Các hình ảnh mới công bố ngày 12/10 trên chuyên san Monthly Notices of the Royal Astronomical Society đã mang lại những mô tả chi tiết nhất về hiện tượng có tên gọi là “hố đen dùng bữa”.
Hình ảnh do Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu công bố ngày 12/10/2020, cho thấy một ngôi sao bị “xé vụn” và hút vào bên trong hố đen. (Nguồn: AFP/TTXVN)
Các nhà thiên văn học đã chụp được khoảnh khắc một hố đen siêu nặng “xé vụn” một ngôi sao có trọng lượng tương đương Mặt Trời.
Các hình ảnh mới công bố ngày 12/10 trên chuyên san Monthly Notices of the Royal Astronomical Society đã mang lại những mô tả chi tiết nhất về hiện tượng có tên gọi là “hố đen dùng bữa” (tidal disruption event).
Trước đây, giới khoa học đã từng quan sát được một số sự kiện “hố đen dùng bữa,” nhưng luồng ánh sánh chói lóa phát ra từ những sự kiện này thường bị lớp bụi và mảnh vụn che mờ.
Lần này, các nhà khoa học đã phát hiện sự kiện từ rất sớm, chỉ một thời gian ngắn sau khi ngôi sao bị phân mảnh và từ đó sớm xác định được phương thức hình thành các mảnh vụn che chắn luồng ánh sáng.
Sau đó, nhờ những kính thiên văn siêu năng lực tại Đài Quan sát Nam Âu (ESO), các nhà khoa học đã quan sát được sự kiện khi luồng ánh sáng lớn dần rồi lụi tắt trong suốt quãng thời gian kéo dài khoảng 6 tháng.
Trong sự kiện lần này, các nhà nghiên cứu đã quan sát được quá trình một hố đen cách Trái Đất khoảng hơn 215 triệu năm ánh sáng “xé vụn” một ngôi sao và hút vào trong “chiếc dạ dày khổng lồ” của hố đen.
Giảng viên Đại học Birmingham Matt Nicholl, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết ý tưởng hố đen nuốt chửng một ngôi sao lâu nay chỉ có trong phim khoa học viễn tưởng, nhưng những hình ảnh mới được công bố đã chứng minh quá trình trên diễn ra đúng như một sự kiện “hố đen dùng bữa.”
Cụ thể, khi một ngôi sao lạc đến quá gần một hố đen siêu lớn, nó sẽ chịu tác động của một lực hấp dẫn siêu mạnh từ hố đen. Ngôi sao sẽ bị xé vụn và các mảnh vụn bị hút vào theo từng vệt dài như từng được miêu tả trong hiện tượng “spaghettification” - các vật thể bị kéo dài và nén ngang thành các hình dạng mỏng dài trong một trường hấp dẫn không đồng nhất rất mạnh.
Khi những lực kéo này mạnh hơn lực gắn kết của ngôi sao, các mảnh vụn sẽ bị hút về phía hố đen. Những dòng vật chất khổng lồ này tạo ra ra các bức xạ điện từ cực mạnh, kéo dài nhiều tháng trong khi hố đen “tiêu hóa” các mảnh vụn của ngôi sao.
Theo nhà nghiên cứu Stephane Basa, từ Phòng thí nghiệm Vật lý thiên văn Marseille, chỉ có 50% ngôi sao biến mất, phần còn lại vẫn tồn tại sau quá trình này. Nhóm nghiên cứu cho biết ngôi sao có trọng lượng gần bằng Mặt trời, nhưng hố đen còn nặng hơn hàng triệu lần.
Nhóm nghiên cứu hy vọng kết quả này sẽ giúp giới khoa học hiểu rõ hơn về cách thức các vật chất bị chi phối trong những môi trường có lực hấp dẫn cực lớn bao quanh những hố đen siêu nặng.
Tuần trước, 3 nhà khoa học Roger Penrose (người Anh), Reinhard Genzel (người Đức) và Andrea Ghez (người Mỹ) đã giành giải Nobel Vật lý 2020 nhờ những nghiên cứu về hố đen - một trong những hiện tượng kỳ thú nhất trong vũ trụ.
Ngày 8/10, GS. Omar M. Yaghi, nhà hóa học nổi tiếng người Mỹ gốc Jordan - Chủ nhân Giải Đặc biệt VinFuture mùa đầu tiên (2021) được Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố là người đoạt Giải Nobel Hóa học năm 2025.
Hiện tượng Siêu Trăng xuất hiện khi Trăng tròn ở gần Trái Đất hơn trên quỹ đạo; Trăng sẽ trông to hơn khoảng 14% và sáng hơn 30% so với thời điểm Trăng mờ nhất trong năm.
Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia không chỉ là dịp để tôn vinh những thành tựu khoa học, mà còn là lời hiệu triệu toàn dân chung tay kiến tạo động lực phát triển mới cho đất nước
Các nhà khoa học của UrFU, một thành viên của nhóm nghiên cứu quốc tế, đã phát triển phương pháp mới để phân tích ảnh chụp võng mạc cho phép chẩn đoán các rối loạn thần kinh (ADHD, rối loạn phổ tự kỷ và bệnh Parkinson) một cách đơn giản và tiết kiệm chi phí.
Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Hà Tĩnh năm 2025 nhằm hình thành và lan tỏa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo trong toàn xã hội, qua đó khai thác các tiềm năng, lợi thế phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Mẫu đá trầm tích đỏ sẫm do robot Perseverance thu thập chứa khoáng chất hiếm, được coi là bằng chứng rõ nét nhất về khả năng tồn tại sự sống vi sinh hàng tỷ năm trước trên Sao Hỏa.
Vaccine ngừa ung thư của Nga đã chứng minh được hiệu quả và độ an toàn cao trong thử nghiệm. Trọng tâm ban đầu của vaccine này là điều trị ung thư đại trực tràng.
Nguyệt thực ở Việt Nam bắt đầu từ 22h28 tối 7-9 và kéo dài tới 3h55 sáng 8-9, trong đó nguyệt thực toàn phần (trăng máu) bắt đầu từ 0h30 - 1h52 ngày 8-9.
Tập đoàn Sierra Nevada đang thử nghiệm thế hệ máy bay "Ngày tận thế" mới hiện đại và an toàn hơn, có thể giúp Mỹ duy trì chỉ huy và điều khiển hạt nhân từ trên không.
Theo tờ Asahi Shimbun, các nhà khoa học thuộc Đại học Kyoto vừa công bố phát triển thành công một loại thuốc giảm đau mới có thể thay thế fentanyl và các thuốc giảm đau dạng opioid truyền thống, với ưu điểm an toàn hơn và không gây nghiện.
Amazon đã thành lập Công ty TNHH Amazon Kuiper Việt Nam tại TPHCM và đã nộp hồ sơ tham gia thí điểm có kiểm soát cung cấp dịch vụ viễn thông vệ tinh LEO.
Phát hiện trên mang ý nghĩa khoa học quan trọng, góp phần làm sáng tỏ lịch sử tiến hóa cũng như sự phân bố địa lý của nhóm khủng long cổ dài trên thế giới.
Google DeepMind và OpenAI đã giành huy chương vàng tại Olympic toán học, nhưng những thiếu niên người Mỹ trong đội tuyển vẫn đạt điểm cao hơn hai cỗ máy này.
Việc Vinmec và VinUni đóng góp tới 15 báo cáo tại Hội nghị Khoa học Quốc tế APAS & VAAS 2025, trong đó 6 báo cáo đến từ các bác sĩ nội trú VinUni, không chỉ khẳng định năng lực chuyên môn và công nghệ dẫn đầu của hệ thống mà còn cho thấy tầm nhìn dài hạn của 2 đơn vị thuộc hệ sinh thái Vingroup trong chiến lược đào tạo nguồn nhân lực y tế tinh hoa mang tầm vóc quốc tế.
Một bé trai vừa chào đời tại bang Ohio (Hoa Kỳ) từ một phôi thai được đông lạnh từ năm 1994, trở thành em bé chào đời từ phôi được bảo quản lâu nhất từng được ghi nhận.
AI có thể giúp cải thiện việc cảnh báo sớm sóng thần, nhưng giới hạn về dữ liệu thực tế đang cản trở khả năng dự đoán chính xác và kịp thời các thảm họa ven biển.
Ứng dụng công nghệ 3D thay khớp gối không chỉ nâng cao độ chính xác trong quá trình phẫu thuật, giảm xâm lấn, rút ngắn thời gian, nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân tại Hà Tĩnh.
Các nguồn tin nội bộ cho biết dự kiến mô hình GPT-5 sẽ xuất hiện trong tháng 8. Mô hình sẽ được công khai phát hành trên Azure, Hugging Face và các nhà cung cấp đám mây lớn khác.
Với công nghệ phanh cải tiến và thiết kế lấy cảm hứng từ chim bay nhanh, tàu viên đạn CR450 vẫn duy trì hiệu suất năng lượng ngay cả ở tốc độ 400 km/h.
Được xây dựng cho các nhà nghiên cứu của nước Mỹ, siêu máy tính Nexus cung cấp sức mạnh tính toán lên đến 400 triệu tỷ phép tính/giây, bộ nhớ 330 TB và bộ nhớ flash 10 PB.
Một nhóm nghiên cứu tại Viện Công nghệ Sinh học Công nghiệp Thiên Tân, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS), vừa phát triển thành công phương pháp chuyển đổi methanol – một loại rượu đơn giản – thành đường trắng (sucrose), tạo tiền đề biến khí CO₂ thu giữ được thành thực phẩm.
