Tổng thống Mỹ có nguy cơ bị kiện

Chủ tịch Hạ viện Mỹ John Boehner (phải) đang lên kế hoạch kiện Tổng thống Obama - Ảnh: Reuters

Theo Reuters, Chủ tịch Hạ viện Mỹ John Boehner cho biết ông sẽ đề xuất một đạo luật cho phép Hạ viện đệ đơn kiện Tổng thống Barack Obama, nội dung đề cập đến các hoạt động hành pháp của ông Obama đối với một loạt vấn đề từ y tế, năng lượng cho đến chính sách đối ngoại. Ông Boehner nói Tổng thống Obama đã lạm dụng quyền hành pháp khi thực thi các chính sách mà không có sự phê chuẩn của quốc hội hoặc phớt lờ các đạo luật được quốc hội thông qua. “Hiến pháp nêu rõ công việc của tổng thống là trung thực thi hành pháp luật nhưng tôi nhận thấy ngài tổng thống chưa làm được điều này”, ông Boehner phát biểu ngày 25.6. Trong lá thư gửi các nghị sĩ đảng Cộng hòa, Chủ tịch Boehner cũng nhấn mạnh hành động của ông Obama dễ dẫn tới nguy cơ tổng thống có quyền hành như vua, không có lợi cho cử tri Mỹ cũng như quốc hội. Do đó, Hạ viện sẽ bỏ phiếu về một điều luật cho phép khởi kiện tổng thống vào tháng tới, ông Boehner nhấn mạnh.

Phe Cộng hòa lâu nay đã cáo buộc ông Obama vượt quá các quyền hiến định khi liên tục ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp để thúc đẩy chương trình nghị sự của mình trong bối cảnh quốc hội chia rẽ sâu sắc. Cụ thể, trong năm nay, ông Obama đã ra lệnh tăng lương tối thiểu đối với các nhà thầu liên bang, ngưng trục xuất thanh thiếu niên được cha mẹ đưa “lậu” vào Mỹ hoặc cấm nhà thầu phân biệt đối xử với nhân viên đồng tính. Mới đây, ông còn “quên” thông báo quốc hội khi ra lệnh trao đổi tù binh với lực lượng Taliban tại Afghanistan.

Phản ứng trước tuyên bố của ông Boehner, phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest biện hộ rằng Tổng thống Obama có “cơ sở pháp lý vững chắc” cho những hành động của ông. Đại diện Nhà Trắng còn nói thêm rằng Hạ viện nên làm việc với chính quyền ông Obama thay vì đưa vụ việc ra tòa. Còn lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện Nancy Pelosi đã chỉ trích ý định khởi kiện của ông Boehner là “trò gian trá”, theo AFP.

Theo giới quan sát, hành động của Chủ tịch Hạ viện sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho đảng Cộng hòa trong việc thu hút thêm cử tri trước thềm bầu cử quốc hội giữa kỳ vào tháng 11 tới. Trong khi đó, một số chuyên gia pháp lý cho biết cơ may thành công của vụ kiện là rất nhỏ vì tòa án Mỹ không muốn dính vào các vụ tranh cãi chính trị giữa quốc hội và Nhà Trắng.

Danh Toại