Nét đẹp khai bút đầu xuân trong tâm thức người Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Khai bút đầu năm là nét đẹp văn hóa được nhiều người dân Hà Tĩnh duy trì vào những ngày đầu năm mới.

Nhà văn Đức Ban (TP Hà Tĩnh): “Khai bút đầu năm mang sứ mệnh đem đến hy vọng, ước mơ, niềm tin vào tương lai”

Nét đẹp khai bút đầu xuân trong tâm thức người Hà Tĩnh

Nhà văn Đức Ban.

Trong nhiều phong tục cổ truyền của tết Nguyên đán như cúng ông Công, ông Táo, gói bánh chưng, bày biện mâm ngũ quả, chơi hoa, cúng tất niên, đón giao thừa, mừng tuổi, khai bút... thì phong tục khai bút xuất hiện muộn hơn và gần như chỉ giới hạn trong giới nho sỹ.

Khai bút đã trở thành nét đẹp văn hóa được gìn giữ, chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác, tết này sang tết khác bất chấp mọi thăng, trầm của lịch sử. Cứ sau giao thừa, khoảnh khắc khép lại năm cũ, mở ra năm mới, người khai bút chọn một giờ tốt, ăn mặc tề chỉnh, ngồi ngay ngắn trước bàn, trong mùi trầm thoang thoảng, cầm bút viết lên trang giấy trắng con chữ đầu tiên diễn đạt suy nghĩ đầu tiên, xúc cảm đầu tiên, ý tưởng đầu tiên của mình trước thềm năm mới. Cái phút giây con chữ hiện lên ấy là một đặc trưng văn hóa độc đáo, thiêng liêng và vô cùng quý báu của con người.

Ngày nay, khai bút phổ biến trong giới văn nghệ sỹ, trí thức, doanh nhân, học sinh, sinh viên... nó thực hiện sứ mệnh đem hy vọng, ước mơ, niềm tin vào tương lai đến cho con người.

Thầy Thích Nghiêm Thuận - Trưởng ban Truyền Thông Phật giáo tỉnh, Trưởng ban Trị sự Phật giáo huyện Đức Thọ: “Khai bút mong đại chúng đón mừng năm mới tràn đầy hoan hỷ, sở cầu như nguyện”.

Nét đẹp khai bút đầu xuân trong tâm thức người Hà Tĩnh

Thầy Thích Nghiêm Thuận.

Theo sử sách ghi lại, tục khai bút và đi xin chữ đầu xuân bắt đầu xuất hiện vào khoảng thế kỷ XIII, được gắn liền với hình ảnh người thầy giáo Chu Văn An - không ra làm quan mà về Chí Linh (Hải Dương) để mở trường dạy học. Khai bút đầu năm không chỉ với mong muốn cho việc khởi đầu một sự nghiệp, sự học mà còn gửi gắm rất nhiều tâm tư, nguyện vọng về một năm mới suôn sẻ và thành công.

Sau lễ “trừ tịch” vào thời khắc giao thừa, thầy cũng khai bút đầu năm với những câu chữ ước nguyện cho năm mới. Trong khoảnh khắc khép lại một năm cũ, hướng đến một năm mới với nhiều hy vọng tươi sáng, thầy ước vọng về một thế giới hòa bình, hạnh phúc, đất nước thanh bình, Nhân dân an lạc.

Mong đại chúng đón mừng năm mới Giáp Thìn 2024 trong ý nghĩa của mùa xuân Di Lặc tràn đầy hoan hỷ, sở cầu như nguyện.

Em Lê Thị Thanh Huyền (lớp 11H, Trường THPT Lê Hữu Trác, Hương Sơn): “Khai bút tạo hứng khởi, năng lượng học tập”

Nét đẹp khai bút đầu xuân trong tâm thức người Hà Tĩnh

Em Lê Thị Thanh Huyền.

Khai bút đầu năm là truyền thống tốt đẹp của cha ông ta. Theo thời gian, em thấy tục khai bút có nhiều thay đổi, không chỉ gắn với cây bút, trang giấy mà đôi khi khai bút còn là viết nốt nhạc, sáng tác văn thơ trên máy tính... Là học sinh, khi khai bút đầu năm, em viết những lời chúc tết hoặc mục tiêu học tập cho năm mới để lấy đó làm động lực phấn đấu.

Mỗi năm, em thường chọn khai bút vào ngày mồng 3 tết. Theo quan niệm ông bà ta xưa nay có câu “Mồng 1 tết cha, mồng 2 tết mẹ, mồng 3 tết thầy”, bởi vậy, khai bút vào mồng 3 em mong muốn những điều tốt đẹp trong học tập và mong muốn phát huy truyền thống “tôn sự trọng đạo” của dân tộc ta. Việc khai bút đầu xuân giúp em thấy hứng khởi, có nhiều năng lượng tích cực để bắt đầu một năm mới và đạt mục tiêu mình đề ra trong năm học.

Anh Đào Văn Hoan - người viết thư pháp ở thị trấn Lộc Hà (Lộc Hà): “Khai bút gắn với xin chữ, cho chữ đầu năm”

Nét đẹp khai bút đầu xuân trong tâm thức người Hà Tĩnh

Anh Đào Văn Hoan.

Tôi đam mê môn nghệ thuật thư pháp từ hồi còn là học sinh, sinh viên. Đến năm 2012, tôi mới có cơ hội tiếp xúc nhiều hơn với môn nghệ thuật này. Vì vậy, với tôi, khai bút đầu năm là việc làm rất ý nghĩa. Gắn với khai bút còn là xin, cho chữ đầu năm. Điều đó thể hiện trọng chữ nghĩa trọng tri thức và cũng mong muốn xin con chữ lấy may mắn, cầu một năm tài lộc, phúc thọ đầy nhà.

Cũng như những năm trước, năm nay, tôi khai bút vào sáng mồng 1 tết. Sau khi khai bút viết chữ cho chính mình tôi dự định sẽ đi chùa và nếu mọi người có nhu cầu tôi sẽ cho chữ đầu năm. Mong rằng, với tâm huyết và tấm lòng của tôi, những nét chữ tôi viết ra sẽ góp phần mang may mắn đến cho người xin chữ.

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Podcast tản văn: Thăm chùa

Podcast tản văn: Thăm chùa

Bỗng thấy lòng mình an đến lạ. Cánh đồng trong tôi đã bớt đi hoang vắng và bắt đầu gieo những mầm mới đầu tiên...
“Cày” phim - từ thú vui đến hệ lụy

“Cày” phim - từ thú vui đến hệ lụy

Việc “cày” phim xuyên đêm đã trở thành thói quen của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, đằng sau thú vui ấy là những hệ lụy khôn lường cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
'Đội trưởng Mỹ' gây phấn khích

'Đội trưởng Mỹ' gây phấn khích

“Captain America: Brave New World” nhận nhiều phản hồi tích cực sau buổi chiếu sớm. Phim được kỳ vọng làm bùng nổ phòng vé toàn cầu sau những tuần đầu năm ảm đạm.
"Tuyết trắng màu hoa mận" trên cao nguyên Mộc Châu

"Tuyết trắng màu hoa mận" trên cao nguyên Mộc Châu

Những ngày đầu xuân mới, cao nguyên Mộc Châu khoác lên mình màu trắng tinh khôi của bạt ngàn hoa mận, báo hiệu mùa xuân về. Với hơn 3.200 ha mận trải rộng khắp các triền đồi, Mộc Châu trở thành vùng trồng mận hậu lớn nhất của cả nước. Trong dịp này, du khách từ khắp mọi miền tìm về để chiêm ngưỡng, ngắm nhìn và lưu lại những hình ảnh với hoa mận trắng muốt, tinh khôi.
Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ: Dọn quán bán hàng

Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ: Dọn quán bán hàng

Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ: Dọn quán bán hàng. Phối khí: NSƯT Mạnh Thắng. Đoàn nghệ thuật tỉnh Bắc Ninh biểu diễn tại Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh tại Hà Tĩnh.
Podcast truyện ngắn: Mùa xanh

Podcast truyện ngắn: Mùa xanh

Cầm chiếc bánh buộc lạt vuông vức do chính tay Thàn gói, đôi mắt mẹ bỗng chùng xuống, cảm giác nghẹn ngào cứ thế dâng lên. Bao lâu rồi nhà mới gói bánh chưng, hình như khoảnh khắc này mùa xuân mới về thật rồi đấy...
 Ngồi tựa song đào - Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Ngồi tựa song đào - Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ: Ngồi tựa song đào. Phối khí: NS Lưu Ngọc. Đoàn nghệ thuật tỉnh Bắc Ninh biểu diễn tại Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh tại Hà Tĩnh.
Bản tình ca Hoa Tiên

Bản tình ca Hoa Tiên

Những ngày đầu năm mới 2025, tác phẩm Hoa tiên của Nguyễn Huy Tự (1743-1790) được tái bản nhằm chuẩn bị cho sự kiện tưởng niệm 235 năm Ngày mất của danh nhân - tháng 9/2025.
Con đường trở thành ca sĩ tỷ phú của Taylor Swift

Con đường trở thành ca sĩ tỷ phú của Taylor Swift

Năm 2024, Taylor Swift khép lại chuyến lưu diễn kéo dài gần 2 năm vòng quanh thế giới đạt doanh thu gần 2 tỷ USD. Đây là con số trong mơ với một nghệ sĩ biểu diễn trong thời kỳ kinh tế khó khăn.
Hát xoan Phú Thọ: Mó cá

Hát xoan Phú Thọ: Mó cá

Tiết mục hát xoan Phú Thọ "Mó cá" do các nghệ nhân dân gian phường xoan An Khái (Kim Đức, Phú Thọ) biểu diễn tại Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.
Tiết mục múa độc lập: Bên khung dệt

Tiết mục múa độc lập: Bên khung dệt

Tiết mục múa độc lập: Bên khung dệt. Biểu diễn: Tốp múa nữ. Đoàn nghệ thuật Nam Tây Nguyên tỉnh Lâm Đồng biểu diễn tại Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh tại Hà Tĩnh.
Vui xuân ở Đình Hoa Vân Hải

Vui xuân ở Đình Hoa Vân Hải

Các hoạt động sôi nổi nhân dịp đầu xuân tại Đình Hoa Vân Hải (Nghi Xuân - Hà Tĩnh) nhằm thắt chặt tình làng xóm, động viên các tầng lớp nhân dân tích cực thi đua lao động sản xuất.