Để làm tốt công tác quản lý đảng viên, trước tiên, các cấp ủy Đảng cơ sở phải theo dõi, nắm chắc số lượng, biến động của đảng viên ở các chi bộ.
Thực tế, nhiều đảng viên đi làm ăn xa là lao động tự do, làm việc lưu động, không ổn định, ở địa bàn chưa có tổ chức Đảng, thậm chí có người không thực hiện được việc đăng ký tạm trú. Không có điều kiện trở về tham gia sinh hoạt chi bộ, song nhiều đồng chí không báo cáo, “mất liên lạc" với chi bộ, không đóng đảng phí và thực hiện nghĩa vụ của người đảng viên.
Một số chi bộ, đảng viên có báo cáo nhưng chỉ báo cáo miệng, chưa có sự thống nhất của tập thể đảng viên, chi ủy, không có đơn, xác nhận được miễn sinh hoạt của chi bộ, cấp ủy cấp trên... dẫn đến không đảm bảo được hồ sơ, thủ tục, quyền lợi cho đảng viên, cũng như bảo toàn con số đảng viên chi bộ.
Để làm tốt công tác quản lý đảng viên, trước tiên, các cấp ủy Đảng cơ sở phải nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc tuyên truyền, hướng dẫn, cập nhật cho bí thư chi bộ, chi ủy viên, đảng viên nắm vững những quy định mới về hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng của Ban Chấp hành Trung ương, hướng dẫn nghiệp vụ công tác Đảng của Ban Tổ chức Trung ương; theo dõi, nắm chắc số lượng, biến động của đảng viên ở các chi bộ. Đối với bí thư chi bộ phải nắm vững, đồng thời vận dụng đúng, linh hoạt hướng dẫn trong công tác quản lý hoạt động của đảng viên.
Liên quan đến công tác quản lý đảng viên, Hướng dẫn số 09-HD/BTCTW ngày 5/6/2017 của Ban Tổ chức Trung ương về “Nghiệp vụ công tác đảng viên” nêu rõ: Đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt không vì lý do tuổi cao, sức yếu thì cho phép vận dụng Điều 7, Điều lệ Đảng để xét cho đảng viên được miễn công tác và sinh hoạt đảng trong một số trường hợp như: “Đảng viên ra nước ngoài làm nhiệm vụ đơn lẻ, vì việc riêng (du lịch, chữa bệnh, thăm thân nhân...); đảng viên đi lao động đơn lẻ, ở những vùng xa, không có tổ chức Đảng hoặc điều kiện đi lại khó khăn, không thể tham gia sinh hoạt Đảng”; “đi làm việc lưu động ở các địa phương, đơn vị trong nước thời gian dưới 1 năm, việc làm không ổn định, hoặc ở những nơi chưa có tổ chức Đảng, không có điều kiện trở về tham gia sinh hoạt chi bộ theo quy định”.
Để được miễn sinh hoạt, hướng dẫn trên cũng nêu rõ trách nhiệm của đảng viên là: “Phải làm đơn nêu rõ lý do và thời gian xin miễn công tác và sinh hoạt đảng, báo cáo chi bộ; chi bộ xét, ra nghị quyết đề nghị cấp ủy cơ sở xét, quyết định”.
Ngoài Hướng dẫn 09-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương, vấn đề quản lý đảng viên đi làm ăn xa còn được Ban Chấp hành Trung ương nêu tại Hướng dẫn số 01-HD/TW ngày 20/9/2016 “Một số vấn đề cụ thể thi hành Điều lệ Đảng”. Đối với những đảng viên vì điều kiện đi xuất khẩu lao động hoặc đi làm ăn xa có nguyện vọng được miễn sinh hoạt Đảng trên 1 năm, hướng dẫn này nêu: “Trường hợp đảng viên cần tiếp tục đi thêm đợt mới, thì phải có đơn báo cáo với chi bộ để chi bộ xem xét, quyết định”.
