Theo Hội Tim mạch học Việt Nam, năm 2015, nghiên cứu thống kê trên 5.454 người trưởng thành (từ 25 tuổi trở lên) trong quần thể 44 triệu người tại 8 tỉnh thành trên toàn quốc về bệnh tăng huyết áp. Kết quả cho thấy có 47,3% người bị tăng huyết áp, đặc biệt, trong số đó có 39,1% không được phát hiện bị tăng huyết áp, 69% bị tăng huyết áp chưa kiểm soát được. Có thể thấy tình trạng bệnh tim mạch và huyết áp của người Việt Nam đang ở mức đáng báo động.
PGS. TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, ngoài những nguyên nhân về bệnh lý, yếu tố di truyền, thì ăn mặn (tức là ăn nhiều muối ăn NaCl) có mối liên quan trực tiếp đến bệnh tăng huyết áp, có thể dẫn đến các biến chứng tim mạch, gây tử vong hàng đầu trong các bệnh mãn tính ở Việt Nam, làm giảm chất lượng sống và giảm tuổi thọ. Ăn mặn có thể xem là một thói quen bất lợi cho sức khỏe người Việt.
Theo PGS. TS Nguyễn Thị Lâm, một người có thể ăn mặn nhưng không ý thức được điều đó do đã quen với khẩu vị mặn. Với thực trạng có đến hơn 39% người bị tăng huyết áp không được phát hiện, chuyên gia dinh dưỡng cho rằng mỗi người cần xem lại khẩu vị của bản thân. Chuyện ăn mặn hại sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tim mạch đúng là chuyện biết rồi nhưng vẫn phải nhắc đi nhắc lại vì hệ quả đến muộn nên nhiều người vẫn chủ quan. Có thể bạn đang ăn mặn và đã, đang có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp mà không biết.
Đa số người Việt đang ăn mặn vì đã là thói quen
PGS. TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia chia sẻ có rất nhiều các trường hợp bệnh nhân thăm khám trong độ tuổi trung niên 35-45, được chuẩn đoán nguy cơ cao mắc bệnh huyết áp. Tuy nhiên các bệnh nhân này không hề có tiền sử bệnh lý, yếu tố bệnh lý di truyền, và có lối sống cân bằng như ăn nhiều rau xanh, luyện tập thể dục… Vậy nguyên nhân có thể bắt nguồn từ việc hằng ngày bệnh nhân ăn mặn nhưng không nhận biết được, và chế độ ăn này đã xảy ra trong thời gian dài.
Số liệu thực tế cũng nêu rõ thực trạng này, trong khi Tổ chức Y tế Thế Giới khuyến nghị chỉ nên ăn ít hơn 5g muối mỗi ngày để giảm thiểu nguy cơ về bệnh tim mạch, thì điều tra của Bộ Y tế năm 2015, người Việt đang ăn mặn gấp đôi con số này với khoảng 9,4g trung bình đầu người. Do đó, việc ăn giảm mặn cần được thực hiện một cách nghiêm túc, trở thành một phần trong lối sống bảo vệ sức khỏe của mọi lứa tuổi, càng sớm càng tốt.
Ăn mặn được chứng minh có mối liên quan với bệnh tăng huyết áp
Ăn uống giảm mặn giúp bảo vệ sức khoẻ tim mạch
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, ăn uống giảm mặn có vai trò đặc biệt trong việc kiểm soát huyết áp. Kết hợp ăn giảm mặn với chế độ giàu Kali (nhiều rau củ, rau xanh, quả chín), giàu magie, đủ canxi có tác dụng hạ huyết áp tương đương với thuốc hạ huyết áp thể nhẹ (có thể giảm14mmHg huyết áp tối đa, và 7,4mmHg huyết áp tối thiểu).
Ngoài ra, ăn giảm mặn còn mang lại các lợi ích như: Giảm phù ở bệnh nhân suy thận hoặc các bệnh lý thận; giảm nguy cơ vữa xơ động mạch dẫn đến biến chứng đột quỵ ở bệnh nhân suy tim; giảm nguy cơ ung thư dạ dày; ngăn ngừa việc mất canxi, ảnh hưởng tới chất lượng xương.
Theo chuyên gia, ăn uống giảm mặn có ý nghĩa đặc biệt trong việc kiểm soát huyết áp
Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm lưu ý, giảm số gram muối ở đây không chỉ là số gram muối dùng trực tiếp hàng ngày. Chúng ta nên biết rằng muối có mặt ở nhiều nguồn như bột nêm, bột canh, các loại nước chấm, mắm tôm, dưa cà muối,… Muối cũng có sẵn nhiều trong các thực phẩm chế biến sẵn như giò, chả, thịt nướng, pate, bánh mỳ, bánh quy, các gói gia vị trong phở-cháo-mỳ… Do đó cần nhớ rõ kim chỉ nam cho việc giảm mặn là “Cần phải giảm mặn trong mọi gia vị và đồ ăn”.
Bạn có thể bắt đầu lối sống giảm mặn bằng việc ưu tiên sử dụng gia vị, thực phẩm có công thức giảm mặn – các sản phẩm này có thể nhận biết bởi logo hoặc thông tin giảm mặn thể hiện trên bao bì. Ví như chuyện chọn nước mắm chẳng hạn, nên lựa chọn nước mắm có công thức giảm mặn giúp bạn bảo vệ sức khỏe và vẫn giữ bữa cơm ngon đúng điệu món Việt.
