Phát hiện cuốn sách đồng cổ bằng chữ Hán thời Lê

Trong quá trình khảo sát tại Đức Thọ (Hà Tĩnh), các nhà nghiên cứu Hán Nôm đã phát hiện một cuốn sách cổ chữ Hán bằng đồng tại làng Trường Xuân, xã Trường Sơn.

Cuốn sách có tên “Hậu thần thư ký” (cuốn sách chép lại các vị thần), còn nguyên vẹn, bằng Hán tự cổ được khắc ghi rõ nét trên mặt các trang sách bằng chất liệu đồng cổ. Diềm sách được chạm khắc các hoạ tiết hoa văn hình hoa lá dây leo cách điệu đẹp như một tác phẩm nghệ thuật đồ đồng. Cuốn sách gồm 24 tờ, kích thước 26 x 16 cm.

Cuốn sách đồng cổ bằng Hán tự độc đáo và quý hiếm vừa được phát hiện tại huyện Đức Thọ

Nội dung sách bao gồm các bài ký ghi chép lại sự tích, công đức các nhân vật có danh vọng của làng, sau khi mất được thờ phụng ở đình làng Trường Xuân, xã An Việt Thượng, huyện La Sơn, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An xưa, nay là xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh.

Trong đó có hai vị thần thời Lê, thứ nhất là Phu nhân Chánh thất của ngài Hậu thần quan, được phong tặng Minh Nghị Tướng Quân, Đô chỉ huy sứ ty, Đô chỉ huy Đồng tri, An Vinh hầu phu nhân, được gia tặng Huy Nhân, họ Võ, hiệu là Từ Ý; vị thứ hai là Ngài Hậu Thần quan Võ Huân Tướng Quân, Tả Hiệu Điểm, được phong tặng Minh Nghị Tướng Quân, Đô Chỉ Huy Sứ Ty, Đô Chỉ Huy Đồng Tri An Vinh Hầu Lê Tướng Công, Ngài tự là Hoành Hưu, thuỵ là Minh Tín.

Sách đồng thời còn quy định cụ thể trách nhiệm và bổn phận của mỗi giáp (đơn vị hành chính thời Lê) sắm sửa lễ vật gồm một con heo trị giá một quan 500 tiền xưa, xôi một mâm trị giá 500 tiền, vàng mã 300 thoi và trầu rượu các loại… Các lễ tiết trên đây, được giao cho bốn giáp, mỗi giáp đề cử một người cùng đến Từ Đường quét dọn, mang lễ vật đến cúng tế đúng nghi thức của làng quy định.

Theo các nhà nghiên cứu Hán Nôm, đây là cuốn sách cổ độc đáo, quý hiếm, được khắc ghi trên chất liệu đồng lá cổ xưa, lần đầu tiên được phát hiện tại Hà Tĩnh cần được tiếp tục nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị…

Lê Bá Hạnh