Nhận được thông tin từ những hộ dân trong khu vực, chúng tôi đã có chuyến “ngược ngàn” để “mục sử thị” việc khai thác vàng trái phép nơi đây. Lội qua sông Ngàn Trươi vào khe Tro, đập vào mắt chúng tôi là dòng suối đục ngầu chảy về xuôi, một vùng suối rộng lớn bị cày nát để tìm vàng. Chứng kiến việc khai thác vàng trái phép được thực hiện một cách quy mô mới thấy hết sự liều lĩnh, coi thường pháp luật của các nhóm “vàng tặc”. Trong khu vực Khe Tro, các đối tượng dựng lán trại kiên cố, ngăn suối làm máy phát điện để “phục vụ sản xuất, sinh hoạt”. Máy móc, phương tiện đầy đủ. Thậm chí, có một nhóm người còn dùng đến cả máy xúc lớn để cày nát khe suối tìm vàng.
 |
| Phu vàng dựng lều để khai thác vàng |
Hầm vàng và hoạt động khai thác vàng diễn ra một cách công khai, trắng trợn, ngày này qua ngày khác xả chất thải độc hại xuống dòng nước, ảnh hưởng đến môi trường sống của nhiều người dân trong khu vực. Người dân Vũ Quang bức xúc, lo lắng thế nhưng trong một thời gian dài, việc ngăn chặn của chính quyền và lực lượng chức năng vẫn chưa mang lại kết quả gì. Đặc biệt, cứ mỗi lần chính quyền địa phương tổ chức truy quét thì khi lực lượng chưa vào tới nơi, những đối tượng khai thác vàng trái phép đã “cao chạy xa bay”.
Trước thực tế đó, với nỗ lực cứu vãn tình hình, Công an huyện Vũ Quang đã tham mưu cho UBND huyện mở các đợt tấn công truy quét với đầy đủ các lực lượng chức năng tham gia. Kết quả của các đợt truy quét bước đầu đã có những dấu hiệu khả quan, trật tự được vãn hồi.
Trao đổi với chúng tôi, Thiếu tá Nguyễn Thanh Lâm – Phó Công an huyện cho biết: Sáng 3-8, Công an huyện phối hợp với Phòng TN-MT, Đồn Biên phòng 567, BCH Quân sự huyện bí mật “xâm nhập cấm địa” khai thác vàng trái phép. Đoàn đã tiến hành kiểm tra, phát hiện và bắt giữ được 4 đối tượng người Thái Nguyên đang khai thác vàng tại khu vực Khe Tro, xã Hương Điền thu giữ nhiều trang thiết bị, lập biên bản xử phạt hành chính và đẩy đuổi các đối tượng ra khỏi địa bàn.
 |
| Máy xúc cũng được huy động để khai thác vàng trái phép |
Ngày 5-3, tại xóm Tân Quang, xã Hương Quang, Công an huyện đã phối hợp với Đồn Biên phòng 567 tuând tra, phát hiện và bắt giữ 2 đối tượng đang xâm nhập khu vực biên giới để khai thác vàng trái phép. Ngay sau đó, Tổ truy quét Công an huyện đã tiến hành kiểm tra lán khai thác cát, sỏi của Nguyễn Minh Bình ở xóm 9, xã Sơn Thọ, phát hiện 4 đối tượng người Nam Định đang khai thác cát, sỏi trái phép và có dấu hiệu lợi dụng khai thác cát, sỏi để khai thác vàng trái phép. Điều đáng nói là việc khai thác cát, sỏi của những đối tượng này cũng là trái phép, vì vậy, Công an huyện đã tiến hành lập biên bản đình chỉ và yêu cầu tháo dỡ các loại máy móc, trả lại hiện trạng ban đầu.
Trước những đợt truy quét mạnh mẽ của các lực lượng chức năng, tình hình khai thác vàng trái phép ở những khu vực này tạm thời lắng xuống. Tuy nhiên, các đối tượng vẫn không dễ dàng từ bỏ “mảnh đất màu mỡ” này mà chúng tiếp tục “ém quân chờ thời” để tiếp tục khai thác. Điều đó được chứng minh khi lần gần đây nhất (cuối tháng 3-2012), Công an huyện Vũ Quang đã phát hiện được 2 đối tượng người Hương Sơn đang quản lý một số máy móc thiết bị phục vụ cho việc khai thác vàng trái phép trong 1 lán trại ở khu vực Khe Tro, xã Hương Điền.
Theo Thiếu tá Nguyễn Thanh Lâm, để ngăn chặn triệt để tình hình đào đãi vàng trái phép là điều không dễ vì địa bàn khai thác khá hiểm trở, đi lại khó khăn nên khi tổ chức truy quét, các đối tượng đều nhanh chóng tẩu thoát. Bên cạnh đó, chế tài xử lý đối với người khai thác vàng trái phép chưa đủ mạnh trong khi việc khai thác vàng đang là “nghề nghiệp chính” của một số đối tượng với lợi nhuận tương đối. Muốn chấm dứt được tình hình này, việc tổ chức truy quét phải được tiến hành thường xuyên, liên tục và phát huy tối đa vai trò phối hợp giữa các cấp, ngành. Đặc biệt, chính quyền địa phương nơi có các mỏ khoáng chất phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, luôn “để mắt” đến các điểm nóng và kịp thời thông tin, chủ động triển khai các biện pháp ngăn chặn.
