Đập Mạc Khê (nằm trên địa bàn xã Kỳ Giang, huyện Kỳ Anh) được xây dựng vào năm 1976, có dung tích chứa trên 50 triệu m3 nước; sử dụng tưới cho hơn 200 ha đất nông nghiệp của 2 xã Kỳ Giang và Kỳ Tiến.
Sau nhiều lần hư hỏng do thiên tai và được khắc phục tạm thời, đến năm 2009, đập Mạc Khê được đầu tư nâng cấp kiên cố với việc bê tông hoá thân đập. Tuy nhiên, hệ thống kênh dẫn gồm 1km kênh chính và nhiều tuyến kênh phụ, kể từ khi đưa vào sử dụng đến nay vẫn là kênh đất. Do không được nâng cấp, sửa chữa lớn nên theo thời gian, tuyến kênh bị hư hỏng, bồi lấp, hiện không đảm bảo được chức năng tưới tiêu theo thiết kế ban đầu.
Ông Dương Bá Sơn - Trưởng thôn Tân Khê (Kỳ Giang) cho biết: “Không phải do thiếu nguồn nước mà là do tuyến kênh đất đã lâu ngày bị bồi lấp, hư hỏng, khi mở cống, nước bị thất thoát không đến kịp đồng ruộng để phục vụ sản xuất, đặc biệt là các vùng cuối nguồn”.
Không chỉ tuyến kênh bị bồi lấp, biến dạng mà tại nhà điều hành ở trên thân đập Mạc Khê, một cánh cửa bị mất từ lâu, không được thay thế nên nhiều người dân tuỳ tiện vào vặn mở cống để lấy nước, gây thất thoát một lượng nước lớn trên đập, ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng cấp nước tưới của công trình, đặc biệt là lúc cao điểm thời vụ.
Ông Nguyễn Đình Kế - Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Giang cho hay: “Trong điều kiện không đủ kinh phí để xây mới tuyến kênh, hằng năm, vào thời điểm trước mỗi vụ sản xuất, xã đã huy động người dân tổ chức phát quang cây bụi, nạo vét lòng kênh để hạn chế tối đa thất thoát nước, đảm bảo tưới tiêu. Song, do tốc độ bồi lấp lớn, kênh đất dễ bị xói lở nên làm trước thì hỏng sau”.
Cũng theo Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Giang, về lâu dài, địa phương rất mong được sự quan tâm của các cấp, đầu tư xây dựng tuyến kênh kiên cố, vững chắc, đồng thời sửa chữa, bổ sung thêm một số hạng mục để giúp khai thác hiệu quả công năng của công trình, đảm bảo tưới tiêu hiệu quả.
