Ngư dân xã Kỳ Lợi chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Đây là xã đông dân với 1.960 hộ, 8.159 khẩu, trong đó trên 50% dân số là giáo dân và 2/3 số dân sống bằng nghề đi biển. Kỳ Lợi phải di dời toàn xã đến Khu TĐC ở xã Kỳ Trinh, cách xã Kỳ Lợi gần 20 Km, xa hơn nhiều so với các xã khác. Số hộ di dời giai đoạn 1 của Kỳ Lợi là 219 hộ - đây là khu vực nhà đầu tư chọn vị trí đặt các tram bơm “khổng lồ’ để bơm hút cát từ biển vào san lấp mặt bằng toàn bộ khu vực của dự án; trong số này phần lớn sinh sống bằng nghề đi biển, đờisống gặp nhiều khó khăn, lại không có đất nông nghiệp để có tiền bồi thường, hỗ trợ như các hộ làm nông nghiệp khác. Diện tích mặt biển không được giao, không được đền bù như đất nông nghiệp…
Ngày càng có nhiều nhà đầu tư quan tâm đến KKT Vũng Áng. Ảnh: ĐT
Qua thực tế áp giá đền bù, thì do số diện tích đất ở ít và nhà cửa (chủ yếu nhà gỗ nhỏ, cũ) giá trị thấp, nên giá trị bổi thường hỗ trợ không cao, bình quân khoảng 100-150 triệu đồng/hộ; trong đó 34% số hộ áp giá bổi thường hỗ trợ dưới 100 triệu đồng/hộ. Nếu đem so sánh với các hộ làm nông nghiệp được nhận tiền bổi thường hỗ trợ liên quan (đất đai, ruộng) cùng trong địa bàn thì họ nhận được số tiền thấp thua nhiều lần. Hơn nữa, tư liệu sản xuất của ngư dân ở đây chủ yếu là thuyền nan, nốc thúng, ngư lưới nhỏ hoặc thuyền máy nhỏ nên số tiền bồi thường, hỗ trợ cũng nhận được rất ít. Đây sẽ là những vấn đề nan giải đối với họ. Vì cộng tất các khoảng tiền bồi thường, hỗ trợ sau khi trừ tiền đất phải nạp tại khu TĐC là 28,8 triệu đồng/hộ, số tiền còn lại chưa đủ để làm được nhà theo mặt bằng chung quy định (rộng 80-90 m2). Hơn nữa, nay họ di dời ra khỏi địa bàn xã, phải chuyển đổi hoàn toàn sang nghề khác, không làm nghề biển nữa…
Chính vì vậy, ngư dân trong vùng dự án Formosa cần một chính sách hỗ trợ đặc thù . Kế đến, tỉnh cần phát động phong trào, vận động các tổ chức, doanh nghiệp và các đoàn hội cùng góp sức làm nhà (giống như nhà tình nghĩa) cho các hộ ngư dân trong vùng dự án gặp nhiều khó khăn, nhận tiền bồi thường, hỗ trợ ít để đảm bảo mặt bằng đồng đều về nhà ở tại các Khu TĐC.
