"Quả ngọt" từ trồng dứa liên kết
Từ tháng 4/2024, Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (DOVECO) của tỉnh Ninh Bình đã liên kết với các địa phương trên địa bàn Hà Tĩnh xây dựng vùng trồng dứa quy mô lớn, khép kín quy trình sản xuất đến bao tiêu sản phẩm, phục vụ chế biến. Đây được xem là bước đột phá mới trong quá trình chuyển đổi cây trồng, tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh.
Tiên phong tham gia “cuộc cách mạng” này, Tổ hợp tác sản xuất dứa Ngân Hà (xã Kỳ Hoa) đã triển khai trồng trên 10 ha tại xã Cẩm Quan và 8,5 ha tại xã Kỳ Hoa. Đến nay, cây dứa đã kết quả ngọt trên vùng đất mới. Khoảng 30% diện tích của tổ hợp tác bắt đầu được thu hoạch, năng suất bình quân ước đạt 40 tấn/ha. Theo giá thu mua doanh nghiệp cam kết, mỗi ha cho lợi nhuận trên dưới 150 triệu đồng.
Ông Trương Xuân Hà - Tổ trưởng Tổ hợp tác sản xuất dứa Ngân Hà cho biết: “Dứa là cây trồng mới, được xuống giống trên vùng đất cằn cỗi, trong điều kiện nắng nóng gay gắt, có thời điểm lên tới 40 - 41°C nên giai đoạn đầu chúng tôi thực sự rất bỡ ngỡ, vừa làm vừa rút kinh nghiệm về kỹ thuật.
Nhờ sự đồng hành của doanh nghiệp liên kết và việc kịp thời điều chỉnh quy trình canh tác cho phù hợp, cây dứa dần thích nghi, sinh trưởng ổn định và mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Đặc biệt, sau 2 cơn bão rất mạnh đổ bộ vào tỉnh trong năm nay, cây dứa vẫn trụ vững, trong khi đó hàng nghìn ha keo, tràm bị ngã đổ. Thời gian tới, tổ hợp tác sẽ tiếp tục mở rộng sản xuất, xuống giống thêm 5 ha dứa tại xã Kỳ Xuân”.
Hiện nay, toàn xã Kỳ Hoa đã phát triển được 71 ha dứa liên kết. Các diện tích dứa đều sinh trưởng tốt, đang bước vào thời kỳ thu hoạch đại trà, cho năng suất bình quân 35 - 40 tấn/ha. So với trước đây, khi bà con chủ yếu trồng keo, sắn, mô hình trồng dứa đang mở ra hướng sản xuất hiệu quả và bền vững hơn, chống chịu tốt với thiên tai, bão lũ.
Về phía địa phương, ông Dương Tri - Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Hoa cho biết: “Qua quá trình khảo nghiệm thực tiễn gần 2 năm qua cho thấy, trồng cây dứa liên kết với doanh nghiệp phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp của xã trong giai đoạn mới. Mô hình đã giúp bà con mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng một cách bền vững, giải quyết được vấn đề đầu ra ổn định, tránh tình trạng "được mùa, mất giá" vốn tồn tại lâu nay trong nông nghiệp. Thời gian tới, xã sẽ tích cực tuyên truyền, vận động, tạo điều kiện để người dân mở rộng diện tích, phát triển dứa thành cây trồng chủ lực của địa phương”.
Hiện nay, toàn tỉnh Hà Tĩnh đã có gần 240 ha dứa liên kết được trồng tập trung ở các xã như: Kỳ Hoa, Kỳ Văn, Kỳ Lạc, Cẩm Xuyên, Vũ Quang, Thượng Đức, Mai Hoa, Hương Xuân... Nhìn chung, các diện tích dứa đều sinh trưởng, phát triển tốt, mang về nguồn thu ổn định cho bà con. Một số diện tích đã cho thu hoạch từ tháng 8/2025 và tiếp tục thu hoạch đại trà từ tháng 12 trở đi, kéo dài đến năm 2026.
Tiếp tục mở rộng diện tích, hình thành vùng hàng hóa quy mô lớn
Sau thành công bước đầu tại xã Kỳ Hoa, nhiều địa phương đang tiếp tục chú trọng phát triển diện tích trồng dứa liên kết với doanh nghiệp. Vừa qua, xã Cẩm Hưng triển khai trồng 6 ha nhằm từng bước hình thành vùng nguyên liệu quy mô lớn theo hướng hàng hóa. Ông Lê Văn Hoán - Tổ trưởng Tổ hợp tác sản xuất dứa Cẩm Hưng cho biết: “Sau gần 2 tuần xuống giống, cây dứa bắt đầu bén rễ và phát triển tốt. Chúng tôi sẽ cùng cán bộ kỹ thuật chú trọng theo dõi, thực hiện đúng các biện pháp chăm sóc để cây sinh trưởng ổn định”.
Ông Lê Ngọc Hà - Chủ tịch UBND xã Cẩm Hưng cho biết: “Vừa qua, chúng tôi đã tổ chức mời DOVECO vào làm việc với địa phương và người dân. Trước mắt, xã phấn đấu phát triển diện tích trồng dứa đạt trên 20 ha. Đồng thời, rà soát quy hoạch, xây dựng chính sách hỗ trợ nông dân mua máy cày, phân bón, nilon để phát triển cây trồng này; tiếp tục theo dõi, đánh giá toàn diện trong các vụ sản xuất tới”.
Tại xã Kỳ Xuân, thực hiện biên bản ký kết với Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao, gia đình ông Võ Tiến Hùng (thôn Nam Phong) và ông Nguyễn Văn Hà (thôn Quang Trung) cũng đã tiến hành trồng 7 ha dứa. Việc xây dựng mô hình trồng dứa không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn góp phần thực hiện mục tiêu chuyển đổi 30 ha đất trồng rừng không hiệu quả của xã sang các mô hình kinh tế mới, trong đó dứa là cây trồng chủ lực.
Trong quá trình sản xuất, Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao chịu trách nhiệm tổ chức tập huấn, đào tạo, chuyển giao quy trình kỹ thuật trồng - chăm sóc - thu hoạch; cử cán bộ kỹ thuật phối hợp thường xuyên với địa phương trong quy hoạch vùng trồng. Khi diện tích dứa đến kỳ thu hoạch, sản phẩm sẽ được công ty bao tiêu thu mua theo hợp đồng liên kết.
Ông Phạm Ngọc Thành - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao cho biết: “Theo kế hoạch, DOVECO phấn đấu tiếp tục mở rộng diện tích liên kết sản xuất dứa đạt trên 1.000 ha tại Hà Tĩnh. Tuy nhiên, do dứa là cây trồng mới, thời gian từ khi trồng đến kỳ thu hoạch khoảng 18 tháng nên cần sự đồng hành, hỗ trợ của chính quyền các cấp trong việc tuyên truyền để người dân mạnh dạn chuyển đổi sản xuất. Phía công ty cam kết chuyển giao kỹ thuật, cung cấp nguồn giống bảo đảm, thu mua 100% sản phẩm theo hợp đồng đã ký kết”.
Với sự đồng hành của doanh nghiệp và chính quyền các cấp cùng sự "nhập cuộc" của bà con nông dân, cây dứa đang từng bước khẳng định là cây trồng phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu Hà Tĩnh. Việc hình thành vùng nguyên liệu quy mô lớn, liên kết sản xuất đến tiêu thụ khép kín không chỉ mở ra hướng đi mới trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng mà còn góp phần nâng cao thu nhập, ổn định sinh kế cho người dân, xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.