1. Khi nào thì nên tiêm phòng ung thư cổ tử cung?
Độ tuổi từ 9 đến 14 được xem là thời điểm lý tưởng nhất để tiêm phòng ung thư cổ tử cung (hay còn gọi là tiêm vắc xin HPV). Nghiên cứu đã chứng minh rằng, loại vắc-xin này mang lại hiệu quả cao và được cơ thể dung nạp tốt ở lứa tuổi vị thành niên, giúp bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ nhiễm virus.
Đặc biệt, nếu tiêm từ 9 tuổi, trẻ chỉ cần nhận 2 liều thay vì 3 liều như nhóm 15 tuổi trở lên, nhờ đó tiết kiệm chi phí, thời gian và hoàn thành phác đồ sớm hơn.
2. Lợi ích khi ngừa ung thư cổ tử cung sớm
Tiêm vắc-xin ngừa ung thư cổ tử cung cho bé gái là một biện pháp quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài, đặc biệt trước sự tấn công của virus HPV – nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hầu họng, hậu môn và các bệnh nguy hiểm khác.
Virus HPV là nguyên nhân chính gây các bệnh truyền nhiễm qua tình dục.
HPV không chỉ lây qua đường tình dục mà còn có thể truyền nhiễm qua vết thương hở, dụng cụ cá nhân như kéo cắt móng, kim bấm sinh thiết hay đồ lót nhiễm virus. Việc tiêm phòng ung thư cổ tử cung trước khi trẻ tiếp xúc với virus HPV giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Tại Việt Nam, vắc-xin HPV được khuyến nghị cho người từ 9 đến 45 tuổi, trong đó nhóm 9-14 tuổi là ưu tiên vì khả năng tạo miễn dịch cao và bền vững.
3. Các loại vắc-xin ngừa ung thư cổ tử cung
Hiện nay, tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác có hai loại-vắc xin HPV đang được sử dụng: Gardasil 4 và Gardasil 9.
3.1 Vaccine HPV Gardasil 4 - phòng 4 chủng HPV
Gardasil 4 là vắc-xin do tập đoàn Merck Sharp and Dohme (Mỹ) phát triển. Loại vắc-xin này dành cho nữ giới từ 9-26 tuổi và bảo vệ trước 4 chủng HPV (6, 11, 16, 18) với phác đồ tiêm gồm 3 mũi: mũi đầu tiên, mũi thứ hai sau 2 tháng và mũi thứ ba sau 6 tháng kể từ mũi đầu.
3.2 Vaccine HPV Gardasil 9 - vắc-xin thế hệ mới giúp phòng 9 chủng HPV
Trong khi đó, Gardasil 9 – phiên bản nâng cấp – mở rộng phạm vi bảo vệ cho cả nam và nữ, chống lại 9 chủng HPV (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58) liên quan đến nhiều bệnh ung thư và tổn thương tiền ung thư.
Lịch tiêm của Gardasil 9 thay đổi tùy theo độ tuổi:
- Trẻ từ 9 đến dưới 15 tuổi có thể tiêm 2 mũi (mũi thứ hai cách mũi đầu từ 6-12 tháng) hoặc 3 mũi nếu khoảng cách giữa hai mũi đầu dưới 5 tháng.
- Người từ 15 đến 45 tuổi được khuyến nghị tiêm đủ 3 mũi theo phác đồ 0-2-6 (mũi thứ hai cách mũi đầu ít nhất 2 tháng, mũi thứ ba cách mũi thứ hai ít nhất 4 tháng).
4. Lưu ý trước và sau khi tiêm phòng ung thư cổ tử cung
- Trước khi tiêm vắc-xin HPV cho bé gái, phụ huynh nên tìm hiểu kỹ về loại vắc-xin HPV, bao gồm hiệu quả phòng bệnh, cơ chế hoạt động, lợi ích và tác dụng phụ có thể gặp. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ giúp đảm bảo trẻ có đủ điều kiện sức khỏe để tiêm, đặc biệt nếu có tiền sử dị ứng hoặc bệnh lý đang điều trị.
- Khi đi tiêm, mọi người cần mang theo sổ tiêm chủng, cung cấp thông tin đầy đủ về tình trạng sức khỏe, thuốc đang sử dụng để bác sĩ có thể đánh giá và lên lịch tiêm hợp lý.
- Tuân thủ đúng phác đồ tiêm theo khuyến cáo của bác sĩ sẽ giúp tăng cường miễn dịch hiệu quả.
- Sau khi tiêm, người được tiêm cần ở lại cơ sở y tế 30 phút để theo dõi và thông báo cho bác sĩ ngay nếu có biểu hiện bất thường.
- Khi về nhà, tiếp tục theo dõi sức khỏe trong ít nhất 48 giờ, đặc biệt vào ban đêm, và liên hệ cơ sở y tế nếu có dấu hiệu bất thường để được hỗ trợ kịp thời.
Tiêm phòng ung thư cổ tử cung là một bước tiến đột phá trong y học, giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Bằng cách tiêm vắc-xin HPV, chúng ta có thể phòng ngừa hiệu quả các loại virus gây ra ung thư cổ tử cung - một trong những căn bệnh ung thư phổ biến và nguy hiểm ở phụ nữ. Việc tiêm phòng không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn góp phần giảm gánh nặng cho hệ thống y tế và xã hội. Đây là một hành động thiết thực và ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm của chúng ta đối với sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sỹ thuộc Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
