Thị xã Hồng Lĩnh sau 30 năm đã có bước phát triển vượt bậc, từng bước khẳng định vị trí, vai trò sẽ là đô thị trung tâm phía Bắc của Hà Tĩnh trong tương lai.
Chỉ mới có mặt trên bản đồ hành chính của Hà Tĩnh 30 năm và là một thị xã nhỏ bé với 6 đơn vị hành chính nhưng Hồng Lĩnh may mắn sở hữu nhiều di tích và thắng cảnh linh thiêng, độc đáo của 99 đỉnh non Hồng. Đặc biệt, rất nhiều thắng cảnh gắn với những huyền thoại lập đất, lập làng, nhiều di tích gắn với những lễ hội văn hóa truyền thống, tạo nên sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với du khách gần xa. Thời gian qua, nhiều dự án phát triển du lịch đã và đang được triển khai, hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn.
Trong bức tranh chung về di tích, danh thắng Hồng Lĩnh, chùa Thiên Tượng là ngôi cổ tự huyền hoặc với lịch sử trên 600 năm, từng được coi là ngôi tổ đình của Phật pháp miền Trung và được ví là “Hoan Châu đệ nhị danh thắng”. Chùa được khởi dựng từ đời nhà Trần, trên ngọn núi cùng tên thuộc dãy Ngàn Hống (phường Trung Lương), đã được Nhà nước xếp hạng di tích cấp quốc gia năm 2004.
Chùa Thiên Tượng - ngôi chùa cổ có lịch sử trên 600 năm.
Có niên đại 700 năm là quần thể di tích lịch sử - văn hóa Đại Hùng, bao gồm chùa Đại Hùng, đền thờ Thủy tổ Kinh Dương Vương và các vua Hùng. Gắn liền với di tích này là lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương mới được khôi phục trong những năm gần đây.
Chùa Đại Hùng thờ Thủy tổ Kinh Dương Vương đang được đầu tư trùng tu.
Mang vẻ đẹp thơ mộng và cổ kính, chùa Hang được xây dựng vào thời Hậu Lê (khoảng thế kỷ thứ XVII) là một nét vẽ tô đậm thêm “kho báu” về di tích - danh thắng của TX Hồng Lĩnh. Chùa Hang gợi cho du khách về một “Đà Lạt thu nhỏ” với bạt ngàn thông xanh và hồ nước mát lành từ đập Khe Môn chảy vào hồ cảnh của vườn Lâm Tỳ Ni.
Chùa Hang trên núi Hồng được ví như “Đà Lạt thu nhỏ”.
Ngoài ra, TX Hồng Lĩnh còn có các di tích - danh thắng với chiều dài lịch sử, chiều sâu văn hóa, hấp dẫn du khách như: đền Cả - Dinh đô quan Hoàng Mười, đền thờ Đô đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ, đền Song trạng nguyên, chùa Long Đàm; nhiều lễ hội văn hóa hấp dẫn như lễ hội Báo ân Đô đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ, lễ hội đua thuyền Trung Lương, lễ hội đền Cả, lễ tế Đức thánh thợ rèn Trung Lương v.v…
Lễ rước cấp thủy tại lễ hội Đền Cả - Dinh đô Quan Hoàng Mười ở phường Trung Lương. Ảnh tư liệu
Ông Đặng Quang Vinh, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin TX Hồng Lĩnh cho biết: “Thời gian qua, TX Hồng Lĩnh luôn xác định du lịch là bước đột phá, góp phần phát triển KT-XH. Những năm gần đây, thị xã đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm kêu gọi các nhà đầu tư, xây dựng các sản phẩm du lịch. Đến nay, mặc dù đã có một số dự án đầu tư, tôn tạo được triển khai, các di tích - danh thắng được du khách biết đến nhiều hơn nhưng sự phát triển chưa xứng với tiềm năng, lợi thế của địa phương”.
Lễ rước bài vị và dâng các vật phẩm cúng tế các Vua Hùng - một trong những hoạt động trong Đại lễ giỗ Quốc tổ Hùng Vương tại chùa Đại Hùng, phường Đậu Liêu, TX Hồng Lĩnh. Ảnh tư liệu
Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, TX Hồng Lĩnh đề ra nhiệm vụ phát huy tiềm năng, lợi thế về du lịch văn hóa, du lịch tâm linh và sinh thái; đổi mới hình thức xúc tiến, quảng bá du lịch; nghiên cứu và xây dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng của Hồng Lĩnh.
Lễ hội đua thuyền truyền thống phường Trung Lương được tổ chức hằng năm vào ngày mồng 3-4 tháng Giêng. Ảnh tư liệu
Theo đó, mục tiêu đến năm 2025 sẽ hoàn thành quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết các di tích văn hóa trọng điểm. Huy động các nguồn lực để hoàn thành các tuyến đường đi đến các chùa Long Đàm, Thiên Tượng, Đại Hùng, đền Cả, chùa Hang. Tiếp tục huy động nguồn lực xã hội hóa để sớm hoàn thành việc trùng tu, tôn tạo các danh lam thắng cảnh, di tích trên địa bàn.
Thời gian qua, đón đầu xu thế phát triển du lịch xanh, TX Hồng Lĩnh đã và đang quy hoạch hàng loạt công trình: dự án khu du lịch xanh Victory Ecopark, khu nghỉ dưỡng Suối Tiên thuộc di tích danh thắng Suối Tiên - Thiên Tượng, với diện tích 150 ha; quần thể khu du lịch sinh thái và công viên giải trí Clarion Resort (5,46 ha); khu công viên trung tâm văn hóa (77,5 ha), khu du lịch văn hóa tâm linh (10 ha), khu di tích Đại Hùng (43 ha), di tích chùa Long Đàm (5 ha), di tích chùa Hang (5 ha)…
Trên dãy núi Hồng, hiện đang có nhiều dự án, du lịch tâm linh được triển khai. Ảnh mô hình
Ông Đinh Văn Hồng - Phó Chủ tịch UBND thị xã Hồng Lĩnh thông tin: “Thời gian tới, thị xã sẽ tập trung các giải pháp huy động nguồn lực đầu tư để xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật các di tích - danh thắng ngày càng đồng bộ, đáp ứng nhu cầu về đời sống tinh thần của Nhân dân.
Trong năm 2022, phấn đấu hoàn thành bộ dữ liệu du lịch văn hóa tâm linh trên địa bàn để giới thiệu, quảng bá trên các phương tiện thông tin đại chúng. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ tiến hành kết nối với các đơn vị lữ hành xây dựng 2-3 tour du lịch văn hóa tâm linh; xây dựng 4-5 sản phẩm, món ăn đặc trưng, đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên để phục vụ du khách”.
Với tiềm năng dồi dào và những lợi thế được tạo nên từ các chính sách thu hút đầu tư, “kho báu” du lịch Hồng Lĩnh đang đứng trước những cơ hội được khai thác hiệu quả.