“Đang sống yên lành tại xóm 14, tự nhiên “trời xui đất khiến” thế nào vợ chồng tôi lại chuyển đến đây. Bụi mù mịt và tiếng gầm rú từ những máy nghiền đã khổ nhưng “ngán” và sợ nhất là tiếng mìn nổ, đá bay vèo vèo...” - chị Nguyễn Thị Minh Hóa (xóm 15, xã Vượng Lộc) than thở.

Dù không “sát vách” mỏ đá như ngôi nhà của chị Hóa, nhưng nỗi khổ của vợ chồng anh Nguyễn Viết Hóa cũng chẳng kém. Chỉ tay về phía mỏ đá Ngọc Hải, anh Hóa ngán ngẩm: “Thật hết khổ khi sống ngay cạnh các mỏ đá. Thằng con lớn của tôi 5 tuổi suốt ngày thường trực chiếc khẩu trang như thể khu vực này đang bùng phát dịch bệnh về đường hô hấp. Lo nhất là đứa con mới 7 tháng tuổi. Mỗi lần nghe thông báo nổ mìn, mẹ nó lại ôm con đi lánh”…

Khu vực 46 hộ dân sinh sống thuộc xóm 15, xã Vượng Lộc có 3 mỏ đá cận kề: Hoàng Long Phát, Khe Cạn, Ngọc Hải. Mỏ Hoàng Long Phát và mỏ Khe Cạn đang trong thời kỳ san lấp mặt bằng và bóc đất phong hóa; mỏ Ngọc Hải đã đi vào hoạt động từ năm 2011. Điều đáng nói là mỏ Hoàng Long Phát đã hết thời hạn được cấp phép nhưng vẫn tiếp tục bóc đất phong hóa và rất gần với đập Khe Trúc; mỏ Ngọc Hải chỉ cách nghĩa trang liệt sỹ huyện Can Lộc khoảng 300m.

“Mỏ đá nằm ở xã Vượng Lộc nhưng nghĩa trang liệt sỹ lại thuộc địa bàn xã Thiên Lộc. Đá bay vào nhà dân là chuyện thường tình và doanh nghiệp đã phải đền “no”. Nhưng đáng nói nhất là anh linh các liệt sỹ không thể yên nghỉ - Phó Chủ tịch UBND xã Thiên Lộc Võ Huy Thảo bức xúc.

Theo quan sát của chúng tôi, đế và thân tượng đài nghĩa trang liệt sỹ đã lộ ra rất nhiều vết nứt. “Không biết những vết nứt này là do tiếng động lớn của mìn hay vì thời gian” - bà Bùi Thị Mai, người quản trang băn khoăn.Không chỉ vậy, nhiều người dân chúng tôi tiếp xúc đều bày tỏ lo ngại về độ an toàn của đập Khe Trúc khi mỏ Hoàng Long Phát đi vào hoạt động.

Đập Khe Trúc có trữ lượng 2 triệu m3 nước, cung cấp nước sạch cho hàng trăm hộ dân. Đập có chiều dài 400m được khởi công vào năm 2009, hoàn thành vào năm 2011 với tổng số vốn đầu tư 43 tỷ đồng. Theo ông Bùi Huy Cường - Trưởng ban A huyện Can Lộc, thì: “Đập được xây dựng trước thời điểm các mỏ đá hoạt động. Với việc bóc đất phong hóa, khu vực rừng đầu nguồn bị “cạo trọc” sẽ ảnh hưởng đến hồ nước sinh hoạt”.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch UBND huyện Can Lộc Đặng Trần Phong phân trần: “Phải khẳng định là công tác đánh giá tác động môi trường chưa kỹ. Việc giám sát quy trình nổ mìn là thẩm quyền của các ngành chức năng nhưng thực tế lượng thuốc nổ nhiều hay ít thì chẳng ai biết. Huyện cũng có lỗi trong việc này. Các mỏ đá được cấp phép và hoạt động ngay cạnh nghĩa trang liệt sỹ là không thể chấp nhận được. Tuy nhiên, để thay đổi mọi việc, chúng tôi không thể đơn phương làm được”.