Nhưng bóng đá nói chung, và hệ thống phòng thủ nói riêng, đã phát triển theo thời gian. Trong thời đại cầu thủ di chuyển khắp sân và liên tục luân chuyển vị trí, chiến thuật một kèm một đơn giản đã trở nên lỗi thời. Ngay cả Marcelo Bielsa, một trong số rất ít HLV nổi tiếng của bóng đá thế giới vẫn sử dụng hệ thống định hướng về con người trên sân, cũng đã áp dụng một phiên bản phòng ngự phù hợp hơn với thời hiện đại.
Trong bóng đá ngày nay, các đội chủ yếu phòng thủ trong các khối phòng thủ khu vực. Cả mười cầu thủ, trừ thủ môn, tạo thành một khối, duy trì sự chắc chắn, hạn chế khoảng cách giữa các tuyến. Thông thường, không cầu thủ nào được giao nhiệm vụ theo kèm chỉ một cầu thủ đối phương. Thay vào đó, họ phòng thủ theo khu vực, gây áp lực lên bất kỳ cầu thủ đối phương nào di chuyển vào khu vực của mình.
Không phải là nhà đổi mới về hệ thống phòng thủ, nhưng Erik ten Hag đã có điều chỉnh quan trọng trong trận derby Manchester cuối tuần trước.
Christian Eriksen kèm tiền vệ đá thấp nhất của Man City - Rodri, trong khi Fred và Casemiro dè chừng De Bruyne và Bernardo Silva trong trận derby Manchester ngày 14/1. Ảnh: chụp màn hình
Man City là bậc thầy trong việc phá vỡ các khối khu vực, luôn tìm cách có thêm người ở một số khu vực nhất định để khiến đối phương rơi vào thế bị động. Nắm bắt được điều này, Ten Hag đã sử dụng chiến thuật một kèm một để ngăn chặn bộ ba Rodri, Kevin De Bruyne và Bernardo Silva. Trong đó, Fred được cắt cử theo Kevin De Bruyne “như hình với bóng”.
Phía hai biên, Tyrell Malacia và Aaron Wan-Bissaka theo kèm lần lượt với Riyad Mahrez và Phil Foden mà gần như không nhận được sự hỗ trợ nào. Đây là bước đi táo bạo của Ten Hag nhưng là một rủi ro mang lại lợi ích.
Trong sơ đồ 4-2-3-1, ngoại trừ bộ ba tiền đạo và Luke Shaw - người được đẩy vào đá trung vệ - tất cả cầu thủ Man Utd đều được giao nhiệm vụ theo kèm một cái tên bên phía Man City. Vì thế, lối chơi của “Quỷ Đỏ” là sự kết hợp giữa một kèm một và kèm người khu vực.
Các cầu thủ tấn công của Man Utd gây sức ép lên bộ tứ hậu vệ và thủ môn Arsenal theo phong cách phòng ngự khu vực, trong khi tuyến giữa và hai hậu vệ biên kèm người theo kiểu một kèm một trong trận đại chiến ngày 4/9/2022. Ảnh: chụp màn hình
Hồi tháng 9, Ten Hag từng áp dụng phong cách tương tự để thắng chính Arsenal với tỷ số 3-1 trên sân nhà Old Trafford. Sự khác biệt duy nhất là Lisandro Martinez theo kèm Gabriel Jesus, còn Raphael Varane đeo bám Erling Haaland ở trận derby Manchester.
Ten Hag được cho là sẽ tiếp tục sử dụng lối chơi này tại Emirates hôm nay, khi thu về tín hiệu tích cực ở hai trận đại chiến trước.
Điểm mạnh phản công của Man Utd. Dưới trướng Jose Mourinho và Ole Gunnar Solskjaer, Man Utd luôn mạnh với những pha phản công. Dù Solskjaer cố gắng theo đuổi phong cách kiểm soát bóng nhiều hơn trong 18 tháng cuối làm việc ở sân Old Trafford, không thể phủ nhận rằng thứ bóng đá chói sáng và hủy diệt nhất của Man Utd đến từ những pha chuyển đổi trạng thái nhanh chóng từ tuyến dưới.
Với sự chỉ đạo của HLV người Na Uy, Man Utd gặp khó trong việc kiểm soát bóng liên tục và bị chỉ trích vì lối đá thiếu tổ chức trên một phần ba sân phía cầu môn đối phương, thường dựa vào sự xuất sắc của từng cá nhân trên hàng công.
Trong hơn nửa năm, Ten Hag đã khắc phục hoàn toàn vấn đề này. CLB thành Manchester giờ kiểm soát bóng tốt hơn nhiều và có ý tưởng rõ ràng về cách phá vỡ hàng thủ đối phương. Đồng thời, Ten Hag vẫn tận dụng điểm mạnh là năng lực phản công để giúp Man Utd có lối chơi đa dạng.
Đôi khi, Man Utd sẵn sàng nhường thế trận rồi chờ đợi cơ hội phản công với ngòi nổ Marcus Rashford. Tiền đạo Anh rất nhanh và đang đạt phong độ đỉnh cao khi thường xuyên khai thác khoảng trống phía sau hàng phòng ngự dâng cao của đối phương, hoặc đột phá từ cánh trái.
Trong pha chuyển trạng thái của Man Utd, Fernandes chuyền bóng để Rashford chạy chỗ ra sau hàng phòng ngự dâng cao của Man City. Rodri không theo kịp tốc độ của Rashford và chỉ nhờ thủ môn ngăn tiền đạo Man Utd mới không bị dẫn bàn ngay từ hiệp một trận derby ngày 14/1. Ảnh: chụp màn hình
Khi đó, nhiệm vụ của các chân chuyền tốt như Casemiro, Bruno Fernandes hay Christian Eriksen là phất dài cho Rashford chạy dọc bên hành lang trái, sau khi giành được bóng. Man City nhiều lần gặp khó trước tốc độ của Rashford khi Kyle Walker mất vị trí bên cánh phải.
Arsenal có lối chơi tương tự Man City, khi HLV Mikel Arteta muốn các hậu vệ biên dâng cao và phối hợp với tuyến trên. Ở một phần ba sân đối phương, cả hai hậu vệ cánh sẽ tạo thành một góc của tam giác rộng khi Arsenal tìm cách phá vỡ hàng phòng ngự nhiều lớp. Trong trường hợp mất bóng, họ sẽ lập tức pressing để giành lại bóng càng gần khung thành càng tốt.
Hậu vệ trái Arsenal Oleksandr Zinchenko dâng cao lên một phần ba sân đối phương, để tạo thành tam giác với Gabriel Martinelli và Granit Xhaka. Ảnh: chụp màn hình
Nhưng đây là “con dao hai lưỡi”, mở ra cơ hội phản công cho đối thủ. Làm khách tại Emirates, Man Utd gần như chắc chắn sẽ kiểm soát bóng ít hơn. Khi đó, đội khách sẽ tận dụng khoảng trống hai biên với tốc độ của Rashford, Alejandro Garnacho, Antony hay thậm chí là Jadon Sancho - người đã trở lại tập luyện.
Sức ép từ Arsenal. Giúp Man Utd lột xác thời gian qua, nhưng Ten Hag vẫn phải đối mặt với nhiều vấn đề, một trong số đó là các học trò thường có thể gặp khó trước sức ép cao. Dù thất bại, Man City đã thể hiện nhiều hơn trong trận derby Manchester vừa qua.
Man Utd cải thiện rất nhiều trong việc triển khai bóng từ tuyến dưới, với các cầu thủ thoải mái và kiên nhẫn hơn khi cầm bóng, từ từ tiến lên phần sân đối phương. Nhưng từ tháng 11, hầu hết đối thủ đều nhường thế trận và để Man Utd thoải mái cầm bóng bên phần sân nhà. Man City thì không đá như vậy. Đoàn quân dưới trướng Pep Guardiola không cho phép Man Utd cầm bóng trong thời gian dài, liên tục pressing, dâng cao ngay cả khi không cầm bóng, tranh chấp để giành bóng càng gần khung thành càng tốt.
Man City theo kèm rát, khiến Man Utd thường xuyên phải phất bóng dài lên trong trận derby ngày 14/1. Ảnh: chụp màn hình
Vì thế, “Quỷ Đỏ” không thể triển khai bóng từ tuyến dưới và thường phất dài cho Anthony Martial trong hiệp một rồi Antony ở hiệp hai, và dễ dàng mất bóng.
Từng làm việc cùng Guardiola, Arteta đã truyền cho các học trò một phong cách chiến thuật tương tự để gây áp lực mạnh mẽ và có chủ đích. “Pháo thủ” tạo sức ép nghẹt thở, thích ép đối thủ về phần sân nhà rồi tranh cướp theo phong cách một kèm một trong khu vực.
Sunsport nhận định lối chơi này của Arsenal sẽ lại khiến Man Utd gặp khó, đặc biệt nếu Martial đá chính. Tiền đạo Pháp có kỹ thuật và đi bóng tốt, nhưng khó tranh chấp với bộ đôi trung vệ William Saliba và Gabriel. Vì thế, Ten Hag có thể trao cơ hội cho tân binh Wout Weghorst, khi tiền đạo Hà Lan có màn ra mắt tương đối ấn tượng trong trận hòa 1-1 trên sân Crystal Palace hồi giữa tuần.
