Một trong những cách làm sáng tạo của Hà Tĩnh được trung ương đánh giá cao, nhân dân đồng thuận, hưởng ứng đó là xây dựng tiêu chí 20 (khu dân cư mẫu, vườn mẫu). Điểm nhấn thể hiện sự sáng tạo, khác biệt đó là xây dựng các khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu với những hàng rào xanh mát mắt, kinh tế vườn khởi sắc, cảnh quan, môi trường được cải thiện, đảm bảo xanh - sạch - đẹp.
Làng quê Tùng Ảnh (Đức Thọ)
Năm 2013, Văn phòng Điều phối NTM tỉnh đề xuất UBND tỉnh cho thực hiện thí điểm 5 khu dân cư NTM kiểu mẫu ở 5 xã đại diện cho 5 vùng miền trong tỉnh. Sau 1 năm thí điểm cho thấy, các tuyến trục chính của thôn, vườn hộ có thiết kế - quy hoạch chi tiết từng vườn và được thực hiện theo quy hoạch. Tiêu chí 20 được thực hiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, tình làng nghĩa xóm gắn bó hơn. Đây cũng là đề tài khoa học cấp tỉnh do Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, Chánh Văn phòng NTM tỉnh Trần Huy Oánh cùng cộng sự thực hiện được xếp loại xuất sắc.
Đến nay, trong số 1.050 thôn triển khai xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu của Hà Tĩnh, có trên 500 khu dân cư đạt chuẩn và cơ bản đạt chuẩn; trong số trên 2.000 vườn mẫu được xây dựng, có 860 vườn đạt và cơ bản đạt chuẩn. Tiêu biểu như: thôn Yên Mỹ (Cẩm Yên, Cẩm Xuyên); thôn Nam Trà (Hương Trà, Hương Khê); thôn Mỹ Lộc, thôn Gia Phú (Xuân Viên), thôn Hương Mỹ (Xuân Mỹ, Nghi Xuân); thôn Châu Trinh (Tùng Ảnh, Đức Thọ); thôn Yên Thịnh (Sơn Châu, Hương Sơn); thôn 4 (Ân Phú, Vũ Quang)...
Những bức tường rào, những chiếc cổng được tạo nên bởi cây giới hàng trăm năm tuổi. Tất cả đã tạo cho làng quê Tùng Ảnh (Đức Thọ) nét đẹp hiền hòa, cổ kính nhưng cũng tràn đầy sức sống.
Điểm nghỉ chân, thư giãn sau những giờ lao động tại các khu dân cư mẫu
Nét quê Sơn Bằng (Hương Sơn)
Lãnh đạo Văn phòng NTM tỉnh kiểm tra, chỉ đạo xây dựng khu dân cư mẫu, vườn mẫu
Với quan điểm chỉ đạo xuyên suốt: Vườn đẹp nhưng phải có thu nhập, người dân thôn Hà Thanh (xã Tượng Sơn, Thạch Hà) đã cải tạo trồng những giống cây cho thu nhập bình quân 80 - 120 triệu đồng/vườn.
Khu dân cư mẫu thôn Nam Trà (xã Hương Trà, Hương Khê) là điểm đến tham quan, học tập của rất nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh. Đến nay, toàn xã đã có hơn 40.000m hàng rào xanh, 7 vườn mẫu cấp tỉnh và hàng chục vườn mẫu cấp huyện, cấp xã.
Khu dân cư mẫu thôn Phổ Trường (xã Xuân Phổ, Nghi Xuân)
Để động viên, khuyến khích nhân dân xây dựng vườn mẫu, khu dân cư mẫu, xã Cẩm Bình (Cẩm Xuyên) đã trích ngân sách hỗ trợ mỗi thôn 100 triệu đồng.
