Dự báo dân số Việt Nam tăng trưởng âm sau 35 năm nữa

Các chuyên gia dự báo nếu mức sinh tiếp tục giảm như hiện nay mà không có các giải pháp cải thiện, trong 35 năm tới, dân số Việt Nam sẽ tăng trưởng âm.

Vấn đề được các nhà khoa học và quản lý nêu trong Hội thảo bàn về giải pháp ngăn chặn xu hướng mức sinh thấp, hôm 28/8. Mức sinh của Việt Nam đang thấp ở "mức đáng lo ngại", có xu hướng giảm dưới mức sinh thay thế.

Tổng tỷ suất sinh năm 2023 cả nước là 1,96 con/phụ nữ, thấp nhất từ trước tới nay và được dự báo tiếp tục giảm trong các năm tiếp theo. Mức sinh thay thế lý tưởng là 2,1 con/phụ nữ.

Ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế, cho biết dân số trung bình năm 2023 của nước ta ước tính đạt 100,3 triệu người, tăng gần 835.000 người. Trong 10 năm 2013-2023, trung bình mỗi năm dân số Việt Nam tăng khoảng một triệu người. Việt Nam là quốc gia đông dân thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á, sau Indonesia và Philippines và đứng thứ 15 trên thế giới.

"Song tốc độ tăng dân số giảm dần và dự báo tiếp tục giảm", ông Hoàng nói, dẫn chứng tỷ lệ gia tăng dân số liên tục giảm từ năm 1999 là 1,7% xuống còn 1,14% năm 2019 và 0,85% vào năm 2023.

Tổng cục Thống kê dự báo, ở phương án mức sinh trung bình, đến năm 2069, tỷ lệ tăng dân số bình quân Việt Nam sẽ về 0. Còn ở phương án mức sinh thấp, 35 năm nữa, Việt Nam sẽ đối mặt với tỷ lệ tăng dân số ở mức âm. Ngược lại, nếu mức sinh thay thế vẫn được duy trì ổn định trong suốt thời kỳ dự báo, dân số nước ta vẫn tăng nhẹ, tốc độ 0,17%, tương đương 200.000 người mỗi năm.

Hai cụ già tập thể dục ở Hồ Tây, Hà Nội. Ảnh: Đình Tùng
Hai cụ già tập thể dục ở Hồ Tây, Hà Nội. Ảnh: Đình Tùng

Các chuyên gia nhận định, mức sinh thấp kéo dài để lại nhiều hệ lụy, làm suy giảm quy mô dân số, thiếu hụt lực lượng lao động, gia tăng các dòng di cư để đáp ứng nhu cầu sản xuất và phát triển, đẩy nhanh tốc độ già hóa dân số...

Những nguyên nhân khiến mức sinh thấp là học vấn, điều kiện sống được cải thiện, tâm lý thích hưởng thụ cuộc sống. Bên cạnh đó là áp lực kinh tế, chi phí nuôi dạy và chăm sóc con; tình trạng nạo phá thai và tỷ lệ vô sinh xu hướng tăng. Trước bối cảnh này, các chuyên gia cho rằng cần phải có chính sách phát triển bền vững, tạo điều kiện cho các cặp vợ chồng sinh con.

Đơn cử, PGS Nguyễn Đức Vinh, Viện trưởng Viện Xã hội học, Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, cho biết theo khảo sát, 80% trong 1.200 phụ nữ (từ 18 đến 35 tuổi) tại 4 tỉnh thành có mức sinh thấp là Khánh Hòa, TP.HCM, Sóc Trăng và Cà Mau muốn sinh 2 con. Nhưng có nhiều yếu tố cản trở mức sinh mong muốn này như chi phí cao, không đủ điều kiện nuôi dạy tốt, sức khỏe không đảm bảo, việc làm không phù hợp để sinh thêm con, mất quá nhiều thời gian và công sức, không có người hỗ trợ chăm sóc.

"Dù có nhiều rào cản, nhưng đa số gia đình vẫn muốn có 2 con. Vì vậy, việc triển khai chính sách khuyến sinh không dễ nhưng khả thi, điều quan trọng là cần có các chính sách hỗ trợ", ông Vinh nhận định.

Để tránh mức sinh giảm sâu, theo ông Vinh, chiến lược cơ bản là phổ biến và duy trì chuẩn mực gia đình 2 con trong xã hội. Khuyến khích và tạo điều kiện tối đa để các gia đình hiện thực hóa mong muốn sinh đủ 2 con.

Về giải pháp, cần tạo môi trường thân thiện và thuận lợi cho kết hôn, sinh, nuôi dạy con cái; xem xét hỗ trợ khuyến sinh và các chính sách an sinh xã hội khác; huy động nhiều nguồn lực và sự tham gia của toàn xã hội. Đồng thời, chú trọng công tác phòng, xét nghiệm và chữa trị vô sinh, hiếm muộn.

vnexpress.net

Đọc thêm

Kết quả thực hiện 5 năm giảm nghèo ở Đức Thọ

Kết quả thực hiện 5 năm giảm nghèo ở Đức Thọ

Nhờ triển khai đồng bộ quyết liệt các giải pháp, 5 năm qua, Đức Thọ (Hà Tĩnh) đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và sự tham gia của toàn xã hội vào công tác giảm nghèo. Với nhiều cách làm sáng tạo, đến nay, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn Đức Thọ giảm đáng kể.
Chủ tịch UBND tỉnh chung vui với người dân có nhà ở mới

Chủ tịch UBND tỉnh chung vui với người dân có nhà ở mới

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải - Trưởng BCĐ các Chương trình MTQG và xây dựng đô thị văn minh tỉnh, Phó Trưởng ban Thường trực BCĐ triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh đã đến dự lễ khánh thành, bàn giao nhà ở thuộc chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tại huyện Hương Sơn.
Những người "dệt lưới" an sinh

Những người "dệt lưới" an sinh

Cần mẫn đưa chính sách an sinh đến với từng người, từng nhà, những nhân viên dịch vụ thu BHXH Hà Tĩnh được ví như người “dệt lưới”, giúp nhiều người có chỗ dựa vững chắc…
Hà Tĩnh chú trọng công tác giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội

Hà Tĩnh chú trọng công tác giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội

Những năm qua, công tác giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội luôn được cấp ủy, chính quyền các địa phương Hà Tĩnh đặc biệt quan tâm, tổ chức triển khai bằng nhiều chủ trương, chính sách hiệu quả, nhờ đó, tỉ lệ hộ nghèo, cận nghèo giảm, đời sống người dân ngày càng được nâng cao.
Xóa nhà tạm – động lực để người nghèo Hương Khê vươn lên

Xóa nhà tạm – động lực để người nghèo Hương Khê vươn lên

Là huyện miền núi, đời sống người dân còn nhiều khó khăn lại thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai nên Hương Khê là địa phương có số nhà tạm, nhà dột nát cần phải xóa nhiều nhất Hà Tĩnh. Với quyết tâm: “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, huyện đã huy động các nguồn lực và bằng nhiều cách làm sáng tạo đã về đích chương trình sớm hơn so với kế hoạch đề ra.
Đức Thọ hoàn thành xoá nhà tạm, nhà dột nát

Đức Thọ hoàn thành xoá nhà tạm, nhà dột nát

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cách làm quyết liệt, đến nay huyện Đức Thọ đã hoàn thiện xây dựng 67/67 nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo. Những ngôi nhà mới khang trang, kiên cố được hỗ trợ xây dựng đã tạo động lực cho các hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn huyện vươn lên thoát nghèo, phát triển cuộc sống mới.
Mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội

Mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội

Hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân, thời gian qua, Hà Tĩnh đang nỗ lực mở rộng diện bao phủ BHXH tự nguyện và BHXH bắt buộc nhằm đảm bảo an sinh cho người dân.