Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra yếu tố từ môi trường, chế độ ăn uống và lối sống đóng vai trò còn quan trọng hơn trong việc duy trì tuổi thọ của con người.
Tránh ăn quá nhiều
Các nghiên cứu trên động vật cho thấy rằng việc giảm 10 - 50% lượng calo tiêu thụ bình thường có thể làm tăng tuổi thọ tối đa.
Trên công bố khoa học vào năm 2010, các nhà khoa học tại Mỹ đã khẳng định khi lượng thức ăn của sinh vật như nấm men và động vật gặm nhấm bị giảm, chúng sẽ sống lâu hơn so với nhóm được cho ăn theo chế độ bình thường. Hiệu ứng tương tự cũng được thấy khi hoạt động của các con đường chuyển hóa chất dinh dưỡng bị giảm do đột biến hoặc chất ức chế hóa học.
Ở loài gặm nhấm, cả việc hạn chế chế độ ăn uống và giảm hoạt động của con đường chuyển hóa chất dinh dưỡng đều có thể làm giảm tỷ lệ bệnh tật do tuổi tác, bao gồm cả khối u và thoái hóa thần kinh.
Hạn chế ăn uống cũng làm tăng tuổi thọ và bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường, ung thư, tim mạch ở khỉ và người. Các khối u và bệnh tiểu đường cũng không phổ biến ở người có đột biến trong thụ thể hormone tăng trưởng. Do đó, hạn chế chế độ ăn uống và giảm hoạt động của các con đường chuyển hóa chất dinh dưỡng có thể làm chậm quá trình lão hóa bằng cơ chế tương tự, đã được bảo tồn trong quá trình tiến hóa.
Các nghiên cứu về nhóm người sống thọ trên khắp thế giới cũng quan sát thấy mối liên hệ giữa lượng calo thấp và tác dụng kéo dài tuổi thọ. Ngoài ra, khả năng mắc bệnh của những người ngày cũng thấp hơn.
Tuy nhiên, việc hạn chế tiêu thụ calo trong thời gian dài thường không bền vững và có thể gây ra các tác dụng phụ tiêu cực như tăng cảm giác đói, nhiệt độ cơ thể bị giảm thấp và giảm ham muốn tình dục.
Ăn nhiều hạt thực vật hơn
Các loại hạt là nguồn dinh dưỡng dồi dào. Chúng giàu protein, chất xơ, chất chống oxy hóa và các hợp chất thực vật có lợi cho con người. Hơn nữa, chúng là một nguồn tuyệt vời của một số vitamin và khoáng chất như đồng, magie, kali, folate, niacin và vitamin B6 và E...
Một số nghiên cứu cho thấy các loại hạt có tác dụng hữu ích đối với bệnh tim, huyết áp cao, viêm nhiễm, tiểu đường, hội chứng chuyển hóa, béo phì và thậm chí ung thư. Nghiên cứu khác được thực hiện với 7.216 đàn ông và phụ nữ từ 55 đến 80 tuổi ngẫu nhiên cho thấy những người ăn ít nhất 3 bữa ăn từ hạt mỗi tuần có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn 39%.
Các loại hạt là nguồn dinh dưỡng dồi dào. Ảnh: Wallpaperup.
Tương tự, hai báo cáo khoa học gần đây đã đánh giá hơn 350.000 người ghi nhận rằng những người ăn các loại hạt có nguy cơ tử vong thấp hơn 4-27% trong thời gian nghiên cứu. Mức giảm nhiều nhất được thấy ở những người ăn một khẩu phần hạt thực vật mỗi ngày.
Tinh bột nghệ với nhiều tác dụng tốt
Nghệ đã được tiêu thụ hàng nghìn năm ở Ấn Độ và các nước châu Á khác, bao gồm cả Việt Nam. Nghệ được xem là loại gia vị tốt trong bữa ăn. Khi nói đến các chất chống lão hóa, nghệ cũng là lựa chọn tuyệt vời. Bởi loại gia vị này có chứa hợp chất hoạt tính sinh học mạnh được gọi là Curcumin.
Do đặc tính chống oxy hóa và chống viêm tốt của mình, Curcumin được cho là giúp duy trì chức năng não, tim và phổi, chống lại bệnh ung thư và các bệnh liên quan tuổi tác.
Chúng ta đã có những nghiên cứu khoa học chứng minh tác dụng kéo dài tuổi thọ của nghệ đối với côn trùng và chuột. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể nào trên con người về tác dụng trực tiếp của tinh bột nghệ và tuổi thọ.
Ăn nhiều thực phẩm thực vật lành mạnh
Tiêu thụ nhiều loại thực phẩm thực vật như trái cây, rau, quả hạch, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và đậu, có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh và tăng tuổi thọ.
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy mối liên kết giữa chế độ ăn giàu thực vật với tác dụng giảm nguy cơ tử vong sớm, ung thư, các bệnh tim, trầm cảm và suy giảm trí não. Những tác dụng này là do các chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa trong thực phẩm thực vật, bao gồm polyphenol, carotenoid, folate và vitamin C.
Tiêu thụ nhiều loại thực phẩm thực vật như trái cây, rau, quả hạch, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và đậu, có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh và tăng tuổi thọ. Ảnh: Sohu.
Theo đó, một số nghiên cứu liên kết chế độ ăn chay và thuần chay, giúp giảm 12-15% nguy cơ tử vong sớm. Các nghiên cứu tương tự cũng báo cáo nguy cơ tử vong do ung thư, các bệnh liên quan đến tim, thận hoặc hormone thấp hơn từ 29% tới 52%. Nguy cơ tử vong sớm và một số bệnh sẽ tăng lên khi tiêu thụ nhiều thịt hơn cũng được nêu lên trong nhiều báo cáo.
Những người ăn chay và thuần chay thường có xu hướng quan tâm đến sức khỏe hơn những người ăn thịt. Điều này cũng có thể giải thích một phần những phát hiện này.
Tập thể dục ít nhất 15 phút mỗi ngày
Việc vận động nhiều và duy trì hoạt động thể chất có thể giữ cho bạn khỏe mạnh và tăng thêm tuổi thọ. Chỉ 15 phút tập thể dục mỗi ngày có thể giúp bạn đạt được những lợi ích to lớn, có thể bao gồm việc kéo dài thêm 3 năm tuổi thọ.
Cụ thể, trong một báo cáo sức khỏe của Đài Loan (Trung Quốc), 416.175 cá nhân (199.265 nam và 216.910 nữ) đã tham gia vào chương trình sàng lọc y tế tiêu chuẩn từ năm 1996 đến 2008. So với những người trong nhóm không hoạt động, trường hợp trong nhóm hoạt động khối lượng thấp, tập thể dục trung bình 92 phút mỗi tuần hoặc 15 phút mỗi ngày có 14% giảm nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân và tuổi thọ cao hơn 3 năm.
Cứ thêm 15 phút tập thể dục hàng ngày vượt quá thời lượng tối thiểu 15 phút mỗi ngày làm giảm thêm 4% tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân. Tỷ lệ tử vong do tất cả bệnh ung thư cũng giảm xuống 1%. Những lợi ích này có thể áp dụng cho tất cả nhóm tuổi ở cả hai giới và người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Những cá nhân không hoạt động có 17% tăng nguy cơ tử vong so với trường hợp trong nhóm vận động thấp.
Một đánh giá khác gần đây đã quan sát thấy nguy cơ tử vong sớm thấp hơn 22% ở những người tập thể dục - mặc dù họ tập luyện ít hơn mức được khuyến nghị 150 phút mỗi tuần. Những người tập luyện đạt mức khuyến nghị 150 phút sẽ giảm nguy cơ chết sớm hơn 28%. Hơn nữa, con số đó là 35% đối với những người tập luyện trên mức hướng dẫn này.
Bài viết do TS.DS Tạ Thanh Sơn (từng học tại ĐH Philipps Marburg; tốt nghiệp tiến sĩ tại Viện Công nghệ Dược Sinh học, ĐH Marburg, CHLB Đức), cung cấp thông tin.
