Năm 2021, xã Kỳ Hà (TX Kỳ Anh) được Dự án Trồng mới, phục hồi và bảo vệ rừng ngập mặn ven biển ứng phó với biến đổi khí hậu các huyện Nghi Xuân, Cẩm Xuyên và TX Kỳ Anh hỗ trợ trồng mới 13 ha rừng ngập mặn để bổ sung thay thế những diện tích rừng bị chết. Tuy nhiên, sau 4 năm kết quả là bãi đất trống. Hàng ngàn cây được trồng mới giờ chỉ rải rác 30 - 40 cây sống sót nhưng cũng bị còi cọc, không phát triển.
Ông Nguyễn Hồ Phương - Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Hà cho biết: Khi thực hiện dự án, chính quyền và người dân rất phấn khởi và đã giao cho các thôn cùng người dân phối hợp với BQL dự án để triển khai. Thế nhưng, kết quả rừng ngập mặn đạt tỷ lệ rất thấp. Mặc dù đã có nhiều đoàn công tác đến đánh giá nguyên nhân rừng ngập mặn bị chết nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. Chính quyền địa phương đề nghị BQL dự án sớm có giải pháp để phục hồi rừng ngập mặn nhằm đảm bảo lợi ích phòng hộ cũng như giá trị kinh tế cho địa phương.
phát triển
Thực trạng này cũng diễn ra tại phường Kỳ Trinh với gần 17 ha rừng ngập mặn được trồng mới bị chết trắng. Dù chủ đầu tư và đơn vị tư vấn thiết kế đã lựa chọn những bãi đất trống, chất đất được xác định là phù hợp với cây bần chua, dựng hệ thống hàng rào phía ngoài bảo vệ, hạn chế sự xâm hại của trâu bò, rác thải và sóng biển nhưng vẫn không thể... thành rừng!
Ông Nguyễn Tri Hà - Chủ tịch UBND phường Kỳ Trinh (TX Kỳ Anh) chia sẻ: Dự án rừng ngập mặn ở phường Kỳ Trinh đã trồng bổ sung lần thứ 2 nhưng không hiệu quả. Nếu do điều kiện đất đai, nguồn nước và khí hậu không phù hợp thì nên dừng lại để khai thác tốt hơn hiệu quả đất đai, tránh lãng phí, có thể nghiên cứu phương án nhường đất để bà con nuôi trồng thủy sản.
Để khắc phục tình trạng hàng chục héc ta rừng ngập mặn bị chết, chủ đầu tư đã xin chủ trương thay thế cây trồng, từ trồng đơn loài cây bần chua sang trồng hỗn loài bao gồm các loại cây: đước, sú, vẹt xen kẻ. Quá trình trồng đã tuân thủ quy trình kỹ thuật đào hố, ủ cát chờ nhằm bổ sung, dự trữ chất dinh dưỡng tại gốc; việc chọn giống đúng kích cỡ, chiều cao, đường kính. Thế nhưng, kết quả rừng ngập mặn được trồng thay thế lại tiếp tục bị chết.
Ông Đào Xuân Hiên - Giám đốc Dự án Trồng mới bảo vệ và phục hồi rừng ngập mặn ven biển thông tin: Dự án vẫn đạt được một số kết quả ở một số địa phương, tuy nhiên thực trạng trồng rừng ngập mặn ở TX Kỳ Anh gặp rất nhiều khó khăn. Nguyên nhân do độ mặn nước vùng Kỳ Hà, Kỳ Trinh tăng đặc biệt thời gian gần đây do biến đối khí hậu làm cây không thích ứng, chậm phát triển. Bên cạnh đó là nền địa chất ở khu vực này có lượng cát rất cao nên cây không thể phát triển và chết hàng loạt.
Thực tế cho thấy, dự án trồng rừng ngập mặn ở các địa phương ven biển thuộc TX Kỳ Anh đã không đạt mục tiêu đề ra. Trong 47 ha rừng ngập mặn được trồng mới có đến 20 ha bị chết trắng, số còn lại chết rải rác không thành rừng nên không thể bàn giao; chỉ có hơn 6 ha rừng được bàn giao cho các địa phương, đơn vị quản lý…
Một dự án trồng rừng được kỳ vọng sẽ góp phần hạn chế những tác động của biến đổi khí hậu, tạo cảnh quan môi trường sinh thái, giảm thiểu sự xâm hại của triều cường đã không thành công. Và đến nay, chủ đầu tư vẫn đang loay hoay tìm các giải pháp để khắc phục.
Dự án Trồng mới, phục hồi và bảo vệ rừng ngập mặn ven biển ứng phó với biến đổi khí hậu các huyện Nghi Xuân, Cẩm Xuyên và TX Kỳ Anh do BQL Dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Hà Tĩnh (nay là BQL Dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và dân dụng tỉnh Hà Tĩnh) làm chủ đầu tư với tổng kinh phí 30,8 tỷ đồng từ nguồn ngân sách trung ương để thực hiện trồng mới 88,5 ha rừng ngập mặn. Thời gian thực hiện từ năm 2021 đến 2023.
Hiện dự án đã bàn giao hơn 33 ha tại các địa phương: phường Đồng Môn, phường Thạch Hạ (TP Hà Tĩnh), xã Thạch Sơn (Thạch Hà); hơn 54 ha không thể bàn giao khi thời gian thực hiện dự án đã kết thúc.