(Baohatinh.vn) - Việc tổ chức đón bằng xếp hạng di tích cấp quốc gia mộ Nguyễn Huy Tựu là dịp để lan tỏa những giá trị di sản của danh nhân dòng họ Nguyễn Huy - Trường Lưu tới đông đảo người dân Hà Tĩnh.
Sáng 14/3, UBND huyện Can Lộc phối hợp với xã Kim Song Trường và dòng họ Nguyễn Huy - Trường Lưu long trọng tổ chức đón bằng xếp hạng Di tích cấp quốc gia mộ Nguyễn Huy Tựu.
Tham dự buổi lễ có Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Võ Hồng Hải; đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành cấp tỉnh và huyện Can Lộc.
Các đại biểu tham dự buổi lễ.
Danh nhân Nguyễn Huy Tựu (1690 -1750) quê tại làng Trường Lưu nay là xã Kim Song Trường (Can Lộc, Hà Tĩnh). Cuộc đời Nguyễn Huy Tựu là tấm gương sáng về ý chí học hành, làm quan cần mẫn, thanh liêm. Ông đỗ Hương cống (1713), đỗ Tuế khoa (khoa thi dành cho quan lại như kiểu Hoành từ, Sĩ vọng) vào năm Đinh Dậu (1717), sau đó dự thi Hội, đỗ Tam trường và ra làm quan.
Nguyễn Huy Tựu nhiều lần tham gia chiến trận dưới sự chỉ huy của Tể tướng Nguyễn Nghiễm và được phong sắc chức tước của triều đình: năm 1749 ông được phong chức Thiêm sự, tước là Khiết Nhã nam, cùng năm đó làm Tham chính Thái Nguyên. Năm 1767, ông được thăng chức Tả Thị Lang Bộ Công, lại được tặng hàm Thượng thư Bộ Công, tước là Khiết Nhã hầu và được gia tặng tước vương Anh liệt Đại vương. Đến triều Nguyễn ông được phong Dực bảo Trung Hưng Đôn ngưng Tôn thần.
Ông Trần Mạnh Sơn - Phó Chủ tịch UBND huyện Can Lộc đọc diễn văn khai mạc buổi lễ.
Bên cạnh tham gia chính sự, Nguyễn Huy Tựu còn là một tác gia văn học trong dòng văn Nguyễn Huy - Trường Lưu. Tác phẩm nổi bật nhất là cuốn sách “Tính lý toản yếu” gồm 612 trang chữ Hán, hiện lưu giữ ở Thư viện Viện Nghiên cứu Hán Nôm và tư gia con cháu dòng họ Nguyễn Huy. Đây là sách ông soạn dùng để dạy học sau đó được Nguyễn Huy Oánh khắc in dạy học. Nguyễn Huy Tựu là 1 trong 5 tác giả của Mộc bản trường học Phúc Giang - được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình ký ức Thế giới Khu vực châu Á - Thái Bình Dương vào năm 2016.
Cuộc đời Nguyễn Huy Tựu bên cạnh tấm gương về ý chí học hành, làm quan mẫn cán, thanh liêm đóng góp nhiều công lao to lớn cho đất nước, còn là tấm gương về giáo dục con cái. Ông có 6 người con (5 con đẻ và một con nuôi) đều thành đạt, trong đó có hai người đỗ tiến sĩ và là tác gia văn học nổi tiếng gồm: Nguyễn Huy Oánh và Nguyễn Huy Quýnh. Cả 6 người đều làm quan từ Phó sứ đồn điền tới Thượng thư, trong đó có 2 người sau được tặng tước vương là: Nguyễn Huy Oánh và Nguyễn Huy Cự. Gia đình ông 3 người được triều Lê tặng tước vương và triều Nguyễn phong tặng là thần, là một trong những gia đình danh gia vọng tộc hiếm có ở vùng Nghệ Tĩnh.
Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Võ Hồng Hải, lãnh đạo Sở VH-TT&DL, lãnh đạo huyện Can Lộc trao Bằng xếp hạng di tích cấp quốc gia mộ Nguyễn Huy Tựu cho chính quyền địa phương và đại diện dòng họ Nguyễn Huy- Trường Lưu.
Với những công lao to lớn của Nguyễn Huy Tựu, phần mộ của ông đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá cấp tỉnh năm 2012. Ngày 20/11/2024, Bộ VH-TT&DL đã xếp hạng mộ Nguyễn Huy Tựu là di tích lịch sử cấp quốc gia. Đây là sự ghi nhận xứng đáng của Đảng và Nhà nước đối với các danh nhân văn hoá của dân tộc, sự tri ân của thế hệ hôm nay đối với các bậc tiền nhân, tiếp nối mạch nguồn văn hoá của dân tộc, làm dày thêm truyền thống và trang sử hào hùng của quê hương núi Hồng sông La.
Sau lễ đón nhận, chính quyền địa phương và con cháu dòng họ Nguyễn Huy- Trường Lưu đã tổ chức rước Bằng xếp hạng di tích cấp quốc gia về nhà thờ dòng họ tại xã Kim Song Trường (Can Lộc).
Ông được xem là một trong những thí sinh đặc biệt nhất trong lịch sử khoa cử Việt Nam. Suốt cuộc đời đèn sách, ông dự thi đến 21 lần, nhưng chỉ 2 lần đỗ tú tài, mãi đến năm 82 tuổi mới đỗ cử nhân.
Dù sinh ra trong gia đình quý tộc nhưng Nguyễn Du chọn hòa mình với các tầng lớp nhân dân, nhất là quãng thời gian ở quê nội Tiên Điền (Hà Tĩnh). Điều đó đã giúp Đại thi hào hiểu rõ hơn cuộc sống người dân, yêu thương mọi kiếp người, hun đúc trái tim nhân đạo rộng lớn.
Không biết từ bao giờ, tôi đã ghi nhớ về NSƯT Tạ Hồng Dương - hiện là Phó Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An – trong hình ảnh một con đò. Có lẽ là khi dòng chữ tên anh vang lên trong lời giới thiệu về đạo diễn của vở kịch hát dân ca nào đó, có thể là khi tên anh lặng lẽ hiện lên ở phần giới thiệu thành phần sáng tạo một chương trình nghệ thuật được phát trên truyền hình, cũng có thể là khi anh lặng lẽ ngồi làm giám khảo một cuộc liên hoan dân ca ví, giặm ở Hà Tĩnh… Dù ở đâu, trong vai trò nào, anh cũng hiện lên giản dị, như con đò cần mẫn ngược xuôi giữa đôi bờ ví, giặm.
Đã 5 năm trôi qua, nhưng mỗi khi nhắc đến, các thành viên đoàn làm phim “Đại thi hào Nguyễn Du” vẫn thấy ấm lòng bởi tình cảm nồng hậu của người dân Hà Tĩnh dành cho đoàn trong những ngày thực hiện bộ phim trên đất Hồng La.
Lễ kỷ niệm 260 năm năm sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765-2025) sẽ được tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức, tuy nhiên, bên cạnh sự chủ động của các ban, ngành chủ lực, hoạt động truyền thông của các đơn vị, địa phương vẫn khá trầm lắng.
Lễ kỷ niệm là dịp để tưởng nhớ công lao, sự nghiệp của Hoàng giáp Vũ Diệm, lan tỏa tinh thần hiếu học, yêu nước và khí phách mà danh nhân khoa bảng quê hương Hà Tĩnh đã để lại cho đời sau.
Ít ai biết rằng, câu thành ngữ nổi tiếng một thời ở kinh đô Thăng Long “Bút Cấm Chỉ, sĩ Thiên Lộc” nói về vùng đất hiếu học ở Hà Tĩnh là xuất phát từ người học trò có tên Vũ Diệm, quê ở làng Thổ Vượng, sau này thi đỗ Hoàng giáp, giúp nước, giúp dân.
Lễ kỷ niệm là dịp để tôn vinh, khơi dậy và lan tỏa những giá trị di sản của danh nhân Hoàng giáp Vũ Diệm (1705 -2025) – người con ưu tú của quê hương Hà Tĩnh.
Cùng với công tác bảo tồn, BQL Khu di tích Nguyễn Du (xã Tiên Điền, Hà Tĩnh) đã nỗ lực sưu tầm nhiều tư liệu, hiện vật, khảo cứu và xuất bản nhiều ấn phẩm liên quan về Đại thi hào Nguyễn Du, dòng họ Nguyễn Tiên Điền, Truyện Kiều..., qua đó, làm dày thêm và lan tỏa di sản Nguyễn Du.
Không danh lợi, không ồn ào, chỉ lặng lẽ cứu người, giúp đời bằng cả tấm lòng - đó là cách anh Đậu Văn Mân (Đội trưởng đội cứu hộ, cứu nạn 0 đồng SOS Mân Côi Hà Tĩnh) đang sống và hành động suốt những năm qua.
Không chỉ giữ gìn sự đảm đang truyền thống, phụ nữ Hà Tĩnh còn mạnh mẽ vươn lên trong kỷ nguyên số, làm chủ công nghệ, bước vào “thương trường 4.0”, đưa sản phẩm quê hương vươn xa và khẳng định vị thế riêng đầy tự hào.
Những ngôi nhà được dựng lại sau bão, những mô hình sinh kế được trao cho người dân đã tạo nên dòng chảy yêu thương lan tỏa, thể hiện trách nhiệm, tinh thần đoàn kết trong mục tiêu phát triển bền vững ở Hà Tĩnh, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Hơn 12 năm công tác tại Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh), anh Lê Thanh Toán đã trở thành tấm gương tiêu biểu về tinh thần trách nhiệm, lòng tận tụy và sự sáng tạo trong công tác quản lý, bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học.
Không chỉ giỏi việc nước, đảm việc nhà, nhiều phụ nữ Hà Tĩnh đã và đang tỏa sáng trong các phong trào thi đua yêu nước, trở thành những bông hoa đẹp, góp phần làm rạng rỡ thêm truyền thống của phụ nữ Việt Nam.
Những ý kiến hiến kế từ cơ sở không chỉ góp thêm kinh nghiệm mà còn mở ra hướng đi, để thi đua thực sự trở thành động lực đưa Hà Tĩnh tăng tốc, bứt phá trong giai đoạn mới.
Gần 30 năm kinh doanh, chị Lê Thị Như Thủy – Giám đốc Công ty CPTM BT Kim Ngân (Hà Tĩnh) vẫn giữ cách làm nghề giản dị, coi chữ tín như vốn quý, gây dựng thương hiệu vững vàng.
Nếu người ở những tỉnh có mưa thuận gió hòa từng sống, trải qua những ngày tháng tại Hà Tĩnh như tháng 10 này, sẽ thấu hiểu vì sao người quê tôi dồn tiền bạc, chắt bóp để làm nhà kiên cố, mua xe...
Đã 71 năm trôi qua, song với cựu chiến binh Hồ Sỹ Cúc (95 tuổi, TDP Liên Công, phường Trần Phú, Hà Tĩnh), ký ức hào hùng về ngày cùng đồng đội tiến qua 5 cửa ô về tiếp quản Thủ đô (10/10/1954) vẫn vẹn nguyên niềm tự hào.
Giáo sư, Viện sỹ Hồ Tôn Trinh (bút danh Hoàng Trinh) - người con ưu tú của quê hương Hà Tĩnh, đã có nhiều đóng góp quan trọng trong sự phát triển của văn học, văn hóa Việt Nam.
Với trái tim giàu lòng nhân ái, luôn nỗ lực hết mình trước mọi việc, Nguyễn Thị Hằng – cựu học sinh Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh đã lan tỏa tinh thần sống đẹp, sống có ước mơ, có hành động và biết sẻ chia với cộng đồng.
Từ quê hương Đại thi hào Nguyễn Du đến “Mộc bản trường học Phúc Giang” và “Hoàng Hoa sứ trình đồ” - những ký ức được UNESCO vinh danh, Tiên Điền - Trường Lưu (Hà Tĩnh) đang lưu giữ những kho tàng vô giá.
Không gian trưng bày và triển lãm bên lề Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh khóa XX là bức tranh thu nhỏ, khẳng định thành tựu đổi mới, sức bật kinh tế – xã hội và khát vọng hội nhập của Hà Tĩnh.
Truyện Kiều với chủ nghĩa nhân văn cao cả, nghệ thuật đặc sắc đã đến với nhiều quốc gia, dân tộc trên thế giới, thực sự mang nhiều giá trị xuyên thời đại. Trong niềm hãnh diện chung đó, những người con Hà Tĩnh nói chung và những người con xa quê nói riêng luôn tự hào, ngưỡng mộ Đại thi hào Nguyễn Du và nỗ lực lan tỏa Truyện Kiều với bè bạn gần xa.
Từ miền đất khoa bảng, thấm đẫm truyền thống cách mạng, xã Đức Thọ đang chuyển mình thành trung tâm kinh tế-văn hóa của Hà Tĩnh, xứng danh quê hương Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng.