Tư tưởng “hạnh phúc trong hiện tại” của thiền sư Thích Nhất Hạnh

Thiền sư Thích Nhất Hạnh là tấm gương sáng kiên trì tu tập, giữ chính niệm để tìm thấy hạnh phúc trong hiện tại và quảng bá tư tưởng này với thế giới, theo hòa thượng Thích Gia Quang.

Phó chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, hòa thượng Thích Gia Quang nói “tư tưởng Phật giáo nổi bật trong cuộc đời thiền sư Thích Nhất Hạnh là đạo Bụt, tức Phật đi vào cuộc đời, mang lại hòa bình, hạnh phúc cho con người”.

Theo hòa thượng Thích Gia Quang, tư tưởng đạo Phật đi vào đời sống đã có từ Đức Phật Thích Ca Mâu Ni - người sáng lập Phật giáo, qua những bài kinh đầu tiên mà ngài dạy là Chuyển pháp luân, trong có đó giáo lý về Tứ Thánh Đế (bốn chân lý mầu nhiệm), Bát chính đạo (tám điều chân chính con người nên theo).

Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã cảm nhận sâu sắc những triết lý đó, phát triển thành tư tưởng riêng. Ông dùng phương pháp tu hành Tiếp Hiện, tức là tiếp xúc, tiếp nhận những hiện thực, thực tế cuộc sống, đối mặt với cuộc sống, để giúp xã hội tốt đẹp hơn, con người thoát khỏi đau khổ, được an vui. Phương pháp tu tập của thiền sư rất thực tế, nên được nhiều người phương Đông cũng như phương Tây dễ chấp nhận, dễ thực hành. Mọi người đều có thể thực hành sống hạnh phúc bằng những việc làm thường ngày, từ hơi thở, việc làm, lời nói, ý nghĩ...

“Tư tưởng hạnh phúc trong hiện tại của thiền sư Thích Nhất Hạnh rất sâu sắc, nhưng đến với công chúng lại dễ hiểu, dễ tiếp nhận bởi ông không chỉ là nhà tu hành, mà còn là nhà Phật học, nhà nghiên cứu, nhà thơ, nhà văn”, hòa thượng Thích Gia Quang nói.

Tư tưởng “hạnh phúc trong hiện tại” của thiền sư Thích Nhất Hạnh

Thiền sư Thích Nhất Hạnh trong lễ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 92 tại Thái Lan, tháng 10/2018. Ảnh: Ảnh: Plum Village Community of Engaged Buddhism

Để giúp mọi người hiểu và thực hành chính niệm, thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viết hơn 120 tác phẩm, thuyết giảng ở nhiều nước. Những cuốn sách, bài nói của ông giúp hàng triệu người trên thế giới nhận ra rằng mỗi người đều có nhiều hạnh phúc trong cuộc sống, ngay bây giờ, ngay ở đây, chứ không phải tìm đâu xa. Thiền sư từng nói: “Quá khứ đi qua, tương lai chưa tới. Giây phút hiện tại là thực sự sống. Do đó cần an trú trong giây phút hiện tại... Hiện tại không có hạnh phúc thì làm sao có hạnh phúc trong tương lai”.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh viết trong tác phẩm Con đường thánh thiện: “Nơi nào không có bùn thì không có sen. Cũng như thế khổ đau và hạnh phúc nương vào nhau mà phát hiện. Chạy trốn khổ đau để đi tìm hạnh phúc thì cũng như đi tìm hoa sen ở nơi không có bùn. Sen và bùn cũng như trái và phải, hễ cái trái có đó là cái phải có đó cùng một lượt. Nhờ tiếp xúc được với khổ đau, lắng nghe khổ đau thì ta mới làm phát hiện được cái hiểu biết và cái thương yêu. Hiểu biết và thương yêu là chất liệu làm nên hạnh phúc”.

Năm 2005, thiền sư Thích Nhất Hạnh lần đầu về Việt Nam sau 40 năm xa cách. Những tác phẩm xiển dương tinh thần hạnh phúc trong hiện tại của ông được truyền tải rộng rãi hơn trong nhiều tầng lớp xã hội, được tăng ni, phật tử tu học theo. “Tôi học được từ ngài là sống phải có chính niệm, sống tỉnh thức từ những việc làm cụ thể hằng ngày, để thấy rằng ta đang có nhiều hạnh phúc”, hòa thượng Thích Gia Quang chia sẻ và cho rằng, dù thiền sư viên tịch nhưng những tác phẩm ngài để lại tiếp tục giúp nhân loại, thế giới hòa bình hơn.

Tư tưởng “hạnh phúc trong hiện tại” của thiền sư Thích Nhất Hạnh

Sinh thời, thiền sư Thích Nhất Hạnh từng nói: “Nếu chúng ta bình an, chúng ta hạnh phúc, chúng ta có thể cười, và mọi người trong gia đình, trong xã hội có thể hưởng niềm vui từ chính sự bình an của ta”. Ảnh: Langmai.org

Đồng tình với quan điểm trên, nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn, Phó ban Văn hóa Trung ương giáo hội Phật giáo VN , nhận định cả cuộc đời thiền sư Thích Nhất Hạnh là tấm gương sáng về sự kiên trì tu tập, giữ chính niệm để tìm thấy hạnh phúc trong hiện tại. “Khi ta không còn tức giận, không còn thù oán, không nghĩ tiêu cực... nghĩa là ta giữ được chính niệm. Thiền sư đã mang những tinh hoa đó của Phật giáo, dùng ngôn ngữ mới đương đại truyền đạt một cách dễ hiểu nhất cho công chúng, nhất là người Âu Mỹ”, ông Sơn nói.

Trong xã hội hiện đại hôm nay, con người ngày càng phải đối mặt với nhiều áp lực, căng thẳng cuộc sống, thì các phương pháp tu tập để được hạnh phúc trong hiện tại của thiền sư Thích Nhất Hạnh càng có ý nghĩa quan trọng. Nhưng để giữ được chính niệm cần phải có quá trình tu tập kiên nhẫn. Thầy Thích Nhất Hạnh là tấm gương về sự tu tập, đã lan tỏa điều này đến hàng triệu người. Ông sinh ra và lớn lên khi đất nước bị người Pháp chiếm đóng, rồi trải qua thời kỳ chiến tranh, chịu nhiều khổ đau. Ông Sơn nói: “Chính cuộc đời của ngài đã hấp dẫn hàng triệu người trên thế giới”.

Hoạt động truyền bá giáo lý đạo Phật của thiền sư ở các nước Âu Mỹ rất thành công, được lan tỏa rộng rãi, bởi ông hiểu văn hóa phương Tây. Ông hiểu được rằng rất nhiều người dù sống trong xã hội vật chất dư thừa, khoa học phát triển đến đỉnh cao, nhưng vẫn không thoát khỏi khổ đau. “Ngài chỉ cho họ con đường thoát khổ ngay trong xã hội mà họ đang sống, chứ không phải đợi đến lúc lên thiên đường hay về cực lạc”, ông Sơn nêu cảm nhận.

Tư tưởng “hạnh phúc trong hiện tại” của thiền sư Thích Nhất Hạnh

Thiền sư Thích Nhất Hạnh trở về chùa Từ Hiếu năm 2018. Ảnh: Võ Thạnh

Đại đức Thích Hương Yên , Phó viện trưởng Học viện Phật giáo VN tại Huế, Trụ trì chùa Giác Hoàng, cho biết khi vừa hay tin thiền sư Thích Nhất Hạnh viên tịch, cảm giác hụt hẫng đến lạ thường. Hụt hẫng đầu tiên là cảm giác người không còn nữa; thứ hai là luyến tiếc. “Nhưng rất may, pháp môn tu tập của thầy đã đi vào trong từng hành động và nếp nghĩ. Và khi nghĩ về điều đó, năng lượng quân bình lại đến vì nghĩ rằng chỉ cần có người còn thực hành pháp môn tu tập, thì thầy vẫn còn sống đó”.

Tâm đắc với câu nói của thiền sư Thích Nhất Hạnh “thương nhau xin hãy nhớ lời nhau”, đại đức Thích Hương Yên kêu gọi mọi người nếu thương kính ngài, hãy tu tập hướng đến đời sống cao đẹp, sống tỉnh thức. “Khi xúc động lắng xuống, tôi kịp mở tác phẩm Cửa tùng đôi cánh gài để nhắc nhở mình phải sống sao khi thầy trở về với cảnh giới bất diệt”, ông nói.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh viên tịch tại Tổ đình Từ Hiếu, phường Thủy Xuân, TP Huế, lúc 0h ngày 22/1, ở tuổi 96. Lễ nhập kim quan (khâm liệm) diễn ra vào 8h ngày 23/1; lễ trà tỳ (lễ thiêu) lúc 7h ngày 29/1. Tang lễ sẽ kéo dài trong 7 ngày theo hình thức của một khóa tu im lặng.

Ngày 22/1, hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo VN, có văn bản gửi Giáo hội Phật giáo tỉnh Thừa Thiên Huế về việc tổ chức lễ tang trưởng lão hòa thượng Thích Nhất Hạnh.

“Trưởng lão Hòa thượng Thích Nhất Hạnh là vị cao tăng của Phật giáo Việt Nam có nhiều công lao trong sự nghiệp hoằng dương chính pháp góp phần xiển dương Phật giáo Việt Nam ở trong nước và nước ngoài. Ngài là vị Thiền sư hướng đạo của Phật giáo đồ trên thế giới”, Hòa thượng Thích Thiện Nhơn bày tỏ trong công văn.

Thực hiện theo di nguyện của thiền sư, tang lễ sẽ được tổ chức theo nghi thức tâm tang. Giáo hội Phật giáo Việt Nam đề nghị Giáo hội Phật giáo tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp chặt chẽ và tham gia giúp đỡ tổ đình Từ Hiếu trong việc tổ chức lễ tang Trưởng lão hòa thượng Thích Nhất Hạnh trang nghiêm, thành kính theo nghi thức cấp cao của Giáo hội và di nguyện tâm tang của thiền sư.

Theo VnExpress

Đọc thêm

Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Thời tiết khá tốt, nhiều sản phẩm mới hấp dẫn, giao thông thuận tiện... là những yếu tố quan trọng giúp các khu, điểm du lịch Hà Tĩnh thu hút hơn 734 nghìn lượt khách trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Hà Tĩnh được thiên nhiên ban tặng cảnh quan sơn thủy hữu tình với những bãi biển cát mịn, nước trong, nhiều làng chài cổ có tuổi đời hàng ngàn năm. Về Hà Tĩnh, du khách không chỉ được đắm mình trong làn nước biển xanh trong, ngắm cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn được nghe những huyền tích thú vị.
Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Danh họa Nguyễn Phan Chánh có mối tình lớn với người vợ đầu tiên, người đã sinh cho ông 6 người con và dâng hiến cả cuộc đời cho gia đình. Dù là vợ của một danh họa nổi tiếng, nhưng bà có một cuộc đời vất vả, lo toan và nhiều hy sinh.
Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Võ Hồng Huy là người có nhiều đóng góp cho kho tàng văn hoá dân gian xứ Nghệ với danh xưng: “kẻ sĩ Ngàn Hống”.
Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Duyên nợ với thi ca đã giúp thầy giáo dạy Sử sinh ra từ miền quê mặn mòi ven biển Đỉnh Bàn (TP Hà Tĩnh) đến với những vần thơ thấm đẫm phù sa quê hương. Trương Ngọc Ánh làm nhiều thơ, đủ các thể loại nhưng nhiều nhất, đặc sắc nhất vẫn là những bài thơ lục bát.
Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, các thế hệ văn nghệ sỹ Hà Tĩnh đã góp phần xây dựng được một nền VHNT dày dặn. Với hàng ngàn tác phẩm trên các lĩnh vực,  phản ảnh sinh động về sự phát triển kinh tế, văn hoá xã hội của Hà Tĩnh qua các giai đoạn lịch sử.
Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc đã 50 năm nhưng âm hưởng hào hùng của những ngày tháng khói lửa vẫn vẹn nguyên bởi những ca khúc đi cùng năm tháng. Lời ca tiếng hát đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hun đúc tâm thế của cả dân tộc cùng ra trận và làm nên chiến thắng 30/4/1975.
Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Hai người bạn già ngồi bên nhau, nhấp từng ngụm trà cảm nhận vị đắng chát tan ra trong khoang miệng. Rồi chỉ còn lại vị ngọt cứ mênh mang nơi cuống họng. Ánh mắt họ hướng về phía lá cờ đỏ sao vàng treo trước cổng nhà đang tung bay trong gió…
Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tối 29/4 - rạng sáng 30/4, hàng nghìn người dân tập trung trên các tuyến đường trung tâm TP.HCM để chờ xem Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Tối 28/4, 10.500 drone lần lượt thắp sáng bầu trời TP.HCM trong khoảng 7 phút, chào mừng 50 năm thống nhất đất nước với hàng loạt hình ảnh biểu tượng như Bác Hồ, Dinh Độc Lập...
Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Đây là sự kiện khởi động cho mùa du lịch biển sôi động năm 2025, góp phần quảng bá vẻ đẹp nguyên sơ, hấp dẫn của vùng biển Thạch Hải (TP Hà Tĩnh) đến với du khách gần xa.
Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Bước đi trong lòng địa đạo, cô thấy tim mình rung lên trong lồng ngực. Còn người cựu chiến binh già, có biết bao hồi ức đẹp ùa về, hồi ức về một thời binh lửa...
Podcast tản văn" Về đâu tháng Tư

Podcast tản văn: Về đâu tháng Tư?

Rồi mùa hạ sẽ bước những bước chân dập dồn mạnh mẽ, cái nắng non nớt run rẩy tháng Tư sẽ thay bằng những trận nắng trập trùng tháng Năm, tháng Sáu...
Những bài ca bất tử…

Những bài ca bất tử…

Chiến tranh đã lùi xa, mảnh đất bom cày đạn xới năm xưa nay đã trở thành những địa chỉ đỏ. Bài ca bất tử về những người đã sống, chiến đấu trên quê hương Hà Tĩnh vẫn còn vang vọng mãi...
Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Nền tảng dịch vụ du lịch trực tuyến toàn cầu Trip.com vừa chính thức công bố Bảng xếp hạng Trip.Best toàn cầu năm 2025, vinh danh những điểm lưu trú, nhà hàng và điểm tham quan được yêu thích nhất trên thế giới. Trong đó, Việt Nam gây ấn tượng mạnh với 38 đại diện đến từ 11 tỉnh, thành phố trải dài khắp ba miền, góp mặt ở cả ba hạng mục chính.