Dãy nhà liền kề kiên cố của làng chài nằm dọc bên bờ sông La.
Tết này, chúng tôi về thăm làng chài ở thôn Tiền Phong. Những mảnh ruộng thấp trũng trước đây đã hiện lên con đường bê tông và dãy nhà liền kề kiên cố chạy dọc bên bờ sông La. Từ đầu đến cuối thôn, con đường rợp bóng cờ Tổ quốc, cờ Đảng.
Bà Trần Thị Loan năm nay vừa bước sang tuổi 80. Cách đây 60 năm, bà về làm dâu làng chài và sống phận đời lênh đênh trên sông nước. 60 mùa xuân qua cũng là 60 lần bà và gia đình đón tết trên thuyền. Kể về niềm vui mới, bà rơm rớm nước mắt vì xúc động: "Đây là cái tết ấm cúng, hạnh phúc nhất của gia đình tôi trong gần 60 năm kể từ khi ra ở riêng. Chúng tôi rất biết ơn Đảng, Nhà nước cũng như các mạnh thường quân đã hỗ trợ, giúp chúng tôi thực hiện giấc mơ “lên bờ”.
Qua gần 60 năm, bà Trần Thị Loan mới được ăn tết trên bờ.
Nhớ về những năm tháng cũ, bà Loan kể lại, trước đây, người làng chài làm nghề đánh cá và chở hàng hóa, chở khách qua sông. Trong chiến tranh thì tải đạn, vận chuyển lương thực từ Bến Thủy (Nghệ An) về đến Linh Cảm (Đức Thọ). Hòa bình lập lại, người làng chài dựa vào con tôm, con cá dưới sông để sinh sống. Nhưng, tôm cá ngày càng ít nên cuộc sống người dân cũng ngày càng chật vật hơn. Cuộc sống cứ chồng chất khốn khó, cơ cực, con cái học hành trắc trở do đi lại không thuận tiện. Trong khi đó, hiểm nguy thì luôn rình rập mỗi khi mùa mưa bão về. Dù vậy, người dân vẫn phải bám thuyền vì không biết đi đâu.
Người dân vạn chài sống bằng nghề đánh bắt cá trên sông La.
Thế mà không thể ngờ dân làng chài Tiền Phong nay đã được “lên bờ” và hơn thế, còn được sống trong những căn nhà vững chãi. Dù vẫn còn nhiều khó khăn, chưa sửa soạn được nhiều nhưng xuân này vẫn rất ấm áp, là cái tết ấm no nhất từ trước đến nay.
Anh Nguyễn Văn Đô (SN 1974) - là người sinh ra và lớn lên trên thuyền của làng chài Tiền Phong, phấn khởi chia sẻ: “Sống trên thuyền mùa đông thì giá rét, mùa lũ thì lo nước lên, lật thuyền, mùa hè thì cả gia đình phải chạy nắng, lên bờ và trú dưới gốc cây. Bởi vậy, cả đời tôi chỉ mong có một miếng đất để dựng lều tre tránh mưa, tránh nắng chứ không dám nghĩ đến nhà xây kiên cố hàng trăm triệu đồng. Gần 50 năm qua, chưa bao giờ tôi được đón một cái tết vui như thế này. Được đón giao thừa trong căn nhà mới, ngẫm lại như là một giấc mơ. Nếu không được các cấp, ngành, nhà hảo tâm hỗ trợ, không biết bao giờ chúng tôi mới có nhà để ở. Lên bờ rồi, cuộc sống của chúng tôi sẽ được tổ chức lại ổn định, các con sẽ được đi học đến nơi đến chốn để có tương lai tươi sáng hơn".
Căn nhà mới ấm cúng của anh Nguyễn Văn Đô.
Cũng vừa làm lễ vào nhà mới chỉ trước tết Quý Mão mấy hôm, gia đình anh Ngô Văn Hiệp không giấu được niềm hạnh phúc. Anh Hiệp chia sẻ, 4 thế hệ từ đời ông nội, đến cha, anh và các con anh đều sinh sống trên sông, coi thuyền là nhà.
Anh Ngô Văn Hiệp lần đầu tiên đón tết trên bờ.
Khổ nhất là các con, hằng ngày phải vất vả chèo thuyền đi học, rất nguy hiểm. Tết năm nay, cả gia đình anh được chuyển đến nhà mới, tự tay sửa soạn, chuẩn bị những đồ dùng trong nhà, dù cái tết đầu tiên còn đơn sơ nhưng rất ấm áp, đầy nghĩa tình.
.
Với gia đình anh Hiệp, dù cái tết đầu tiên còn đơn sơ nhưng rất ấm áp, đầy nghĩa tình.
Trong câu chuyện ở những ngôi nhà mới, mỗi người dân làng chài đều bày tỏ sự tin tưởng với chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Họ rất vui khi lãnh đạo địa phương đã nghĩ cho những cư dân nghèo làng vạn chài. Nếu không được hỗ trợ thì không biết đến khi nào người dân sông nước mới có cơ hội được ở trong một ngôi nhà đúng nghĩa.
24 ngôi nhà khang trang, rợp bóng cờ trong những ngày đầu năm mới Xuân Quý Mão.
Cùng chúng tôi dạo bước trên tuyến đường bê tông khang trang, ngắm những ngôi nhà rợp cờ hoa, ông Nguyễn Văn Khương - Bí thư Chi bộ thôn Tiền Phong chia sẻ, thôn có 24 hộ dân chủ yếu sinh sống trên thuyền, lênh đênh mưu sinh trên sông bằng nghề vận chuyển hàng hóa và đánh bắt cá; nhiều hộ chưa có đất ở; đời sống gặp nhiều khó khăn, các cháu hết sức khổ cực khi đến trường. Với sự sẻ chia, cảm thông sâu sắc, các đồng chí lãnh đạo tỉnh và đặc biệt là đồng chí Nguyễn Thanh Bình - Chủ tịch Hội Người cao tuổi Việt Nam đã kêu gọi MTTQ Việt Nam tỉnh Bắc Ninh, các tập đoàn, doanh nghiệp hỗ trợ kinh phí xây dựng công trình hạ tầng và nhà ở cho 24 hộ vạn chài thôn Tiền Phong.
Những tổ ấm nhỏ sẽ ấm áp, vững chãi hơn trong ngôi nhà của Đảng và Nhà nước dành tặng.
Tết Quý Mão, những trăn trở của lãnh đạo tỉnh, ước mơ của các hộ dân đã thành hiện thực khi 24 căn nhà liền kề với diện tích mặt bằng mỗi sàn 56 m2/căn được bàn giao, đưa vào sử dụng. Công trình bao gồm tuyến đường dài 350m kèm theo mương thoát nước và hệ thống cấp điện hoàn chỉnh. Những ngôi nhà được thiết kế để trống tầng 1, dùng làm nơi cất giữ phương tiện, thiết bị, dụng cụ sản xuất; tầng 2 bố trí phòng khách, phòng ngủ, bếp ăn, khu vệ sinh. Công trình được đầu tư xây dựng hoàn toàn bằng kinh phí của các doanh nghiệp tài trợ với tổng số tiền hơn 9 tỷ đồng.
Rồi đây, những đứa trẻ làng chài sẽ được đi học đến nơi đến chốn và hướng tới những tương lai tươi sáng hơn.
Đây là một trong những công trình hết sức ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước và các doanh nghiệp đối với đời sống dân sinh. Công trình cũng là một trong những nội dung được hiện thực hóa từ Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 19/11/2020 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh về tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục hậu quả thiên tai năm 2020; một số định hướng, mục tiêu và giải pháp phòng ngừa, ứng phó nhằm giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Theo đó, một trong những mục tiêu lớn của nghị quyết là tập trung xây dựng công trình nhà sinh hoạt cộng đồng kết hợp tránh trú bão lũ và nhà ở kiên cố cho người có công, hộ nghèo, hộ bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ.
Những người dân vạn chài sẽ có cuộc sống ổn định, từng bước cải thiện đời sống.
Được an cư, rồi đây, người dân vạn chài cũng sẽ bàn tính chuyện chuyển đổi nghề, từng bước cải thiện đời sống. Sự quan tâm, chia sẻ của chính quyền địa phương và các tổ chức sẽ là động lực, niềm tin để những cư dân vạn chài tiếp tục nỗ lực, hướng tới một cuộc sống mới với nhiều hy vọng.