Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu sẽ dành cho nhau mức mở cửa thị trường hàng hóa chiếm khoảng 90% số dòng thuế.
Đảm bảo nghị định tương thích với điều ước quốc tế
Bộ Tài chính cho biết, Liên minh Kinh tế Á - Âu (VN- EAEU FTA) ký ngày 29/5/2015 tại Cộng hòa Ca-dắc-xtan và đã được Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam phê chuẩn tại Quyết định số 1805/QĐ-CTN ngày 19/8/2015. Hiệp định dự kiến sẽ có hiệu lực trong năm 2016.
Điều 11 Luật thuế Xuất khẩu, thuế nhập khẩu (XNK - Luật số 107/2016/QH13) quy định: Chính phủ căn cứ quy định tại Điều 10 của luật này, các biểu thuế theo các cam kết đã được Quốc hội phê chuẩn và các điều ước quốc tế khác mà Việt Nam là thành viên để ban hành: Biểu thuế xuất khẩu; Biểu thuế xuất khẩu ưu đãi; Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi; Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt…
Theo đó, thẩm quyền ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt, trong đó có Biểu VN- EAEU FTA, là Chính phủ ban hành nghị định, thay thế cho hình thức thông tư của Bộ Tài chính (theo Luật thuế XNK cũ - số 45/2005/QH11).
Do vậy, việc xây dựng nghị định nhằm thực hiện đúng quy định của VN- EAEU FTA là cần thiết và đảm bảo tính tương thích của nghị định với điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết; đồng thời tuân thủ đúng quy định của Luật thuế XNK về thẩm quyền ban hành các Biểu thuế ưu đãi đặc biệt (Luật số 107/2016/QH13).
Việt Nam có lợi hơn
Theo cam kết về thuế nhập khẩu trong Hiệp định VN- EAEU FTA, biểu thuế nhập khẩu của Việt Nam gồm 9.471 dòng thuế theo cấp mã 8 số (không bao gồm 87 dòng thuế CKD - đây là các mặt hàng bộ linh kiện hoàn chỉnh, hiện Việt Nam không áp dụng chính sách với diện mặt hàng này). Thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt VN- EAEU FTA được chiết xuất từ biểu lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu của Việt Nam đính kèm hiệp định đã ký. Cam kết cắt giảm thuế nhập khẩu giai đoạn 2016 - 2018 như sau:
Năm 2016, 4.959 dòng thuế được cắt giảm thuế nhập khẩu về 0% ngay khi hiệp định có hiệu lực, chiếm 52,4% tổng số các mặt hàng trong biểu thuế. Năm 2017, số dòng thuế 0% áp dụng như năm 2016. Năm 2018, có thêm 144 dòng thuế được cắt giảm về 0%, tăng tổng số dòng thuế nhập khẩu 0% của hiệp định lên 5.103 dòng, chiếm khoảng 54% tổng biểu.
Lộ trình cắt giảm thuế quan trong biểu thuế ban hành được áp dụng cho 3 giai đoạn: Từ thời điểm VN- EAEU FTA có hiệu lực đến 31/12/2016; từ 1/1/2017 đến 31/12/2017; từ 1/1/2018 đến 31/12/2018.
Về tổng thể, Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu sẽ dành cho nhau mức mở cửa thị trường hàng hóa chiếm khoảng 90% số dòng thuế, tương đương trên 90% kim ngạch thương mại song phương.
Theo đánh giá của Bộ Tài chính, nếu giả định tỉ lệ tăng trưởng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam trong khuôn khổ VN- EAEU FTA là 15% và tỉ lệ sử dụng Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) mẫu EAV là 20% thì tổng thu từ thuế nhập khẩu của Việt Nam theo hiệp định này trung bình giảm khoảng 1 triệu USD/năm. Xét về mức độ giảm thu theo hiệp định này thì phía Liên minh Kinh tế Á - Âu có mức giảm thu gấp khoảng 3 lần so với Việt Nam trong cùng giai đoạn.
Xét về diện mặt hàng, một số nhóm mặt hàng có khả năng tác động đến thu ngân sách gồm: Xăng dầu, ô tô nguyên chiếc và linh kiện, phụ tùng ô tô nguyên chiếc, phân bón, máy móc thiết bị,... Đây là các nhóm hàng có kim ngạch nhập khẩu lớn từ Liên minh Kinh tế Á - Âu và/hoặc một số phân nhóm được xóa bỏ thuế ngay khi VN-EAEU FTA có hiệu lực nên được dự báo có khả năng ảnh hưởng đến số thu ngân sách từ hoạt động nhập khẩu.
