Tết ông Công, ông Táo trong tâm thức người Việt

(Baohatinh.vn) - Lễ cúng ông Công, ông Táo (hay còn gọi là tết Táo quân) từ lâu đã trở thành một tục lệ, một nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt. Tiễn ông Táo về chầu trời, người dân gửi gắm nhiều điều ước vọng để đón một năm mới bình an, hạnh phúc.

Có nhiều câu chuyện kể về tục cúng ông Công, ông Táo nhưng có lẽ trong tâm thức của người Việt, ông Công là vị thần cai quản đất đai trong nhà, còn ông Táo là vị thần trông coi chuyện bếp núc.

Tết ông Công, ông Táo trong tâm thức người Việt

Người Việt quan niệm, ngày 23 tháng Chạp âm lịch hằng năm, Táo quân sẽ lên Thiên đình báo cáo mọi việc của gia chủ trong năm. Ảnh: internet

Đây là những vị thần được Ngọc Hoàng phái xuống trần gian theo dõi, ghi chép những việc diễn ra trong năm và đến ngày 23 tháng Chạp, các thần sẽ cưỡi cá chép lên chầu thiên đình, báo cáo công việc của gia chủ. Cũng vì quan niệm đó mà với người Việt, ông Công, ông Táo là những vị thần định đoạt điềm may, điềm rủi cho gia đình. Lễ cúng tiễn ông Công, ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm đã trở thành một nghi thức không thể thiếu của phần lớn các gia đình người Việt.

Tùy vào điều kiện kinh tế của mỗi gia đình và phong tục của từng vùng miền mà nghi lễ cúng ông Công, ông Táo sẽ được tổ chức theo nhiều cách khác nhau, nhưng đều mang một sự tôn kính, trang trọng và thể hiện được lòng thành của gia chủ.

Tết ông Công, ông Táo trong tâm thức người Việt

Ngoài lễ vật hương hoa, mâm cúng Táo quân thường có các món ăn truyền thống như xôi gà, chả nem...

Thông thường, mâm lễ cúng tiễn các vị thần về chầu thiên đình sẽ có hương thơm, nến, vàng mã, hoa tươi, mâm ngũ quả. Gia đình nào có điều kiện thì có thể chuẩn bị mâm lễ mặn, mâm chay với đầy đủ xôi, gà, nem giò, canh măng miến...

Và để chuẩn bị “phương tiện” đi lại cho các vị thần, người dân cũng không quên cúng lễ vật mô phỏng hình cá chép hoặc phóng sinh cá chép. Phóng sinh cá chép ngày tết ông Công, ông Táo không chỉ là một nghi lễ tâm linh mà còn thể hiện sự từ bi, hướng con người đến những điều thiện, giá trị tốt đẹp trong cuộc sống.

Tết ông Công, ông Táo trong tâm thức người Việt

Người dân thường phóng sinh cá chép vào ngày tết ông Công, ông Táo. Ảnh: internet

Lễ cúng thường được tiến hành trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp bởi dân gian quan niệm, sau thời khắc này, các vị thần đã lên chầu trời nên sẽ không nhận được đồ cúng. Tiễn ông Công, ông Táo, người dân gửi gắm mong muốn các vị thần mang đi những vất vả, muộn phiền trong năm cũ để chuẩn bị tâm thế nhẹ nhàng bước vào một năm mới an lành, hạnh phúc.

Cũng chung quan niệm tâm linh đó, người dân Hà Tĩnh cúng tiễn ông Công, ông Táo rất trang trọng, chu đáo. Năm nay, tết Táo quân không trùng vào ngày nghỉ nên chị Hoàng Thị Quyên (phường Nam Hà - TP Hà Tĩnh) đã chuẩn bị lễ vật từ mấy ngày trước. Cũng như các năm trước, ngoài lễ vật là hương hoa, chị Quyên còn chuẩn bị một mâm cỗ mặn với những món ăn truyền thống đơn giản.

Tết ông Công, ông Táo trong tâm thức người Việt

Dịch vụ làm mâm cỗ cúng Táo quân ở Hà Tĩnh khá phong phú.

Chị Quyên chia sẻ: “Cúng ông Công, ông Táo đã trở thành nghi lễ không thể thiếu với gia đình tôi. Từ ngày tôi chưa lấy chồng, mẹ đã dạy tôi về ý nghĩa tâm linh và những thủ tục cần thiết cho ngày tết này nên sau khi có gia đình riêng, tôi vẫn giữ thói quen đó. Tôi quan niệm lễ vật không quá cầu kỳ nhưng phải đủ đầy, thể hiện được sự thành tâm của gia chủ”.

Hiện nay, các loại dịch vụ đều đáp ứng nhu cầu của người dân và dịch vụ chuẩn bị đồ lễ cho tết Táo quân cũng không nằm ngoài xu thế đó. Xôi gấc, xôi ngũ sắc, gà luộc, chè trôi nước, chả lụa hình cá, cá chép thạch... là những lễ vật được đông đảo người tiêu dùng ưa thích lựa chọn.

Tết ông Công, ông Táo trong tâm thức người Việt

Cá chép cúng Táo quân làm bằng thạch được nhiều người lựa chọn.

“Với ưu điểm thực đơn phong phú cùng cách chế biến, bày biện bắt mắt, tiết kiệm được thời gian nên những năm gần đây, tôi đều lựa chọn dịch vụ đặt mâm cỗ cúng ở địa chỉ tin cậy. Năm nay, gia đình tôi sẽ cúng cá chép thạch thay vì tham gia tục phóng sinh cá như mọi năm để hạn chế việc tập trung đông người, tránh nguy cơ dịch bệnh” - chị Nguyễn Thị Mai (thị trấn Thạch Hà) chia sẻ.

Một năm mở đầu bằng tết Nguyên đán và kết thúc bằng tết Táo quân vào 23 tháng Chạp. Tiễn ông Công, ông Táo về chầu trời, mong rằng những vất vả, muộn phiền của năm cũ sẽ qua đi, một năm mới bình an, tốt lành sẽ đến với mọi người.

Chủ đề Hội nghị văn hóa Hà Tĩnh

Đọc thêm

Uống nước chanh có tốt không?

Uống nước chanh có tốt không?

Từ việc tạo hương vị cho món ăn đến việc giữ gìn sức khỏe, một chút vị chua trong chanh có thể mang lại nhiều lợi ích.
Chuyên gia cảnh báo mưa lớn, dông lốc do ảnh hưởng của bão số 11

Chuyên gia cảnh báo mưa lớn, dông lốc do ảnh hưởng của bão số 11

Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cảnh báo, cơn bão số 11 (bão MATMO) có thể gây ra một đợt mưa diện rộng ở vùng núi, trung du Bắc Bộ. Ngoài ra, có thể xuất hiện dông lốc trước và trong khi bão ảnh hưởng đến đất liền nước ta.
Cảnh báo lũ trên sông La ở Hà Tĩnh

Cảnh báo lũ trên sông La ở Hà Tĩnh

Mặc dù lũ trên hạ lưu sông Cả đang xuống nhưng mực nước vẫn ở mức trên báo động 1 nên tình trạng ngập lụt còn tiếp diễn, đặc biệt tại các xã ngoài đê của Hà Tĩnh.
Bão Matmo có thể vào Biển Đông hôm nay

Bão Matmo có thể vào Biển Đông hôm nay

Theo dự báo của cơ quan khí tượng thủy văn, hôm nay 3/10, bão Matmo có thể vào Biển Đông. Khi đi vào Biển Đông, bão Matmo được dự báo liên tục tăng cấp.

Áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão

Dự báo đến 7 giờ ngày 3/10, bão trên vùng ven biển phía Đông đảo Luzon (Philippines) với sức gió mạnh cấp 9, giật cấp 11; di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 20-25km/h, có khả năng mạnh thêm.
 Người bệnh gout nên ăn gì?

Người bệnh gout nên ăn gì?

Chế độ ăn cho người bệnh gout đang trở thành mối quan tâm của nhiều bệnh nhân, khi tỷ lệ người mắc bệnh này có dấu hiệu gia tăng ở Việt Nam.
Điểm sáng gia đình văn hóa nơi làng quê hiếu học

Điểm sáng gia đình văn hóa nơi làng quê hiếu học

Gia đình ông Võ Viết Định ở thôn Đông Thái (xã Đức Thọ, Hà Tĩnh) luôn giữ gìn nếp sống hòa thuận, gắn kết yêu thương và tích cực đóng góp cho cộng đồng, trở thành điểm sáng trong phong trào xây dựng gia đình văn hóa tại địa phương.
Bổ sung canxi cho cơ thể đúng cách

Bổ sung canxi cho cơ thể đúng cách

Cơ thể con người cần canxi để duy trì xương chắc khỏe. Hơn 99% lượng canxi trong cơ thể được lưu trữ ở trong xương và răng. Do đó, việc bổ sung canxi là một việc làm cần thiết, tuy nhiên liệu chỉ bổ sung canxi bằng thực phẩm không có đủ?