Ngàn năm vẫn mãi con đường thanh xuân...

(Baohatinh.vn) - Giữa những ngày tháng bảy, tôi hành hương về Can Lộc để tìm lại những dấu xưa, một thời hoa lửa. Đường rải thảm nhựa êm đềm đưa tôi đến những địa danh in dấu những chiến công hiển hách. Chính trên những con đường này, biết bao anh chị thanh niên xung phong đã mãi mãi gửi vào đất mẹ tuổi thanh xuân diệu kỳ cho mạch máu giao thông không bị đứt gãy.

ngan nam van mai con duong thanh xuan

Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc

Ngã ba Đồng Lộc – Ngã ba anh hùng, địa chỉ đỏ rỉ máu trong trái tim mỗi người yêu nước, ngày lại ngày vẫn nườm nượp khách tứ phương. Ngã ba năm xưa đầy sỏi đá, hố bom và nắng cháy, giờ đây đã êm đềm trong màn cây vươn xanh tỏa bóng. Ngã ba ấy dịu dàng quá đỗi, trong cái nhìn hôm nay!

Thời gian đủ để những cỏ cây lớn lên thành cổ thụ, những con đường thành dải lụa, phủ lên những gập ghềnh đá sỏi chông gai. Đi qua Ngã ba, lòng người bởi vậy càng ấm áp lại. Các chị, các anh năm xưa đã gửi trọn tại nơi này tuổi 20 yêu dấu được ru trong màn thông, những bóng cây xanh lá. Con đường huyền thoại năm ấy, giờ đây là con đường thơ. Ấy là thơ của điệu ve sầu mùa hạ. Ấy là những hàng cây tỏa không khí mát rượi xuống hàng ghế đá. Và, ấy cũng là giọng thơ trầm hùng, như Nguyễn Đình Thi đã từng đúc kết: Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất, những buổi ngày xưa vọng nói về.

ngan nam van mai con duong thanh xuan

Mô hình giàn bom lao xuống mảnh đất Đồng Lộc, nỗi ám ảnh chiến tranh.

Thả mình giữa màn thông, tôi chợt nghĩ, lịch sử đã tạo nên những bất ngờ. Nút giao thông sinh tử, giữa núi đồi khô khốc năm xưa, hôm nay là địa chỉ du lịch. Địa chỉ ấy được tổ chức không gian hợp lý, với phức thể cảnh trí, gồm đồi núi, không gian trưng bày, con đường lên tháp chuông, những bức phù điêu, những khối đá đúc thư, dựng tượng và cả những hố bom vẫn chi chít như mưa. Những tiểu cấu trúc tôi đến đều tấp nập người. Người nghiêng mình dâng nén hương thơm tưởng nhớ những anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống tại đây, người tìm đến kỷ vật chiến tranh, người lại tìm nơi khung cảnh đẹp để ghi lại khoảnh khắc ý nghĩa.

ngan nam van mai con duong thanh xuan

Mô hình mô tả công việc thường ngày của TNXP tại Ngã ba Đồng Lộc năm xưa.

Dân tộc này là thế, nơi mảnh đất nào thấm máu vì lá cờ Tổ quốc, vì độc lập dân tộc, thì nơi đó, người người khắp mọi miền tìm đến để tri ân. Sẽ rất khó để gặp lại lịch sử bởi thời gian và không gian đã thay đổi. Đến Đồng Lộc hôm nay là đến để gợi nhắc trong lòng, để thả hồn mình trong ý niệm tưởng nhớ những người không tiếc máu xương cho nền thái bình vĩnh cửu. Tôi đã gặp những bác cựu chiến binh tỉnh Hưng Yên, gặp các nhà kinh doanh trẻ ở Sài Gòn, gặp cả những tập thể Ngân hàng HD Bank Chi nhánh Hà Nội và cả những cô bác mang trên mình sắc áo dân tộc Thái, Mông…

Tôi bất ngờ và trái tim như khững lại khi thấy một bác ngoài 70 tuổi mang trên mình sắc áo cựu chiến binh, rưng rưng dâng nén hương và nhỏ những giọt nước mắt bên mộ chị Tần, chị Nhỏ. Ngay cạnh đó, nơi tấm bia ghi danh liệt sỹ, cô giáo trẻ và cả những em thơ đến từ trường học nọ nức nức không thôi khi nghe giọng xót thương của hướng dẫn viên giới thiệu trôi chảy, rõ ràng.

ngan nam van mai con duong thanh xuan

Du khách tham quan mô hình máy bay chiến đấu của Mỹ được trưng bày tại KDT Ngã ba Đồng Lộc.

Trò chuyện với nam nhân viên Ngân hàng HD Bank Hà Nội, anh cho hay: “Tháng 7, cơ quan chúng em tổ chức hành hương về địa chỉ đỏ. Ngã ba Đồng Lộc là nơi bọn em đến cuối cùng trong chuỗi hành trình về miền Trung. Những ngày qua, chúng em đã đến Nghĩa trang Trường Sơn, Thành cổ Quảng Trị, thăm mộ bác Võ Nguyên Giáp và giờ về dâng hương ở Ngã ba này”.

Cán bộ Ban quản lý khu di tích cho hay: Để hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày Thương binh - Liệt sỹ, Ban đã tăng cường công tác chuẩn bị về cơ sở vật chất như dựng rạp che nắng, thường xuyên quét dọn, tôn tạo di tích, bố trí hướng dẫn viên hợp lý để giới thiệu với du khách.

Ngã ba Đồng Lộc xét về địa lý, đó là một tọa độ. Tọa độ ấy được hội tụ từ những cung đường. Điều này có nghĩa, sự mất mát hy sinh và cả những nỗ lực chiến đấu quả cảm của quân và dân còn lớn lao hơn thế. Không tách khỏi Ngã ba Đồng Lộc, những địa chỉ từ Thạch Hà tới thị trấn Nghèn, từ ngã ba Nghèn tới ngã ba Lạc Thiện… tất cả đều hứng chịu bom đạn của kẻ thù, nhất là vào năm 1968.

Năm ấy, trong dã tâm chia cắt các tuyến đường chi viện cho miền Nam, đế quốc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc. Những trọng điểm đánh phá tập trung là cầu và đường. Cũng chính từ tác động của Ngã ba Đồng Lộc mà năm ấy, chiến tích Làng K130 đã hình thành. Rồi nữa, cách đó không xa, trong cuộc chiến chống giặc, giữ đường, 23 thanh niên xung phong (TNXP) đã ngã xuống tại làng Trà Sơn, xã Phú Lộc. Nơi này, năm 2009, chính quyền và người dân, doanh nghiệp đã đầu tư khuôn viên, xây dựng miếu thờ. Năm 2015, di tích được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.

ngan nam van mai con duong thanh xuan

Miếu thờ 23 liệt sỹ TNXP tại Phú Lộc

Nằm trên ngọn đồi Con Công, miếu thờ tĩnh mịch, lặng lẽ giữa núi đồi, như ru giấc ngủ ngàn thu của những người con oanh liệt. Trên con đường rộng thênh thang từ trụ sở xã về đền, tôi được anh Dũng – cán bộ văn hóa xã kể cho nghe những chiến tích được lưu lại trong sách sử. Để đảm bảo giao thông tại tuyến đường 15A đi qua Ngã ba Đồng Lộc, Ban Đảm bảo giao thông tỉnh Hà Tĩnh đã điều về đây 7 đại đội TNXP của Tổng đội 55, trong đó có C555 đóng quân tại đồi Con Công.

Vào chiều tối ngày 13/11/1972, sau khi ăn cơm chiều, toàn đại đội chuẩn bị đi làm nhiệm vụ. Đột nhiên máy bay B52 xuất hiện và bất ngờ thả hàng loạt bom tọa độ xuống doanh trại của đơn vị. Một rồi hai, ba phi xăng ở chân đồi bốc cháy. Đất đá, cây cối, lán trại bị hất tung, khói lửa mù mịt cả một vùng rộng lớn. Ngay sau đó, nhiều tốp máy bay phản lực liên tục đến gầm rú, nhào lộn, trút bom phá, bom sát thương, bom bi, bắn đạn rốk két làm cho ngọn đồi không đầy 1 km2 bị xới tung, biến dạng, không còn một cành cây, ngọn cỏ nào nguyên vẹn và đã cướp đi sinh mạng của 21 cán bộ đội viên TNXP cùng nhiều đồng chí bị thương.

Trước đó, ngày 11/11/1972, đã có 2 TNXP bị trúng bom, hy sinh. Trong số 23 đồng chí hy sinh có 15 nữ và 8 nam, một đồng chí quê ở Thái Bình, 22 đồng chí quê ở Hà Tĩnh. Đây là một trận đánh bị thương vong lớn nhất của lực lượng TNXP Hà Tĩnh trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.

ngan nam van mai con duong thanh xuan

Chiều tháng 7 trước cụm tượng đài Xô Viết Nghệ Tĩnh ở ngã ba Nghèn

Can Lộc hôm nay đã thay đổi rất nhiều. Kinh tế, văn hóa – xã hội có nhiều khởi sắc. Trên nhịp sống sôi động và hứa hẹn tương lai tươi sáng ấy, còn có một Can Lộc khác hào hùng và oanh liệt ẩn sâu trong từng ký ức của tên đất, tên làng. Những miền đất đã lên màu xanh lá nhưng vẫn khắc ghi mãi hình bóng những con người ngã xuống vì quê hương, cho những con đường mãi tuổi thanh xuân, cho một nền thái bình vĩnh cửu.

Chủ đề NGÀY THƯƠNG BINH - LIỆT SỸ

Đọc thêm

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Sáng 6/5, Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025 đã khai mạc trọng thể tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững".
Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Trên tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh có nhiều đoạn tuyến băng qua đồng ruộng, đồi núi, sông suối tạo nên những cảnh đẹp hữu tình. Tuyến cao tốc được kỳ vọng tạo động lực quan trọng trong việc mở ra không gian phát triển mới về kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư cho Hà Tĩnh.
Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Thời tiết khá tốt, nhiều sản phẩm mới hấp dẫn, giao thông thuận tiện... là những yếu tố quan trọng giúp các khu, điểm du lịch Hà Tĩnh thu hút hơn 734 nghìn lượt khách trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Hà Tĩnh được thiên nhiên ban tặng cảnh quan sơn thủy hữu tình với những bãi biển cát mịn, nước trong, nhiều làng chài cổ có tuổi đời hàng ngàn năm. Về Hà Tĩnh, du khách không chỉ được đắm mình trong làn nước biển xanh trong, ngắm cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn được nghe những huyền tích thú vị.
Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Danh họa Nguyễn Phan Chánh có mối tình lớn với người vợ đầu tiên, người đã sinh cho ông 6 người con và dâng hiến cả cuộc đời cho gia đình. Dù là vợ của một danh họa nổi tiếng, nhưng bà có một cuộc đời vất vả, lo toan và nhiều hy sinh.
Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Võ Hồng Huy là người có nhiều đóng góp cho kho tàng văn hoá dân gian xứ Nghệ với danh xưng: “kẻ sĩ Ngàn Hống”.
Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Duyên nợ với thi ca đã giúp thầy giáo dạy Sử sinh ra từ miền quê mặn mòi ven biển Đỉnh Bàn (TP Hà Tĩnh) đến với những vần thơ thấm đẫm phù sa quê hương. Trương Ngọc Ánh làm nhiều thơ, đủ các thể loại nhưng nhiều nhất, đặc sắc nhất vẫn là những bài thơ lục bát.
Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, các thế hệ văn nghệ sỹ Hà Tĩnh đã góp phần xây dựng được một nền VHNT dày dặn. Với hàng ngàn tác phẩm trên các lĩnh vực,  phản ảnh sinh động về sự phát triển kinh tế, văn hoá xã hội của Hà Tĩnh qua các giai đoạn lịch sử.
Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc đã 50 năm nhưng âm hưởng hào hùng của những ngày tháng khói lửa vẫn vẹn nguyên bởi những ca khúc đi cùng năm tháng. Lời ca tiếng hát đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hun đúc tâm thế của cả dân tộc cùng ra trận và làm nên chiến thắng 30/4/1975.
Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Hai người bạn già ngồi bên nhau, nhấp từng ngụm trà cảm nhận vị đắng chát tan ra trong khoang miệng. Rồi chỉ còn lại vị ngọt cứ mênh mang nơi cuống họng. Ánh mắt họ hướng về phía lá cờ đỏ sao vàng treo trước cổng nhà đang tung bay trong gió…
Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tối 29/4 - rạng sáng 30/4, hàng nghìn người dân tập trung trên các tuyến đường trung tâm TP.HCM để chờ xem Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Tối 28/4, 10.500 drone lần lượt thắp sáng bầu trời TP.HCM trong khoảng 7 phút, chào mừng 50 năm thống nhất đất nước với hàng loạt hình ảnh biểu tượng như Bác Hồ, Dinh Độc Lập...
Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Đây là sự kiện khởi động cho mùa du lịch biển sôi động năm 2025, góp phần quảng bá vẻ đẹp nguyên sơ, hấp dẫn của vùng biển Thạch Hải (TP Hà Tĩnh) đến với du khách gần xa.
Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Bước đi trong lòng địa đạo, cô thấy tim mình rung lên trong lồng ngực. Còn người cựu chiến binh già, có biết bao hồi ức đẹp ùa về, hồi ức về một thời binh lửa...
Podcast tản văn" Về đâu tháng Tư

Podcast tản văn: Về đâu tháng Tư?

Rồi mùa hạ sẽ bước những bước chân dập dồn mạnh mẽ, cái nắng non nớt run rẩy tháng Tư sẽ thay bằng những trận nắng trập trùng tháng Năm, tháng Sáu...
Những bài ca bất tử…

Những bài ca bất tử…

Chiến tranh đã lùi xa, mảnh đất bom cày đạn xới năm xưa nay đã trở thành những địa chỉ đỏ. Bài ca bất tử về những người đã sống, chiến đấu trên quê hương Hà Tĩnh vẫn còn vang vọng mãi...
Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Nền tảng dịch vụ du lịch trực tuyến toàn cầu Trip.com vừa chính thức công bố Bảng xếp hạng Trip.Best toàn cầu năm 2025, vinh danh những điểm lưu trú, nhà hàng và điểm tham quan được yêu thích nhất trên thế giới. Trong đó, Việt Nam gây ấn tượng mạnh với 38 đại diện đến từ 11 tỉnh, thành phố trải dài khắp ba miền, góp mặt ở cả ba hạng mục chính.