Nằm lọt thỏm bên cạnh những ngôi nhà khang trang ở thôn Thiện Nộ, xã Cẩm Quan (Cẩm Xuyên) là căn nhà cấp 4 xập xệ của mẹ con em Dương Nguyễn Nhật Sang (học sinh lớp 11A1 - Trường THPT Cẩm Xuyên). Căn nhà nhuộm đầy rêu phong, tường nhà có nhiều vết nứt, nền bằng xi măng nay đã tróc lở. Năm 2020, cơn lũ lịch sử hoành hành, căn nhà của gia đình Sang bị sập mái, được chính quyền địa phương hỗ trợ sửa chữa.
Trong căn phòng chật chội chỉ đủ kê chiếc giường ngủ, bàn học của Sang được đặt ngay ngắn đầu giường. Lách qua góc học tập là lối đi nhỏ để xuống gian bếp cũ kỹ, ẩm thấp chỉ rộng chừng 3m2 , là nơi nấu nướng và sinh hoạt chính của gia đình.
Gia đình Sang là hộ nghèo nhiều năm liền của xã. Mẹ em thường xuyên đau ốm, phải nằm viện chữa trị; bà ngoại nay đã gần 80 tuổi, sống lay lắt nhờ khoản trợ cấp cho người cao tuổi.
Chị Nguyễn Thị Như Thúy – mẹ Sang trải lòng: “Chồng mất sớm, để nuôi mẹ già, con thơ, tôi làm nghề quạt bánh đa và chở xuống chợ bán rong cho khách. Tuy nhiên, mấy năm trở lại đây, sức khỏe tôi yếu dần, nhất là căn bệnh thoát vị đĩa đệm khiến tôi đi lại rất khó khăn. Bởi vậy, việc bán rong cũng không được đều đặn, thu nhập bữa có bữa không”.
Ngoài căn bệnh thoát vị đĩa đệm, đầu năm nay, chị Thúy phát hiện mình mắc căn bệnh u bướu nên thường xuyên phải nhập viện điều trị. Từ đó, sức khỏe của chị ngày càng đi xuống. “Tóc tôi rụng thành từng mảng, tai bên trái cũng bị điếc hoàn toàn. Nhiều hôm, thấy khỏe hơn chút, tôi gắng dậy đi chợ bán bánh nhưng vì tai điếc nên khách gọi cũng không nghe được", chị Nguyễn Thị Như Thúy cho hay.
Từ ngày mẹ đau yếu, Nhật Sang trở thành chỗ dựa giúp mẹ giao hàng cho khách. Tranh thủ những lúc không đi học, Sang đỡ đần mẹ quạt bánh, phơi bánh. Cậu học trò nhỏ vừa hiểu chuyện, vừa ngoan, vừa có hiếu khiến bà ngoại và mẹ Thúy càng xót xa, đau lòng khi không lo được đầy đủ cho em như bạn bè cùng trang lứa.
Hoàn cảnh khó khăn nhưng bù lại, Nhật Sang học rất tốt. Nhiều năm liền, Sang luôn đạt học sinh xuất sắc. Suốt những năm học THCS, Sang nhiều lần đạt học sinh giỏi huyện môn Toán, môn Tin học và đạt giải tại các sân chơi như: hội thi tin học trẻ huyện Cẩm Xuyên; cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng huyện Cẩm Xuyên... Từ cấp THPT, năm nào Sang cũng đạt học sinh xuất sắc, học sinh giỏi trường các môn: Toán, Lý, Hóa, Tin học. Riêng năm học 2023 – 2024, Sang đạt giải khuyến khích học sinh giỏi tỉnh môn Tin học.
Nhật Sang cho biết: “Em chỉ học các buổi học do nhà trường tổ chức chứ không có tiền để đi học thêm. Cách đây 3 năm, khi phải học online để chống dịch COVID-19, cô giáo chủ nhiệm giúp đỡ, huy động quyên góp và mua cho em một chiếc điện thoại để kết nối mạng. Chiếc điện thoại là người bạn đồng hành, giúp em tiếp cận thêm với nguồn tri thức”.
Với chiếc điện thoại cũ, Sang truy cập các trang dạy học online để luyện đề, giải đề. Các trang web: Hoidap247.com, ly.hoctainha.vn, dethimoi.com, chat GPT... trở thành người bạn đồng hành giúp em nâng cao kiến thức, kỹ năng làm bài. Trước khi lên lớp, Sang thường đọc và học trước bài, những chỗ nào còn khúc mắc sẽ tập trung nghe thật kỹ và nhờ thầy cô giáo giải đáp. Bên cạnh đó, học nhóm và những buổi thảo luận nhóm là một phương pháp học tập rất bổ ích với Sang.
Cô giáo Phạm Thị Hải Lý – Giáo viên chủ nhiệm lớp 11A1, Trường THPT Cẩm Xuyên chia sẻ: “Em Sang là học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, bố mất khi em mới lọt lòng, mẹ thường xuyên đau ốm, nhà còn chăm sóc thêm bà ngoại già yếu. Mặc dù hoàn cảnh khó khăn nhưng em Sang rất nghị lực, thông minh và luôn nỗ lực vươn lên. Sang cũng là một học sinh đi đầu trong các phong trào, thường xuyên giúp đỡ các bạn học yếu trong lớp. Em Dương Nguyễn Nhật Sang là một học sinh xuất sắc gương mẫu để các bạn học tập và noi theo”.
Nhật Sang có năng khiếu và đam mê đặc biệt với các môn khoa học tự nhiên, nhất là môn Tin học. Ước mơ của Sang là trở thành kỹ sư máy tính. Để chạm đến ước mơ, con đường phía trước với Sang còn rất nhiều chông gai. Trước mắt, Sang rất cần một chiếc máy vi tính để phục vụ việc học, nhưng với gia cảnh của em thì đó là ước mơ ngoài tầm với.
Để chắp cánh cho chàng trai nghị lực, cần lắm những tấm lòng nhân ái, những chia sẻ của các nhà hảo tâm để giúp em có thêm động lực vượt qua chặng đường còn nhiều chông gai phía trước.