpg
bqbht_br_dtt-dsc0923.jpg
Trong cụm di tích Tiên Sơn còn có đền thờ Tam tòa Thánh Mẫu, gồm: hạ điện, trung điện và thượng điện. Trong đền thờ Tam toà Thánh Mẫu được bố trí theo tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.
bqbht_br_dt-dsc0924.jpg
Đặc biệt, hạ điện được xây dựng 3 gian, 2 mái bằng gỗ mít, chạm trổ hoa văn rồng, phượng tinh xảo.
bqbht_br_dt-c01ef62d-b62e-451a-8f01-28b0e23c22da.jpg
Sân phía trước đền thờ Tam toà Thánh Mẫu vẫn còn lưu giữ được 4 linh vật gồm: 2 voi đá và 2 ngựa đá có niên đại hàng trăm năm, được các nghệ nhân tạo tác hết sức công phu.
bqbht_br_dt-dsc0912.jpg
Nằm trong khuôn viên cụm di tích Tiên Sơn còn có đền Bà Chúa Kho. Tương truyền, Bà Chúa Kho là người có nhan sắc tuyệt trần, có công chiêu dân dựng lập làng xóm vùng Đàng Ngoài, giúp Nhân dân khai khẩn đất đai nông nghiệp vùng Hoan Châu Nghệ An thời Lý - Trần. Sau này bà trở thành một vị Hoàng hậu (tương truyền vào thời Lý), giúp nhà vua giữ gìn kho lương. Bà đã bị giặc giết trong lúc phát lương cứu giúp người dân vào ngày 12 tháng Giêng năm Đinh Tỵ (1077). Cảm kích đối với tấm lòng bao dung của bà, nhà vua đã có chiếu phong cho bà là Phúc Thần, Nhân dân nhớ ơn và lập đền thờ ở vị trí kho lương sau chùa Tiên Sơn trước kia.
bqbht_br_dt-dsc0913.jpg
Năm 2012, trong quá trình khảo sát cụm di tích Tiên Sơn, Bảo tàng Hà Tĩnh đã phát hiện vết tích tư liệu tín ngưỡng tâm linh dân gian về ngôi miếu thờ Bà Chúa Kho độc đáo. Miếu thờ Bà Chúa Kho cổ có tuổi đời hàng trăm năm mang đậm dấu ấn kiến trúc thời Lê.
bqbht_br_dt-dsc0921.jpg
Với những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật độc đáo, năm 2012, cụm di tích lịch sử văn hóa Tiên Sơn được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
bqbht_br_dt-t36nc.jpg
Cụm di tích lịch sử văn hoá Tiên Sơn cũng đã được Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam và UNESCO thế giới cấp bằng bảo trợ là địa danh có giá trị lịch sử, văn hóa và giáo dục truyền thống. Ảnh: UBND phường Trung Lương và Nhân dân tổ chức lễ tế Đức Thánh tổ nghề rèn.
VIDEO: Cụm di tích lịch sử văn hoá Tiên Sơn.

Chủ đề Điểm du lịch Hà Tĩnh

Đọc thêm

Đưa thi ca lên đến đỉnh cao bằng tấm lòng rộng lớn

Đưa thi ca lên đến đỉnh cao bằng tấm lòng rộng lớn

Dân tộc Việt Nam và mảnh đất Hà Tĩnh rất đỗi tự hào khi đã sinh ra một danh nhân được UNESCO vinh danh đến 2 lần (1965, 2015) nhờ áng văn chương có sức lay động lòng người ở các quốc gia, các nền văn hóa, thể chế chính trị khác nhau.
Ba thập kỷ – một hành trình bản lĩnh Vietravel

Ba thập kỷ – một hành trình bản lĩnh Vietravel

Ba mươi năm bền bỉ dựng xây và vượt qua thử thách, Vietravel khẳng định bản lĩnh của thương hiệu lữ hành tiên phong. Lễ kỷ niệm thành lập và ra mắt nhận diện thương hiệu mới đánh dấu bước chuyển mình chiến lược, mở ra hành trình phát triển bền vững của đơn vị.
Podcast truyện ngắn: Ngôi nhà của chim non

Podcast truyện ngắn: Ngôi nhà của chim non

Ngôi nhà của chim non là một câu chuyện nhẹ nhàng. Qua câu chuyện, các em sẽ hiểu rằng yêu thương không phải là giam giữ, mà là biết nghĩ cho người khác và dám làm điều tốt...
"40 năm nhớ Xuân Diệu - Trái tim còn ở lại"

"40 năm nhớ Xuân Diệu - Trái tim còn ở lại"

Tọa đàm là dịp ôn lại cuộc đời, sự nghiệp văn chương của Nhà thơ Xuân Diệu, qua đó khẳng định những đóng góp to lớn của người con của quê hương Can Lộc (Hà Tĩnh) đối với nền văn học, văn hóa Việt Nam.
 Podcast tản văn: Mưa cuối mùa

Podcast tản văn: Mưa cuối mùa

Thời tiết năm nay trái chứng. Gió mùa đã hun hút lùa về. Cái rét ngòn ngọt cứa vào những đêm khuya, những sớm mai buôn buốt...
Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du

Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du

Hai thế kỷ trôi qua, tên tuổi và di sản Đại thi hào Nguyễn Du vẫn sống động trong đời sống văn hóa dân tộc, lan tỏa những giá trị tư tưởng, nhân văn sâu sắc, bền bỉ cùng thời gian.
Làng trống Bắc Thai sôi động dịp cuối năm

Làng trống Bắc Thai sôi động dịp cuối năm

Những ngày này, tại thôn Bắc Thai (xã Đồng Tiến, Hà Tĩnh) luôn rộn ràng những âm thanh đục đẽo, bào gỗ hòa cùng niềm phấn khởi của người thợ, tạo nên khúc ca lao động đặc trưng của một làng nghề truyền thống đang tất bật vào vụ tết.
Xem trước Trưng bày "Đại thi hào Nguyễn Du - ngàn năm nhớ mãi"

Xem trước Trưng bày "Đại thi hào Nguyễn Du - ngàn năm nhớ mãi"

Trong khuôn khổ chương trình kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765 - 2025), trưng bày thể hiện sự tri ân sâu sắc đối với danh nhân và khẳng định vai trò của Di tích quốc gia đặc biệt Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Để mỗi ngày mùa đông thêm ấm áp

Để mỗi ngày mùa đông thêm ấm áp

Cái lạnh khiến mỗi ngày trở nên chậm hơn. Từ hơi thở đầu ngày, ánh nắng hiếm hoi đến những món ăn giản dị, bài viết gợi cách để mỗi ngày của bạn thêm ấm áp.
Phong trào Cần Vương ở Hà Tĩnh, 140 năm nhìn lại

Phong trào Cần Vương ở Hà Tĩnh, 140 năm nhìn lại

Sau 140 năm nhìn lại phong trào Cần Vương trên đất Hà Tĩnh cũng như ở các địa phương khác (1885-2025), tuy thất bại do nhiều nguyên nhân, nhưng chúng ta rất đỗi tự hào về truyền thống bất khuất của các thế hệ tiền bối.
Podcast tản văn: Bếp đất mùa đông

Podcast tản văn: Bếp đất mùa đông

Trở về miền ký ức tuổi thơ, ta chạm lại hơi ấm của những mùa đông xưa: bếp đất đỏ lửa, khói lam chiều và vòng tay ông bà. Đó là những điều bình dị đã lặng lẽ theo ta suốt cuộc đời.
Họ Nguyễn Tiên Điền trong dòng chảy văn hóa dân tộc

Họ Nguyễn Tiên Điền trong dòng chảy văn hóa dân tộc

“Bao giờ Ngàn Hống hết cây, Sông Rum hết nước, họ này hết quan” - câu ca dân gian từ lâu đã trở thành lời khẳng định về truyền thống khoa bảng rực rỡ của dòng họ Nguyễn Tiên Điền. Trong dòng chảy văn hóa dân tộc, hiếm có dòng họ nào vừa lừng danh về văn chương, vừa bền bỉ trong học vấn như dòng họ Nguyễn nơi vùng địa linh nhân kiệt này.
Podcast tản văn: Dịu ngọt nắng đông

Podcast tản văn: Dịu ngọt nắng đông

Tản văn “Dịu ngọt nắng đông” của tác giả Anh Đức là những cảm xúc nhẹ nhàng, ấm áp ca ngợi ca vẻ đẹp bình dị và giá trị đặc biệt của ánh nắng mùa đông.
Truyện Kiều làm giàu thêm di sản văn hóa phi vật thể 3 miền

Truyện Kiều làm giàu thêm di sản văn hóa phi vật thể 3 miền

Bên cạnh giá trị nhân đạo sâu sắc, Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du còn là áng thơ tuyệt bút kết tinh vẻ đẹp ngôn ngữ và chiều sâu tâm hồn Việt. Vì thế, thơ Kiều dễ dàng đi vào đời sống dân tộc, trở thành chất liệu văn nghệ dân gian ở cả 3 miền Bắc - Trung - Nam.