Là người con của xứ đạo Tiến Thủy, một thương binh trở về từ cuộc chiến ở biên giới phía Bắc, cựu chiến binh Hồ Duy Lý (SN 1953) - Bí thư Chi bộ thôn Song Hải, xã Thạch Sơn đã có hơn 40 năm gắn bó với việc thôn, việc xã. Tấm gương sống “tốt đời, đẹp đạo” của ông được bà con giáo dân và mọi người kính phục.
Năm 1973, khi đang học lớp 9, vì điều kiện chiến tranh, hoàn cảnh gia đình khó khăn nên Hồ Duy Lý đành phải dừng việc học và trở về làm kế toán hợp tác xã.
Năm 1977, khi Tổ quốc gọi, thanh niên trẻ đã lên đường nhập ngũ, biên chế vào Sư đoàn 337, trực tiếp tham gia chiến đấu chống quân xâm lược ở biên giới phía Bắc. Năm 1982, xuất ngũ trở về địa phương, ông được tín nhiệm bầu làm phó chủ nhiệm, rồi chủ nhiệm hợp tác xã nông nghiệp của xã. Thời điểm đó, ông Lý gặp không ít khó khăn bởi điều kiện địa phương đất chật, người đông, nguồn sống chính của người dân là nghề chài lưới ven sông nhưng hiệu quả kinh tế thấp.
Ông Lý nhớ lại: “Sau bao đêm trăn trở, tôi đã hình thành ý tưởng nâng cao mức sống của bà con bằng chính nghề truyền thống của địa phương là đánh bắt thủy sản. Theo đó, ngoài tuyên truyền, phổ biến trong các cuộc hội họp, tôi đã trực tiếp đến từng hộ dân vận động bà con xã viên cùng nhau góp công sức, tiền của, kết hợp các nguồn hỗ trợ để đóng thuyền, mua sắm ngư cụ mới. Nhờ đó, hợp tác xã thời điểm đó có đội thuyền lên tới 70 chiếc đánh bắt trên sông Nghèn và trong vùng lộng Cửa Sót. Thu nhập của người dân được nâng cao, đời sống từng bước đi vào ổn định”.
Năm 2000, cống ngăn mặn Đò Điệm được thi công, ngư trường của người dân thôn Song Hải bị thu hẹp. Nhiều lao động trong thôn không có việc làm, đời sống trở nên khó khăn nên người dân rất băn khoăn, lo lắng, một số người bức xúc, phản ứng việc ngăn sông xây đập.
Ông Lý chia sẻ: “Trước tình hình đó, tôi cùng với ban quản lý hợp tác xã vận động, thuyết phục người dân tranh thủ dự án đầu tư của Nhà nước để chuyển đổi nghề cho hơn 60 hộ từ đánh bắt sang nuôi cá lồng bè. Cùng đó, giữ lại 17 thuyền với công suất 30-90 CV để đánh bắt vùng hạ lưu sông Hạ Hoàng và vùng lộng cửa Sót”.
Với 64 lồng bè nuôi các loại cá mú, cá chẽm, cá hồng, mô hình đã sớm khẳng định được hiệu quả với sản lượng nuôi trồng có năm đạt 97 tấn, giá trị thu nhập gần 11 tỷ đồng. Nhiều hộ gia đình trở nên khấm khá, đặc biệt hộ ông Nguyễn Văn Chắt (thôn Song Hải), mỗi năm thu nhập trên dưới 1 tấn cá, doanh thu gần 1,5 tỷ đồng.
Cùng với chuyển đổi nghề đánh bắt sang nuôi cá lồng bè, ông Lý và ban cán sự thôn còn vận động người dân phát triển nghề cơ khí, chế biến thủy sản và xuất khẩu lao động. Thời kỳ cao điểm, cả thôn có đến 150 lao động xuất khẩu, hiện vẫn còn 70 người đang làm việc ở nước ngoài. Nhiều người từ làm thuê, học nghề đã tích lũy vốn, trở về quê làm chủ, mở cơ sở kinh doanh.
Anh Nguyễn Văn Dũng (thôn Song Hải) sau 12 năm làm ăn ở Thái Lan đã mở được 4 nhà hàng kinh doanh; đầu tư 2,6 tỷ đồng trên diện tích 2.000m2 để nuôi tôm công nghệ cao tại địa phương. Vụ tôm đầu gia đình anh thu nhập hơn 1,5 tỷ đồng, tạo việc làm cho trên 20 lao động.
“Trong sự bỡ ngỡ để tìm hướng làm ăn khi trở về quê hương, ông Lý đã khích lệ, động viên, tạo động lực cho tôi trong đầu tư phát triển kinh tế, nhất là việc giúp đỡ tôi tháo gỡ vướng mắc trong thủ tục hành chính, tiếp cận nguồn vốn để đầu tư”- anh Dũng chia sẻ.
Từ năm 2007, ông Hồ Duy Lý được tín nhiệm bầu làm Bí thư Chi bộ thôn Song Hải và giữ chức vụ liên tục nhiều nhiệm kỳ, đồng thời là thành viên Ban Đoàn kết Công giáo huyện Thạch Hà, ủy viên Ủy ban Đoàn kết công giáo tỉnh, đại biểu HĐND xã, Hội thẩm Tòa án Nhân dân huyện... Tham gia nhiều vai trò, ông Lý luôn điềm tĩnh, nhiệt huyết, tận tụy thực hiện tốt mọi nhiệm vụ. Với ông, việc đạo, việc đời luôn hòa quyện với nhau, việc gì liên quan đến cuộc sống của Nhân dân, đến phong trào của địa phương thì ông làm hết mình.
Thực hiện phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM), ngoài nguồn xi măng do Nhà nước cấp, ông Lý cùng cán bộ thôn đã vận động người dân đóng góp 745 triệu đồng làm 1,2 km đường giao thông, làm nhà văn hóa thôn gần 1 tỷ đồng, trong đó người dân tự nguyện đóng góp 450 triệu đồng. Hiện nay hệ thống đường trong thôn đều được thảm nhựa và bê tông, nhà ở của người dân đã được xây dựng kiên cố, trong đó hơn 35% số hộ đã có nhà cao tầng.
Ông Nguyễn Văn Phúc - người dân thôn Song Hải chia sẻ: “Chúng tôi rất quý trọng ông Lý vì ông rất đức độ và tận tâm trong công việc, luôn chăm lo cuộc sống của dân. Ông cảm hóa mọi người bằng sự kiên trì vận động, thuyết phục và sự gương mẫu của bản thân cùng gia đình”.
Nhận xét về Bí thư Chi bộ Hồ Duy Lý, ông Trần Danh Vinh - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Thạch Hà cho biết: “Chúng tôi đánh giá cao những đóng góp của ông Lý cả về việc đời lẫn việc đạo. Ông biết phát huy những yếu tố tích cực của việc đạo để bồi đắp giá trị tốt đẹp của việc đời”.
Với sự nỗ lực không ngừng cho phong trào của địa phương, là tấm gương sáng về việc đời, việc đạo, ông Hồ Duy Lý đã 3 lần được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh tặng bằng khen; Công an tỉnh, Sở VH-TT&DL, UBND huyện Thạch Hà, UBND xã Thạch Sơn tặng giấy khen và nhiều phần thưởng khác.