Vụ thu đông 2022, gia đình bà Lê Thị Thìn ở thôn Phúc Tuy, xã Xuân Viên sản xuất 0,7 sào lạc. Bắt đầu gieo trỉa từ tháng 8, nhờ thời tiết thuận lợi cùng với chú trọng chăm sóc nên số diện tích lạc của gia đình phát triển tốt, đồng đều và cho thu hoạch tập trung.
Bà Thìn phấn khởi chia sẻ: "Toàn bộ diện tích gia đình tôi sử dụng giống lạc L14, để làm giống cho vụ sau. Nhờ thời tiết thuận lợi, chủ động diệt chuột từ đầu vụ nên cây lạc phát triển tốt, năng suất đạt khoảng 1,1 - 1,2 tạ/sào. Mấy ngày hôm nay, cả nhà tôi đang tập trung thu hoạch toàn bộ diện tích".
Theo bà Thìn, mặc dù năng suất không tăng nhiều so với các năm trước, song năm nay, lạc già, chắc củ, đảm bảo chất lượng làm giống cho sản xuất vụ xuân 2023. Với diện tích trên, gia đình bà Thìn có thể thu về trên 70 kg lạc tươi, đáp ứng nguồn giống phục vụ cho khoảng 5 sào lạc sản xuất vụ xuân sắp tới.
Xã Xuân Viên là một trong những vùng sản xuất lạc tập trung của huyện Nghi Xuân. Vào vụ thu đông, bà con nông dân chủ yếu sản xuất lạc giống nhằm chủ động cho vụ lạc xuân - vụ chính của năm, đồng thời có thể cung ứng nguồn giống cho thị trường trong tỉnh. Vụ thu đông năm nay, toàn xã sản xuất 5 ha, chủ lực là giống lạc L14.
Ông Phan Xuân Thủy - Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Viên cho biết: Đến thời điểm này, toàn xã đã thu hoạch khoảng 2/3 diện tích lạc vụ thu đông. Ngay từ đầu vụ, xã đã chỉ đạo bà con nông dân tuân thủ lịch thời vụ, tăng cường chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh nên năng suất khá ổn định, chất lượng tốt. Việc chủ động sản xuất lạc giống sẽ góp phần giảm tình trạng sử dụng giống mua trôi nổi trên thị trường, giúp giảm chi phí đầu vào trong sản xuất vụ xuân tiếp theo.
Thời điểm này, trên các vùng sản xuất của xã Xuân Mỹ, bà con nông dân cũng tất bật ra đồng, thu hoạch gọn các diện tích lạc thu đông. Ông Phạm Hồng Nhị - thôn Thuận Mỹ cho biết: “Vụ thu đông 2022, nhà tôi làm 2 sào lạc. Trong quá trình sản xuất, tôi và bà con áp dụng kỹ thuật phủ ni lông, không chỉ ngăn cỏ mọc mà còn chống xói mòn khi mưa lớn, giữ cho cây sinh trưởng tốt từ đầu vụ đến cuối vụ. Do vậy, chất lượng giống lạc rất tốt, phù hợp để làm giống cho vụ xuân tới".
Theo bà Trần Thị Hiếu - Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Mỹ, chính quyền địa phương luôn khuyến khích bà con nông dân sản xuất lạc vụ thu đông. Theo đó, xã cũng quy hoạch vùng sản xuất tập trung, quản lý chặt chẽ về quy trình kỹ thuật, ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào sản xuất nhằm đảm bảo chất lượng sau thu hoạch. Việc sử dụng giống lạc tại địa phương không chỉ giúp người nông dân giảm chi phí trong thời điểm giá cả đầu vào các loại vật tư nông nghiệp tăng cao mà còn góp phần nâng cao năng suất, sản lượng cho lạc thương phẩm.
Theo bà con nông dân ở Nghi Xuân, trồng lạc vụ thu đông không khó và không đòi hỏi quá nhiều kỹ thuật, chỉ cần phòng ngừa được chuột phá hoại và có chế độ chăm sóc, bón phân đầy đủ. Đối với vụ sản xuất này, từ khi xuống giống đến khi thu hoạch là khoảng 100 ngày, phù hợp với điều kiện tự nhiên, khí hậu và khung lịch thời vụ sản xuất các loại cây trồng tại địa phương.
Hiện nay, toàn huyện có 10 ha sản xuất lạc thu đông, tập trung chủ yếu tại 2 địa phương: Xuân Mỹ, Xuân Viên. Giống lạc chủ lực là L14. Đến thời điểm này, bà con nông dân đã thu hoạch được hơn 7 ha với năng suất bình quân toàn huyện đạt khoảng 1,1 tạ/sào. Tính chung toàn huyện, sản lượng đạt 24 tấn, trị giá 1,2 tỷ đồng.
Để khuyến khích bà con nông dân sản xuất lạc giống vào vụ thu đông, huyện đã có chính sách hỗ trợ 50% chi phí phân bón và ni lông cho các hộ dân. Sản lượng lạc trong vụ thu đông sẽ được bà con nông dân giữ làm giống, đủ đáp ứng cho khoảng 125 ha, chiếm khoảng 12% diện tích lạc vụ xuân năm 2023 của huyện.