Vào khoảng 13h ngày 24/11/2025, em Nguyễn Hoàng Long (lớp 12C, Trường Trung cấp nghề Hà Tĩnh) bị một nhóm thanh niên xông vào trường dùng gậy gỗ đánh mạnh vào người và dùng chân đạp liên tiếp vào vùng đầu, khiến em bị tổn thương mắt trái và xây xát nhiều bộ phận trên cơ thể. Không chỉ quay lại clip, một trong những đối tượng tham gia hành hung còn đăng tải clip trên các trang mạng xã hội, coi đó như chiến tích để khoe khoang và thách thức pháp luật.
Chị Nguyễn Thị Hòa - mẹ em Nguyễn Hoàng Long (xã Thiên Cầm) chia sẻ: “Ngoài những vết thương các đối tượng gây ra cho cháu thì điều khiến tôi bức xúc hơn cả là họ còn đưa video lên mạng xã hội với thái độ rất thách thức, không sợ sệt. Tôi cho rằng, những hành vi đó phản ánh sự suy đồi đạo đức nghiêm trọng, cần phải có biện pháp giáo dục cứng rắn".
Theo Luật sư Phan Văn Chiều (Công ty Luật TNHH Hà Châu, phường Thành Sen), hành vi quay lại clip đánh bạn rồi đăng tải lên mạng xã hội có thể bị xử lý vi phạm hành chính ở mức từ 5 – 10 triệu đồng theo Nghị định số 14/2022/NĐ-CP sửa đổi Nghị định số 15/2020 NĐ-CP. Ngoài ra, hành vi này còn thể hiện sự xuống cấp về mặt đạo đức của cá nhân vi phạm.
Trước đó, vụ việc bé gái 13 tuổi ở phường Tây Hồ, Hà Nội rời khỏi nhà sau bữa tối và mất liên lạc do nghe theo lời người lạ trên mạng xã hội (tháng 7/2025) cũng đã gióng lên lời cảnh tỉnh về giới hạn của trẻ trên mạng xã hội. Bé gái đó đã may mắn được tìm thấy ở TP Hồ Chí Minh sau bốn ngày mất tích nhờ sự vào cuộc nhiệt tình của cộng đồng mạng, tuy nhiên, rất nhiều ông bố, bà mẹ đã rơi vào tâm lý hoang mang bởi ẩn họa đó có thể giáng xuống gia đình mình bất kỳ lúc nào.
Hai vụ việc nêu trên chỉ là phần nổi của tảng băng chìm về những tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với trẻ em. Nguy cơ không chỉ dừng lại ở bạo lực học đường hay lừa đảo trực tuyến, mà còn bao gồm nhiều hiểm nguy tiềm ẩn. Điển hình là việc thúc đẩy trẻ thực hiện các thử thách độc hại như “biến mất 24h”; "Thử thách Momo" hay trò chơi "thử thách Cá voi xanh" trên mạng xã hội… Những hành vi có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khôn lường đối với sức khỏe và tính mạng của trẻ.
Thiếu tá Đặng Thế Long - Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Hà Tĩnh cho biết: "Mạng xã hội đang ngấm ngầm tác động và định hình các tương tác, hành vi và nhận thức của các em. Việc thường xuyên tiếp xúc với thế giới ảo, các hành vi bạo lực sẽ khiến trẻ có cái nhìn lệch lạc về thế giới xung quanh. Trẻ cũng sẽ dễ dàng trở thành nạn nhân của các đối tượng xấu".
Theo thống kê, Việt Nam là một trong những nước đứng đầu thế giới về tỉ lệ người dùng Internet và mạng xã hội. Hiện có hơn 72 triệu người sử dụng mạng xã hội, chiếm khoảng 73% dân số. Trong số đó, có 7,1% thuộc độ tuổi từ 13 đến 17. Đây là độ tuổi đặc biệt quan trọng trong việc hình thành nhân cách, nhận thức của trẻ, việc sử dụng mạng Internet và mạng xã hội quá mức có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe và những rủi ro về mặt tâm lý như: rối loạn lo âu, trầm cảm…
Tại Việt Nam đã có khá nhiều quy định bảo vệ trẻ em trên không gian mạng như: Luật Trẻ em, Luật An ninh mạng. Mới đây nhất là Nghị định số 147 năm 2024 của Chính phủ về quản lý cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng. Tuy nhiên, trên thực tế, những chế tài chưa thực sự đủ mạnh. Đơn cử như yêu cầu trẻ dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội phải có sự đăng ký của cha mẹ hoặc người giám hộ nhưng chưa quy định giới hạn độ tuổi hay thời gian truy cập.
Trong khi đó, nhiều quốc gia trên thế giới đã có quy định cụ thể, như tại Australia, lệnh cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 10/12/2025, bao gồm các nền tảng Twitch, Facebook, Instagram, Kick, Reddit, Snapchat, Threads, TikTok, X và YouTube. Tại Hà Lan, trẻ trên 12 tuổi được khuyến cáo sử dụng màn hình máy tính và điện thoại không quá 3 giờ/ngày; Malaysia dự kiến từ năm 2026 sẽ chặn toàn bộ tài khoản dưới 16 tuổi và áp dụng xác minh danh tính điện tử…
Sự vào cuộc quyết liệt của một số nước trên thế giới cho thấy mạng xã hội với những tác động tiêu cực tới nhận thức, hành vi của trẻ đã trở thành một vấn đề báo động, cần phải được kiểm soát. Tại Việt Nam, đây cũng là một vấn đề nhận được sự quan tâm đặc biệt của các chuyên gia cũng như các bậc phụ huynh.
Tại phiên thảo luận Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025 ngày 30/10/2025, đại biểu Châu Quỳnh Giao (tỉnh An Giang) bày tỏ băn khoăn: “Tại sao chúng ta không quy định là độ tuổi nào, giới hạn truy cập mạng xã hội như thế nào giống như pháp luật một số nước đã quy định".
Đồng quan điểm, anh Phạm Văn Quyết (phường Thành Sen) cho rằng: “Các học sinh bây giờ có các nick TikTok hay Zalo là có thể truy cập bất kỳ nội dung nào như người lớn. Đặc biệt với những nội dung xấu độc, nếu không kiểm soát sẽ ảnh hưởng tới cách nhìn nhận về thế giới xung quanh của các bạn. Vì vậy, việc giới hạn độ tuổi, thời gian, nội dung là điều cần thiết”.
Trong thời đại số, mạng xã hội mang đến nhiều tiện ích, nhưng cũng tạo ra vòng xoáy vô hình khiến nhiều học sinh bị lệ thuộc, suy giảm sức khỏe thể chất và tinh thần. Và nếu trẻ thường xuyên tìm kiếm các nội dung tiêu cực, thì thuật toán trên mạng xã hội sẽ liên tục đẩy những nội dung tương tự lên trang cá nhân, khiến trẻ dễ bị bao vây bởi những thông tin xấu độc. Từ đó có thể hình thành tính cách bốc đồng, khó phân biệt đúng sai và không đủ khả năng tự bảo vệ trước những hành vi tiêu cực.
Theo Thạc sĩ Tâm lý Nguyễn Thị Hương Giang (giảng viên Trường Đại học Hà Tĩnh), Việt Nam cần tham khảo cách làm của một số nước, kết hợp với nghiên cứu để đưa ra những quy định phù hợp với hoàn cảnh đất nước và đặc điểm sự phát triển của trẻ em Việt Nam".
Trong bối cảnh nội dung độc hại lan truyền nhanh chóng và việc tiếp xúc sớm với mạng xã hội gây ra nhiều hệ lụy, thì giải pháp “điểm giới hạn”, tức là giới hạn độ tuổi và thời gian truy cập mạng xã hội đối với trẻ là điều cần thiết. Bằng cách thiết lập ranh giới rõ ràng, gia đình và nhà trường có thể tạo ra môi trường an toàn hơn, giúp trẻ phát triển lành mạnh cả về cảm xúc lẫn nhận thức. Đây cũng là bước đi quan trọng để đảm bảo tương lai an toàn cho thế hệ trẻ.